عبدالرحمن فتح‌الهی
با وجود آنکه دیروز (دوشنبه) فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور تا اندازه‌ای تحت‌الشعاع آغاز به کار مجلس دوازدهم قرار گرفته بود، اما کماکان تکاپوها و تحرکات و نیز بازار شایعه‌ها‌و گمانه‌‌زنی‌ها برای نامزدهای احتمالی چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ادامه داشت. هرچند امروز (سه‌شنبه) هم بحث داغ تعیین تکلیف هیئت‌رئیسه مجلس فعلی می‌تواند تا حدودی توجهات را به سمت خود معطوف کند، ولی بی‌شک هرچه به پنجشنبه هفته جاری و آغاز ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات ریاستجمهوری نزدیک‌تر شویم، رقابت‌های سیاسی و حزبی درون مجلس مشخصا تا پایان انتخابات ریاستجمهوری در حاشیه خواهد بود.
نشست جبهه اصلاحات بدون خروجی
از یک سو عصر روز یکشنبه (ششم خرداد)، جلسه فوق‌العاده جبهه اصلاحات با حضور نمایندگان احزاب اصلاح‌طلب و برخی از شخصیت‌های سیاسی این جریان سیاسی به ریاست آذر منصوری برگزار شد و منصوری در مقام رئیس جبهه اصلاحات ایران، درباره رایزنی‌های جبهه اصلاحات برای انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «جبهه اصلاحات ایران هنوز هیچ مصوبه‌ای در مورد انتخابات ریاستجمهوری نداشته است». در مقابل آذر منصوری، صفر اسلامی، عضو جبهه اصلاحات، در گپ‌و‌گفتی به بیان جزئیات جلسه روز یکشنبه پرداخت و «دستور کار نشست مذکور را ناظر بر کم‌و‌کیف ورود جبهه اصلاحات برای ورود به انتخابات ریاستجمهوری دانست که به بحث گذاشته شد و چندین نظر بیشتر از بقیه نظرات مطرح بود». به گفته او، «یک نظر مهم این بود که جبهه اصلاحات به صورت مشروط وارد انتخابات شده و نظر مهم دوم این بود که نامزدهای اصلاح‌طلب برای ثبت‌نام در انتخابات اقدام کنند». اسلامی به یکی دیگر از تحلیل‌ها و نظراتی که در جلسه یکشنبه جبهه اصلاحات مطرح شد، اشاره کرد که بر امکان رقابت سه‌ضلعی در انتخابات پیش‌رو تأکید دارد و در تشریح این سه‌ضلعی عنوان کرد: «اعضا معتقد بودند در صورت تأیید صلاحیت برخی چهره‌های اعتدالی و اصلاح‌طلب، مردم شاهد رقابت بین اصولگرایان، اعتدالیون و اصلاح‌طلبان خواهند بود و جبهه اصلاحات صرفا در صورت تأیید از کاندیدای شناسنامه‌دار اصلاح‌طلب حمایت خواهد کرد که تا به اکنون جبهه اصلاحات به جمع‌بندی نهایی نرسیده است».
البته نشست روز یکشنبه جبهه اصلاحات با یک اتفاق مهم دیگر نیز همراه بود؛ سیدشهاب طباطبایی، دبیرکل حزب ندای ایرانیان، با انتشار عکسی مشترک با بهزاد نبوی که در حاشیه نشست عصر یکشنبه جبهه اصلاحات گرفته شده است، این نشست را متفاوت با جلسات پیشین اصلاح‌طلبان قلمداد کرد. حضور بهزاد نبوی در نشست جبهه اصلاحات و اشاره دبیرکل حزب ندای ایرانیان به متفاوت‌بودن این جلسه، از آن جهت شایان توجه است که نبوی در جریان رقابت‌های انتخابات مجلس دوازدهم به واسطه مخالفت با رویکرد اتخاذ‌شده از سوی هیئت‌رئیسه جبهه اصلاحات، در جلسات این جبهه شرکت نمی‌کرد.
اختلاف کماکان پابرجاست؟!
در کنار آنچه عنوان شد، موضوع مهم‌‌تر به اختلافات درون جبهه اصلاحات برای نامزد نیابتی یا اجاره‌ای باز‌می‌گردد. با توجه به تجربه حسن روحانی در سال ۹۶ نباید دوباره به سمت تکرار سناریوی کاندیدای استیجاری و غیراصلاحطلب رفت؛ کما‌اینکه در همین زمینه محمود صادقی از اعضای جبهه اصلاحات تأکید و تصریح می‌کند که «به‌هیچ‌وجه بنای حمایت از افراد غیراصلاحطلب را نداریم». محمدعلی ابطحی هم در رویکردی مشابه، باور دارد «آسیبی که در انتخابات به اصلاحات وارد شد، این بود که آقای روحانی را به‌عنوان کاندیدایی که اصلاح‌طلب نبود اما اصلاح‌طلبان پشت وی قرار گرفتند، داشتیم». آسیبی که از منظر این عضو مجمع روحانیون «برای اصلاحات، تفکر اصلاحات و نیرو‌های اصلاحات بسیار سخت بود». البته عباس عبدی تحلیل متفاوتی دارد و بر این باور است که موضوع مهم‌‌تر به حضور جدی اصلاح‌طلبان باز‌می‌گردد؛ چرا‌که به زعم او، «اگر چنانچه اراده‌ای به حضور معنادار اصلاح‌طلبان و نامزد دیگر شکل نگیرد، خیلی اهمیتی ندارد چه کسانی از خارج اصلاحات بیایند». البته عبدی مشخصا به علی لاریجانی اشاره دارد و می‌گوید: «در مورد شخص آقای لاریجانی اگر بیاید و تأیید شود، بعید می‌دانم زمینه حمایت مؤثر از سوی بدنه اصلاح‌طلبان داشته باشد». این گفته عبدی هم نشان می‌دهد اختلافات اصلاحات بر سر گزینه نیابتی جدی است. با این وجود، برخی نزدیکان علی لاریجانی می‌گویند او تصمیم جدی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری دارد. ولی به گفته ایسنا، اخبار رسیده حاکی از آن است که او علی‌رغم عزم شخصی برای نامزدی، نسبت به حمایت جریان‌های سیاسی از خود دچار تردید است و به همین دلیل اعلام نامزدی خود را به تعویق انداخته است. البته علی لاریجانی در اولین واکنش خود درباره احتمال کاندیداتوری در چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری گفت: «ببینیم». در مقابل، آن‌گونه که اصلاحات‌نیوز روایت کرده است، بر اساس شنیده‌ها سیدمحمد خاتمی از کاندیداتوری محمد صدر اعلام حمایت خواهد کرد. از طرف دیگر رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران همه لیست‌های منسوب به این حزب را تا زمان اعلام رسمی شورای مرکزی تکذیب کرده و گفته است کمیته سیاسی حزب به لیستی ۱۰نفره رسیده و در حال رایزنی با آنان است. ناگفته نماند که سخنگوی حزب اعتدال و توسعه خبر داد که با برخی از افراد شاخص حزب مثل آقایان نوبخت و واعظی و با افرادی مثل آقای لاریجانی برای نامزدشدن در انتخابات ریاستجمهوری مذاکراتی انجام داده‌ایم و منتظر اعلام نتیجه این افراد هستیم.
چندپارگی در اردوگاه اصولگرایان
به موازات اختلاف‌نظرها بر سر گزینه نیابتی در جبهه اصلاحات، اردوگاه اصولگرایان هم وارد سطح جدیدی از اختلافات شده است و در همین زمینه روزنامه دنیای اقتصاد از شکاف جبهه پایداری با سعید جلیلی خبر داد و نوشت: «صادق محصولی، دبیرکل جبهه پایداری، ظاهرا تصمیم گرفته این بار در انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم، پشت پرویز فتاح به‌عنوان کاندیدای اصلح قرار گیرد و با توجه به اعلام نامزدی سعید جلیلی برای ریاستجمهوری، از او برای رسیدن به پاستور حمایت نکند». به باور پایداری‌ها، سعید جلیلی به دلیل تصویری که از خود و جایگاه سیاسی و گفتمانی‌اش دارد، چندان اهل مشورت و کار تشکیلاتی نیست و درست به همین دلیل پدرخوانده جریان پایداری این بار برای موفقیت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری قصد دارد فتاح را که در حال حاضر ریاست ستاد اجرائی فرمان امام را بر عهده دارد، در صدر لیست خود قرار دهد. البته گفته‌های مجید متقی‌فر در مقام سخنگوی جبهه پایداری چیز دیگری می‌گوید. چون به گفته او، «هنوز روی گزینه‌هایی که در رسانه‌ها درباره نامزد جبهه پایداری برای انتخابات ریاستجمهوری مطرح می‌شود، جمع‌بندی نهایی صورت نگرفته است». با‌این‌حال، تسنیم خبر داد که پرویز فتاح در کنار دو اسم دیگر یعنی مهرداد بذرپاش و علیرضا زاکانی، به احتمال زیاد در انتخابات ریاستجمهوری کاندیدا خواهند شد. البته سخنان دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی خبر از سطح دیگری از اختلافات اصولگرایی دارد؛ چون به نظر می‌رسد مؤتلفه نیم‌نگاه جدی به حمایت از لاریجانی داشته باشد. در این راستا، اسدالله بادامچیان، ضمن بیان این نکته که اگر لاریجانی ثبت‌نام کند با او مذاکره خواهیم کرد، عنوان کرد: «هنوز صحبتی با علی لاریجانی صورت نگرفته و باید ببینیم آیا او اصلا ثبت‌نام خواهد کرد یا نه! ولی اگر ثبت‌نام کرد با او مذاکره می‌کنیم».
اختــلافات چنـد‌وجهــی اصولگرایان
سطح دیگری از اختلافات اردوگاه اصولگرایان در آستانه انتخابات ریاستجمهوری دوره چهاردهم، ناظر بر رقابت قالیباف با نیروی نیابتی «امنا» است که در‌این‌باره خبر‌آنلاین می‌گوید: «بر اساس خبرهایی که شنیده می‌شود، گویا قرار است بذرپاش احکام مخبر در ستاد اجرائی را برای رئیس سابق و فعلی‌اش جبران کند؛ به این شکل که مخبر به‌عنوان نامزد ریاستجمهوری چهاردهم وارد گود می‌شود و بذرپاش هم تشکل‌های سیاسی تابع و حامی خود را به نفع و در حمایت از رئیس به میدان می‌آورد. به عبارت دیگر در جریان انتخابات پیش‌رو بنا نیست رابطه بذرپاش و مخبر، رابطه وزیر و رئیس در دولت یا مدیر و رئیس در ستاد اجرائی باشد؛ قرار است که این دو با یکدیگر یک ائتلاف را تشکیل دهند و تشکل «امنا» و به طریق اولی تشکل «شریان» پشت سر مخبر بایستند». به عبارت دیگر، این ائتلاف را می‌توان این‌گونه بیان کرد که کار از مخبر و حمایت سیاسی از بذرپاش خواهد بود. او که اگر رئیس مجلس شود، عضو کمیته برگزاری انتخابات می‌شود، یکی از رقبای بالقوه مخبر و دیگر نامزدها خواهد بود؛ چرا‌که با روشن‌شدن تکلیف ریاست مجلس و احتمالا با آسوده‌شدن خیال قالیباف از صندلی‌اش در بهارستان، او نیز به جمع آنهایی می‌پیوندد که برای ریاستجمهوری احساس تکلیف می‌کنند! در‌واقع در صورت شکل‌گیری چنین صحنه‌ای، رقابت «شانا» (شورای ائتلاف) و «امنا» که چند ماه پیش در جریان انتخابات مجلس دوازدهم صورت گرفت، این بار رقابتی شخصی در جریان خواهد بود؛ رقابت محمدباقر قالیباف با نیروی نیابتی «امنا» یعنی محمد مخبر.
نظر شما