انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری درحالی هشتم تیرماه برگزار می‌شود که این برگزاری ناگهانی، همه نیروهای سیاسی را دچار نوعی بی‌برنامگی و شتابزدگی کرده است. از دهم خردادماه نام‌نویسی برای انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شده و به جز نام‌نویسی علی لاریجانی رییس مجالس هشتم، نهم و دهم و سعید جلیلی دبیر اسبق شورای‌عالی امنیت ملی، گزینه جدی نام‌نویسی نکرده است.
با اینکه عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی دولت حسن روحانی و نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم‌سالاری و نماینده مردم تهران در مجلس دهم برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری در ستاد انتخابات کشور نام‌نویسی کرده‌اند؛ اما جبهه اصلاحات ایران تأکید کرده که قرار است شرایط چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب را بررسی و پس از به نتیجه رسیدن از چهره‌های اصلاح‌طلب برای نام‌نویسی دعوت کند.
جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحات ایران اخیرا طی مطلبی که در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده، نوشته بود: «مشارکت جبهه اصلاحات ایران در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مشروط است. سند راهبرد انتخاباتی جبهه اصلاحات ایران برای انتخابات 1403 ریاست‌جمهوری در جلسه شب گذشته مجمع عمومی این جبهه سیاسی پس از پنج ساعت گفت‌وگو و تبادل نظر به تصویب رسید. به موجب این سند، مشارکت جبهه اصلاحات ایران در این انتخابات منوط به تأیید صلاحیت حداقل یکی از نامزدهای اختصاصی خود خواهد بود.»
مانیفست انتخاباتی
در سند راهبردی که جواد امام از آن سخن گفته آمده است: «حادثه تأسف‌بار جان باختن رئيس‌جمهور كشور در سانحه سقوط بالگرد و اعلام برگزاری زودهنگام انتخابات رياست‌جمهورى ظرف مهلت قانونی ٥٠ روزه، آحاد مردم، نهادهاى مدنى و جریانات سیاسی به ویژه جبهه اصلاحات ایران را در معرض تصمیمی فوری و اضطراری قرار داده است.»
اصلاح‌طلبان در این مانیفست انتخاباتی خود تأکید کرده‌اند: «آن چه بر ضرورت و اهمیت این تصمیم افزوده است، تشدید مشکلات و بحران‌ها در تمامی سطوح و عرصه‌ها اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاست خارجی ناشی از ناکارآمدی و بی‌برنامگی دولت طی سه سال اخیر است. متأسفانه عزم و اصرار جریان افراطی حاکم، بر یکدست سازی قدرت، به ویژه تغییر شتابزده قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و روند بررسی صلاحیت‌ها که آشکارا از مهندسی صحنه اصلی رقابت حکایت می‌کرد، موجب شد جبهه اصلاحات به‌رغم تأکید بر اهمیت نهاد انتخابات، همراه با اکثریت جامعه و همگام با آقای سید محمد خاتمی از مشاركت در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان خودداری کند.»
اصلاح‌طلبان تأکید دارند: «این در حالی است که در منطق اصلاحات، هرگونه تغییری در وضعیت کشور باید همراه با کنشگری سیاسی و مدنی نهایتا از رهگذر انتخاباتی دموکراتیک برآید. نیازی به تأکید نیست امکان حضور نامزدهایی که صلاحیت نمایندگی اقشار و طبقات مختلف اجتماعی از جمله اقوام، مذاهب، زنان و نیز گرایش‌های مختلف سیاسی را داشته باشند، اطمینان از نقش و اثر نتیجه انتخابات در چگونگی اداره کشور و تغییر رویه‌های جاری که طبعا به اقبال جامعه به صندوق‌های رأی خواهد انجامید، از مهم‌ترین ویژگی‌ها و لوازم یک انتخابات دموکراتیک است. در عین حال توجه به این حقیقت ضروری است که به‌رغم محدود شدن دایره اختیارات ریاست‌جمهوری و قوه مجریه طی دو دهه اخیر و نيز موانع و محدودیت‌‌های موجود برای یک حکمرانی مطلوب، نهاد دولت به مثابه نهاد اداره‌کننده امور کشور، همچنان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مؤثر و قابل توجهی در کاهش مشکلات کشور برخوردار است و نقش یک دولت کارآمد و توانمند در اداره امور به ویژه کاهش مشکلات معیشتی جامعه غيرقابل انکار است.»
اسامی پنج نامزد روی میز منصوری
خبرگزاری برنا طی گزارشی خبر داده که بررسی پنج چهره اصلاح‌طلب برای نامزدی و نام‌نویسی در جبهه اصلاحات ایران آغاز شده است. روال بررسی نامزدها در جبهه اصلاحات ایران به این گونه است که از سوی اعضا به هیأت رئیسه جبهه پیشنهاد داده می‌شوند و بررسی شرایط عمومی و تخصصی آنان در کمیته سیاسی آغاز و سپس برای رأی‌گیری به صحن جبهه اصلاحات ایران خواهد آمد.»
تاکنون افرادی همچون مجید انصاری از سوی مجمع روحانیون مبارز، اسحاق جهانگیری از سوی حزب کارگزاران سازندگی، محمدرضا عارف از سوی بنیاد امید ایرانیان و برخی از اعضای حقیقی، سید محمد صدر و مسعود پزشکیان نیز از سوی برخی از اعضا پیشنهاد شده‌اند.
جبهه اصلاحات ایران تا فردا یا روز یکشنبه نتیجه نهایی را اعلام خواهد کرد.
برخلاف انتخابات مجلس دوازدهم که جبهه اصلاحات با رویکردی انفعالی و با ثبت‌نام حداقلی با آن برخورد کرد و در نهایت هم در انتخابات حضور نیافت؛ به نظر می‌رسد در این دوره، انگیزه‌های جدی‌تری برای مشارکت به چشم می‌خورد.
دو گرایش تحلیلی در قبال راهبرد انتخاباتی اصلاحات
البته اینکه چرا عموما برخورد طیفی از جریان اصلاحات با انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری دوگانه است، بحثی است که جای پرداخت و بازخوانی تحلیلی-تاریخی دارد؛ اما فارغ از این مباحث، به نظر می‌رسد کلیت جبهه اصلاحات و سران آن، در این دوره عزم جدی برای به میدان آمدن دارند و جز برخی تک‌چهره‌ها، سایر احزاب و شخصیت‌های مؤثر اصلاح‌طلب، رویکرد مبتنی بر مشارکت را در پیش گرفته‌اند.
بااین‌حال، مجموعه مباحثی که تاکنون در میان اصلاح‌طلبان شکل گرفته؛ نشان از آن دارد که دو گرایش تحلیلی در قبال راهبرد انتخاباتی این جریان وجود دارد. گرایش اول، از معرفی یک تا حداکثر سه نامزد اصلاح‌طلب دفاع می‌کند و بر این اعتقاد است که تنها در صورت تأیید صلاحیت این نامزدها و عبور آنان از فیلتر شورای نگهبان، می‌توان وارد رقابت انتخاباتی شد و نباید به سناریوی بدیلی اندیشید.
گرایش دوم اما بر این اعتقاد است که نباید دایره ثبت‌نام‌کنندگان و تأییدشدگان را محدود به یک یا چند گزینه قطعی کرد؛ چراکه در این صورت عملا به طرف مقابل این پیام داده می‌شود که با حذف این گزینه‌ها، می‌تواند سناریوی خود را پیش ببرد.
حال باید دید که تا پایان روز نام‌نویسی انتخابات کدام چهره‌های اصلاح‌طلب به میدان می‌آیند. در آخرین خبرها گویا محمد صدر چندان مایل به نامزدی در انتخابات نیست و احتمال نام نویسی او پایین است.
نظر شما