صاحب‌خبر - بهاره موفقی- احداث تصفیه خانه سپتاژ به عنوان یکی از مهم ترین راهِ های نجات کشف رود، لنگ ندانم کاری های شهرداری مشهد باقی مانده است. آن طور که معاون محیط‌ زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط ‌زیست استان ادعا می کند حدود یک سال است که پیمانکارِ طرح احداث تصفیه خانه سپتاژ، عملا کار چندانی روی این پروژه انجام نداده است. از طرفی، شهرداری مشهد هنوز نتوانسته وام 53 میلیارد تومانی را که از محل صندوق ملی محیط زیست برای تکمیل این تصفیه خانه به صورت وام بانکی به شهرداری تخصیص داده شده بود، از بانک عامل آزاد کند. هرچند این مقام مسئول محیط زیست خبر خوشی درباره بهره برداری تصفیه خانه چرمشهر طی این هفته یا هفته آینده می دهد، اما احداث این تصفیه خانه هم تنها 3 هزار متر مکعب از حجم فاضلاب 50 هزار متر مکعبی را که شبانه روز در کشف رود تخلیه می شود، کاهش می دهد؛ موضوعی که اهمیت احداث تصفیه خانه سپتاژ را با توجه به اهمیت زیست محیطی کشف رود صد چندان می کند. به گزارش خراسان رضوی، روزنامه خراسان یک شنبه ششم خرداد امسال گزارشی با عنوان «فاجعه! تخلیه روزانه 50 هزار مترمکعب فاضلاب در کشف رود» منتشر کرد که در آن ضمن اشاره به این که تکمیل نشدن شبکه جمع آوری فاضلاب مشهد و ظرفیت پایین تصفیه خانه ها عاملی مهم در تخلیه فاضلاب در کشف رود است، به اظهارات معاون بهره برداری و توسعه شرکت آب‌وفاضلاب مشهد درباره تخلیه روزانه 50 هزار مترمکعب فاضلاب در کشف رود پرداخت. اول اسفندماه سال 1402 نیز روزنامه خراسان گزارشی تحت عنوان « گام مهم برای نجات کشف رود» منتشر کرد که در آن از آغاز بهره برداری آزمایشی و تست سرد و گرم تصفیه خانه چرمشهر پس از کش و قوس های فراوان و وعده های متعدد برای بهره برداری آن خبر داد. شایان ذکر است که احداث تصفیه خانه سپتاژ یکی از مطالبات مهم اکثر سمن های زیست محیطی برای نجات کشف رود است. همچنین بسیاری از شهروندان در تماس‌های مکرر خود با روزنامه خراسان خواستار پیگیری این موضوع از سازمان‌های متولی شده اند و از خطرات زیست محیطی آن ابراز نگرانی کرده اند و از ضعف عملکرد مسئولان متولی درباره این موضوع که جان و سلامت آنان را در معرض تهدید قرار می دهد، انتقادات بی شماری را مطرح می کنند. اهمیت این موضوع از سوی مردم و نهادهای مردمی تا بدان جاست که اخیرا کارزار نجات کشف رود راه اندازی شده و در این کارزار با مطرح کردن شعارهایی همچون «به کشت مرگ پایان بدهیم»، خواستار رسیدگی جدی مسئولان متولی به وضعیت کشف رود هستند. بهره برداری از تصفیه خانه های چرمشهر و فاز دوم پرکند 2؛ این هفته یا هفته آینده مهدی یزدانجو، معاون محیط‌ زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط ‌زیست خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که تصفیه خانه های چرمشهر و پرکند 2 چه زمانی به بهره برداری می رسند، بیان می کند: ما دو طرح زیست محیطی برای کشف رود داشتیم که قرار بود هفته قبل با حضور رئیس جمهور فقید در سفر ایشان آن ها را افتتاح کنیم، اما متاسفانه چنین توفیقی حاصل نشد. بنابراین استانداری این دو طرح را در طرح های «یادگار ابراهیم» گذاشته است. وی می افزاید: پرکند 2 در چهار فاز قرار دارد که فاز اول آن در سال 1402 با 50 هزار متر مکعب به بهره برداری رسید. فاز دوم آن نیز با همان حجم این هفته یا هفته آینده در سفر آقای سلاجقه به بهره‌برداری خواهد رسید. تصفیه خانه چرم شهر نیز از پروژه های قدیمی بود که از سال 1396 بر زمین مانده بود. این تصفیه خانه نیز با ظرفیت 3 هزار متر مکعب در شبانه روز قرار است همزمان با فاز دوم پرکند 2 به بهره برداری برسد. خوشبختانه در یک سیکل بسته ای هم قرار است تعریف شود، طوریکه خروجی این تصفیه خانه مجدد در صنایع چرمی شرکت شهرک ها قابل بهره برداری است. با بهره برداری از این تصفیه خانه، وردی چرمشهر به کشف رود به صفر می رسد و خروجی از شرکت شهرک ها به کشف رود نخواهیم داشت. وی در پاسخ به این سوال که علت عمده زمان بر بودن بهره برداری از تصفیه خانه چرمشهر چه بوده است؟ می گوید: از لحاظ اجرایی، طرح خاصی است. چون فقط یک تصفیه خانه چرمشهر در تبریز داشتیم که خروجی آن ایده آل نیست. دوستان هم خیلی تاکید داشتیم خروجی ایده آلی باشد. پیمانکار قبلی هم نتوانسته بود به تعهداتش عمل کند و کار خوابیده بود. عملا اگر اداره محیط زیست، استانداری و مدیریت جدید شرکت شهرک ها به این مسئله ورود نمی کردند، شاید این طرح هم شرایط سپتاژ را داشت و به نتیجه نمی‌رسید. ما هر هفته از چرمشهر بازدید می کنیم و اکیپ محیط زیست بنا به دستور دکتر خدایی هر هفته بازدید می کنیم. با گذشت یک سال؛ شهرداری هنوز مبلغ وام 53 میلیاردی برای سپتاژ را آزاد نکرده است یزدانجو در پاسخ به این سوال که آیا به خاطر به اتمام نرسیدن پروژه سپتاژ به شهرداری تذکراتی داده اید یا خیر، می گوید: این موارد را در قالب قرارگاه تحول محیط زیست که با حضور معاون استاندار برگزار می شود، منعکس می کنیم و حتی یک مرجع بالادستی به عنوان استانداری پیگیر این طرح هاست. وی می افزاید: درباره اعتباری که ما از صندوق ملی محیط زیست به مبلغ 53 میلیارد تومان گرفتیم، با توجه به این که نزدیک یک سال است که این مبلغ اختصاص پیدا کرده است، هنوز هم به نتیجه ای نرسیدند که آن مبلغ را آزاد کنند. اهمیت موضوع را هم سعی کردیم برای شهرداری منعکس کنیم. وی با اشاره به اقدامات انجام شده از سوی محیط زیست برای طرح سپتاژ می گوید: به صورت مکرر این موضوع را در تمام جلسات مطرح کردیم و نگذاشتیم بحث سپتاژ به حاشیه برود. بین بانک عامل و شهرداری به جد مکاتبه و پیگیری کردیم. سازمان محیط زیست اعلام کردند که پول از حساب صندوق خارج شده و در حساب بانک عامل است. پیش از این خراسان گزارشی با عنوان «بی مهری دولت به نجات کشف رود» در 18 دی 1402 منتشر کرد. پس از آن سازمان محیط زیست کشور جوابیه ای در 23 دی ماه سال گذشته به روزنامه خراسان ارسال کرد که درباره علل تاخیر در اتمام تصفیه خانه سپتاژ آمده بود: «زمانبر شدن این روند نه تنها از طرف دولت نبوده بلکه با پیگیری های صورت گرفته بسیاری از موانع پیش پای شهرداری مشهد از جمله عدم تایید آن مجموعه توسط بانک به دلیل قرار گرفتن در جایگاه (ریسک بالا) بر اساس گزارش اخذ شده از سامانه اعتبار سنجی ایران، برطرف شده است و نهایتا با عنایت به کم کاری صورت گرفته از حوزه شهرداری مشهد و نیز عدم تکمیل مدارک و طولانی شدن این فرایند موجب تاخیر در اجرای این پروژه شده است.» یزدانجو در ادامه خاطر نشان می کند: شاید شهرداری به صورت موردی در مناطق طرح هایی را انجام می دهد، اما هیچ کدام به اندازه سپتاژ تاثیر گذار نیست چون چیزی حدود 15 تا 30 درصد شبکه شهرستان که فاقد اگو است و شهرستان طرقبه شاندیز را مدیریت می کند. اگر این تصفیه خانه به بهره برداری برسد، می تواند کل حمل و نقل تانکری فاضلاب خانگی را مدیریت کند. وی ادامه می دهد: دوستان شهرداری اقداماتی کردند، پیمانکار قبلی ( پیمانکار پروژه سپتاژ) را از کار عزل کردند و روند اداری این کار کمی طولانی است که پیمانکار جدید شروع کند؛ همین موضوع باعث می شود کار عقب بیفتد. وی می افزاید: اقدامات دیگری هم شده که حتی بتوانیم برای تانکرها صددرصد ردیاب نصب کنیم تا مدیریت کنیم که فاضلاب‌ها در همان محل مخصوص تخلیه کنند تا از انتشار فاضلاب های خانگی در سطح کشف رود جلوگیری شود. حدود یک سال است که پروژه سپتاژ متوقف شده است معاون محیط‌ زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط ‌زیست خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که در آخرین جلسه شما با مسئولان استانداری درباره سپتاژ چه گذشت، می گوید: آخرین جلسه بحث تغییر پیمانکار بود چون پیمانکار سابق شهرداری از انجام کار سر باز زده بود. پیگیری کردیم و قرار شد هر حمایتی که لازم دارند ما هم کمک کنیم که روی بحث تعیین پیمانکار جدید و شروع به کار، سریعتر وارد چرخه کار شود. چون همان طور که مستحضر هستید باید کار حتما از طریق یک پیمانکار انجام شود که این فرایند زمان بر است. در حال حاضر این پروژه پیشرفت فیزیکی 55 درصدی داشته است. وی در پاسخ به این سوال که از چه بازه زمانی پیمانکار این پروژه کار نمی کرد؟ می گوید: عملا نزدیک یک سال است که پیمانکار چندان کاری انجام نمی دهد. وی در پاسخ به این سوال که چرا شهرداری در این راستا زودتر اقدام نکرده بود، بیان می کند: کش و قوس قانونی و بحث قوانین و مقررات قراردادهاست. شهرداری اعلام کرده بود که سعی می کنم تعامل داشته باشیم تا با همین پیمانکار کار را انجام بدهیم که به نتیجه نرسیدند. پیمانکار جدید می‌خواهند اخذ کنند. گویا پیمانکار جدید مشخص شده اما هنوز به اخذ قرارداد نرسیده است. یزدانجو در پاسخ به این سوال که جایگزین کردن پیمانکار چقدر زمان می‌برد؟ بیان می کند: این موضوع در تخصص من نیست، اما می‌دانم زمان بر است و حداقل سه تا چهار ماه طول می‌کشد. شهرداری هنوز به قطعیت نرسیده بود که قطع همکاری کند. چون تعویض پیمانکار برای شهرداری ضرر است.∎​