شناسهٔ خبر: 66870256 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه قدس | لینک خبر

پس از شهادت ناگهانی آیت‌الله دکتر رئیسی چه کسانی خواهند توانست اقداماتی را که او آغاز کرده است ادامه دهند؟

بازار داغ رایزنی‌ها پشت در پاستور

با اعلان رسمی جدول انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم و درحالی‌که فرایند قانونی انتخابات تا سه روز دیگر بافرمان وزیر کشور آغاز خواهد شد، گمانه‌زنی‌ها در مورد گزینه‌های محتمل برای نامزدی در این ماراتن سیاسی ویژه هم داغ‌تر شده و حتی گاه نتیجه‌گیری در خصوص امکان رد یا تأیید صلاحیت آن‌ها هم به یک جدل جدی در سطح رسانه و فضای مجازی تبدیل شده است.

صاحب‌خبر -

لیست‌های بدون هزینه
این روز‌ها تعداد اسامی و چهره‌هایی که به‌عنوان نامزد‌های بالقوه مطرح می‌شوند، از هر انتخابات دیگری در یکی دو دهه گذشته بیشتر شده‌اند تا آنجا که برخی منابع و رسانه‌ها گاه تا ۲۰ چهره را هم نام می‌برند.
آنچه اما در این میان بیشتر مورد سؤال و محل تحلیل بوده، این است که آیا در این شرایط ویژه نوع نظارت شورای نگهبان متفاوت از دور قبل خواهد بود و آیا این بار ممکن است برخی چهره‌ها صلاحیت لازم برای ورود به انتخابات را داشته باشند؟ چرا که چهره‌های خاصی در این دوره در کانون توجه رسانه‌ای قرارگرفته‌اند که در گذشته نتوانسته‌اند شرایط لازم برای حضور را دریافت کنند.

نام‌های بزرگ و کوچک جناح اصول‌گرا
شاید مهم‌ترین نام در این حوزه علی لاریجانی باشد. چهره اصول‌گرای معتدلی که دور قبل رد صلاحیت او با انتقاد رهبر معظم انقلاب هم مواجه شد و‌ایشان خواستار جبران در مورد وی شدند. اتفاقی که شاید این دوره در صورت حضور او با تأیید صلاحیتش رخ دهد.
نام بزرگ دیگر در این صحنه محمدباقر قالیباف است، فردی که سه دوره در انتخابات ریاست جمهوری بخت خود را آزموده و البته در انتخابات یازدهم به نفع شهید رئیسی کنار رفت.
سعید جلیلی چهره مورد وثوق نواصول‌گرایان هم این روز‌ها نامی است که سخن از اجماع جریان‌هایی مانند جبهه پایداری و امنا و... روی آن شنیده می‌شود. او سه دوره نامزد تأیید صلاحیت شده ریاست جمهوری بود که در انتخابات گذشته به نفع شهید رئیسی انصراف داد. حالا اما محتمل‌ترین گزینه جبهه اصول‌گرایان است.
مهرداد بذرپاش وزیر کابینه رئیسی و چهره جوان و بلندپرواز اصول‌گرایان هم که با ظرفیت شبکه راهبردی یاران انقلاب اسلامی موسوم به شریان، نفوذ و قدرت مدیریت پشت‌صحنه بالایی در این جناح دارد، یک گزینه کاملاً محتمل دیگر برای حضور در این میدان است، هرچند او تجربه کم و رقبای قدری پیش روی خود دارد.
محمد مخبر هم نام دیگری است که از امکان و احتمال حضور او در انتخابات نام برده می‌شود و قانون حضور او را بلامانع می‌داند، اما باید دید او چقدر امکان جلب حمایت قاطبه اصول‌گرایان را داراست.
در میان اصول‌گرایان حامی دولت و نیرو‌های نزدیک به پایداری دو چهره جدی دیگر هم وجود دارند که بخت آن‌ها برای اجماع اصول‌گرایان کم نیست. این دو کسی نیستند جز علی نیکزاد و صادق محصولی که هر دو نفوذ و قدرت زیادی در این اردوگاه دارند و اگر به میدان بیایند رقبای سختی در درون جناح خواهند بود.
قاضی‌زاده هاشمی رئیس بنیاد شهید، علیرضا زاکانی شهردار تهران دو رقیب رئیس‌جمهور شهید در انتخابات قبل که یکی به نفع او کنار رفت و دیگری در میدان ماند و انصراف را توهین به طرفدارانش و مردم خواند هم بعید نیست که دوباره پا به این میدان بگذارند. در کنار این دو از محسن رضایی چهره حاضر در چند انتخابات ریاست جمهوری هم نام‌برده می‌شود.
علی شمخانی و محمد دهقان هم دو چهره دیگر با سبقه نظامی در میان گزینه‌های ممکن جناح اصول‌گرا هستند که خودشان هنوز هیچ اظهارنظر و نشانه‌ای بروز نداده‌اند. از دیگر چهره‌ها در این جبهه که سبقه حضور در انتخابات ریاست جمهوری رادارند می‌توان به عزت‌الله ضرغامی اشاره کرد که نوع حضور رسانه‌ای او در سه سال گذشته گمان‌ها را در خصوص برنامه‌ریزی او برای حضور در انتخابات پیش رو تقویت کرده است.
غلامعلی حداد عادل و محمد صدر دو عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نبویان که دیروز رئیس فراکسیون اکثریت مجلس شد و منوچهر متکی وزیر اسبق خارجه هم جزو این لیست هستند. البته متکی پیش از این صلاحیتش برای ریاست جمهوری احراز نشده است.
از میان چهره‌های روحانی و مهم این جناح هم شاید بتوان به نام‌هایی چون مصطفی پورمحمدی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز که سابقه وزارت کشورو دادگستری را دارد و غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص و مجلس خبرگان رهبری اشاره کرد.
بازار گمانه‌ها چنان گرم است که یک روزنامه اصلاح‌طلب نام اژه‌ای رئیس قوه قضائیه را هم در میان نامزد‌های محتمل ریاست جمهوری آورده است.

اصلاح‌طلب‌ها در رؤیای تحقق رؤیاهایشان
در جناح مقابل و اردوگاه مشوش اصلاح‌طلبان که در دو سه انتخابات گذشته اقبال خوبی نه از سوی شورای نگهبان و نه از سوی مردم داشته‌اند، این روز‌ها تقلا برای ایجاد اجماع بر سر یک یا دو چهره و تلاش برای اعمال فشار بر شورای نگهبان به‌منظور تأیید صلاحیت آن‌ها بالاگرفته است.
رسانه‌های این جریان نام‌های زیادی را به میان آورده‌اند که در صدر آن‌ها اسحاق جهانگیری معاون اول دو دولت روحانی و رقیب پوششی او در انتخابات ۹۶ قرار دارد. هرچند او در انتخابات ۱۴۰۰ از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد.
محمدرضا عارف هم به عنوان نامزدی که بخت بیشتری برای تأیید صلاحیت دارد گزینه جذابی برای اصلاح‌طلبان است، هر چند که درون این جبهه برخی احزاب با او به اختلاف جدی خورده‌اند.
پس از او محمدباقر نوبخت چهره بانفوذ در دولت روحانی است که ریاست سازمان برنامه‌وبودجه و نقشی اصلی در چینش کابینه روحانی را بر عهده داشت.
محمود واعظی رئیس دفتر بانفوذ روحانی  و محمدجواد آذری جهرمی، وزیر جوانی که او به کابینه دولت دوازدهم معرفی کرد هم از مهره‌ها و چهره‌های اصلی در جبهه اصلاح‌طلبان هستند.
مسعود پزشکیان سیاستمدار دیگری است که اصلاح‌طلبان به بخت او هم‌امید دارند هرچند که صلاحیت او در انتخابات ۱۴۰۰ احراز نشد اما در انتخابات مجلس توانست از فیلتر شورای نگهبان رد شود. او دیروز از تصمیم خود برای ورود به این رقابت خبر داد و گفت منتظر اعلام حضور چهره‌های اصلاح‌طلب است تا با بررسی وزن افراد و مقبولیت، توان و ظرفیت آن‌ها برای افزایش مشارکت نسبت به اجماع و یا ورود مستقل در این عرصه تصمیم‌گیری کند.
محمدجواد ظریف و علی‌اکبر صالحی هم دو نام شناخته‌شده در اردوگاه اصلاح‌طلبان هستند. هرچند ظریف بار‌ها گفته که قصد ورود به این عرصه را ندارد و علی‌اکبر صالحی هم در انتخابات قبل حضور چهره‌های دیگر را دلیلی قانع‌کننده برای نیامدن عنوان کرده بود. چهره محتمل و مشتاق دیگر در این جناح محسن هاشمی رفسنجانی چهره شناخته‌شده کارگزاران است که اگر احساس کند از نظارت شورای نگهبان عبور خواهد کرد بی‌میل به ورود به این انتخابات نیست، هرچند که در درون جبهه اصلاحات زاویه‌های زیادی با کارگزارانی‌ها وجود دارد و او بعید است که حمایت زیادی بدست آورد.
نام‌های دیگری چون مجید انصاری، علی ربیعی، محمدجواد حق‌شناس و مصطفی کواکبیان و عباس آخوندی را هم می‌توان در حد شوخی دانست.
می‌ماند محمد شریعتمداری و علی طیب‌نیا دو چهره معقول و معتدل این جناح که بعید است خودشان تمایلی به ورود به این عرصه داشته باشند.

بخت خانم‌ها
و اما در آخر، این روز‌ها نام دو زن هم مطرح شده، یکی شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان و دستیار ویژه رئیس جمهور در حقوق شهروندی در دو دولت روحانی و دیگری در اردوگاه اصول‌گرایان، جمیله علم‌الهدی همسر رئیس‌جمهور شهید سید ابراهیم رئیسی که برخی می‌گویند گزینه مناسبی است تا راه همسر فقیدش را ادامه دهد و نخستین رئیس‌جمهور زن باشد. هرچند که باید دید تفسیر شورای نگهبان از واژه رجل سیاسی در اصل ۱۱۵ قانون اساسی بانوان را هم شامل می‌شود یا نه.

خبرنگار: آرش خلیل‌خانه