رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در این نشست با تسلیت شهادت رئیس جمهور محترم آیت الله رئیسی و همراهان گرامی ایشان، گفت: مجموعه حوادثی که در طول چهل و پنج سال بر انقلاب اسلامی گذشته، علّت تامّهای برای سرنگونی هر نظام و انقلابی بوده‌اند. این ادعای شعاری نیست، اقتضای قاعده عقلی علیّت است. اما چرا مجموعه این علل که هر کدامش به تنهایی برای سرنگونی یک نظام کافی است، در روند این انقلاب کارساز نشده است؟ آیا قاعده علیّت اثر خود را از دست داده است؟ یا سازه‌های مقاومِ بحران‌گیر انقلاب اسلامی اثر علل را خنثی کرده است؟ آیا شهادت سازۀ بحران‌گیر انقلاب و نظام اسلامی است؟
حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا افزود: مرور وقایع ۴۵سال گذشته انقلاب، گویای این واقعیت است که هیچ کشوری به اندازۀ ایران طعم تلخ چنین حوادثی را نچشیده است؛ بحران سیاسی گروهک‌ها، انواع توطئه‌ها و کودتاها، حمله نظامی، جریان جنگ داخلی منافقین و خروج اولین رئیسجمهور علیه انقلاب، شهادت ۷۲تن از شخصیت‌های برجسته نظام در یک بمب‌گذاری، شهادت رئیسجمهور و نخست‌وزیر در یک انفجار، گرفتاری در یک جنگ تحمیلی هشت ساله بین‌المللی، تحریم‌های بین‌المللی گسترده و... همۀ این بحران‌ها نتوانسته‌اند مانع حرکت روبه جلوی انقلاب اسلامی شوند.
وی افزود: تحریم‌های بین‌المللی علیه انقلاب اسلامی به حدّی است که حتی کشورهای دوست و کشورهای قدرتمندی مانند چین و روسیه نیز هم توان عبور از آنها را ندارند. آنها علیرغم تمایل به تجارت با ایران، قادر به پرداخت پول آن نیستند. جالب است برخی از کشورها، حتی قبل از اعلام عزای عمومی در ایران، در کشورهای خود اقدام به عزاداری برای شهدای حادثه سقوط بالگرد ریاست جمهوری در ایران نمودند اما آنها به دلیل تحریم‌ها قادر به پرداخت پول نفت و سایر کالاهای خریداری شده از ایران نیستند.
استاد فلسفه سیاسی اسلام در ادامه افزود: من درصدد بیان این مهم هستم که علل استحکام انقلاب اسلامی در کوران حوادث بزرگ چیست؟ چه سازه‌های مقاوم بحران‌گیری، انقلاب اسلامی را پابرجا، مانا و پایا کرده است؟ چه حقیقتی در ورای این انقلاب وجود دارد که در سخت‌ترین بحران‌ها امام خمینی(ره) به ملت ایران قوت قلب می‌داد که «این انقلاب زنده است» و مقام معظم رهبری(مدظله) در روز سخت حادثه شهادت رئیسجمهور و وزیر خارجه و همراهان فرمودند:« ملت ایران نگران و دلواپس نباشند هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نخواهد آمد».
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهرافزود: با وجود این همه مشکلات و مصیبت‌ها، ملت ایران با اتکاء به ایمان و الطاف الهی همواره با نوعی آرامش و اطمینان خاطر به مسیر خود ادامه داده است؛ گویی خداوند متعال حافظ و نگهدار این انقلاب است و ضمانت کرده که آن را به صاحب اصلی خود، حضرت ولی‌عصر(عج) برساند. گویا ملت ایران پذیرفته است که مصیبت‌ها، مشکلات و فاجعه‌های پی درپی، حکم غربالگری و خالص‌سازی انقلاب را دارد تا در فرآیند زمان آن را به‌روزرسانی کند. این مشکلات فرصتی برای آزمایش و امتحان الهی است تا ما خودمان را اصلاح کنیم.
وی با اشاره به مطالبی از کتاب «نظریه فرآیندی انقلاب اسلامی» خود گفت: نظریه فرآیندی را مقام معظم رهبری ارائه دادند. ایشان معتقدند انقلاب اسلامی با همه فراز و فرودش سیرقهقهرا ندارد، روبه عقب نمی‌رود و درجا هم نمی‌زند بلکه در دو سطح به صورت استکمالی سیر صعودی دارد و همین هم باعث مانایی و ماندگاری و پویایی و پایایی انقلاب شده است. در سطح اول انقلاب اسلامی از نقطه صفرشروع شده در قالب یک نهضت انقلابی از سال ۱۳۲۳آغاز شده و در بهمن ۱۳۵۷ این مرحله را به پایان رسانده است. با این تجربه به یک مرحله‌ای از بلوغ رسید که توانست وارد مرحله بعدی بشود و با معماری و مهندسی دقیق شاهکار «نظام‌سازی» و نهادپردازی را آغاز کند و قواعد سبک زندگی اسلامی و زیست جهان آینده خود را قانون‌مند کند. در مرحله تطوّری و استکمالی بعدی در گام سوم توانست شالوده «دولت اسلامی» را برقرار نماید تا با اقتدار بتواند گام‌های «جامعه‌سازی » و «تمدن‌سازی» را هم طی کند این سطح کلان اول نظریه فرآیندی و استکمالی است.
حجت الاسلام دکتر مهاجرنیا دربیان سطح دوم نظریه استکمالی گفت: بیش از چهار دهه تجربه زندگی در دولت اسلامی با همه فراز و نشیبهایش بر اساس همین نظریه ، انقلاب اسلامی توانسته است مسیر استکمالی خود را طی کند. در چارچوب نظام مردم سالاری دینی، مسیر عبور از«دولت موقت ملی‌گراها»، به سمت دولت نافرجام «بنی‌صدری‌ها» و«دولت انقلابی رجائی»، « دولت سازندگی»، «دولت اصلاحات»، « دولت عدالت و مهرورزی»، « دولت اعتدال» و« دولت انقلابی» را طی کند، رویکردهای سیاسی و جناحی، معمولاً دوره استقرار دولت مورد نظر خود را دوره شکوفایی و توسعه می‌دانند و دوره حاکمیت دولت جناح رقیب را دوره افول و نزول انقلاب می‌پندارند. اما نظریه استکمالی معتقد است انقلاب اسلامی در میان همه این تجربه‌ها و پوست‌اندازی‌ها به سمت کمال خود که ساختن تمدن نوین اسلامی است، در حال حرکت است و همان طوری که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم فرمودند:« انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند، بلکه ازنظریّه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع می‌کند.»
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیاتی از قرآن کریم به مبانی نظری این رهیافت پرداخت و گفت: تجربه پیروزی قدرتمندانه جنگ بدر در سال اول حکومت نوپای اسلامی مدینه و شکست سخت جنگ احد در سال دوم و لشکرکشی قدرتمندانه علیه رومی‌ها در جنگ تبوک کافی بود تا خداوند از زبان پیامبر و مؤمنان بفرماید:« قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلْ الْمُؤْمِنُونَ»(توبه/ ۵۱) به مردم بگو:«تنها آنچه خدا براى ما مقرر داشته به ما مى‌رسد، زیرا او سرپرست و مولای ماست و مؤمنان تنها بر خدا توكل می‌كنند و خداوند هم برای ما مسیر رو به جلو و استکمالی «انا لله وانا الیه راجعون» را می‌خواهد. در سوره بقره آیه ۱۰۶ فرمود:«مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْ قَدِيرٌ» رویه خداوند این است که هر حكمى را نسخ می‌كند يا آن را به دست فراموشى می‌سپارد، بهتر از آن، يا مانند آن را جایگزین می کند این رویه و سنت الهی ناشی از قدرت اوست.
وی افزود: ملت ایران در طول چهل و پنج سال گذشته توانسته است بر اساس ایمان و اعتقاد و توکل به خداوند از میان حوادث سخت و طوفان‌های سهمگین به سمت اقتدار امروز برسد و با همه مشکلات در عملیات «وعدۀ صادق» و قدرت‌نمایی جریان مقاومت در منطقه، تاریخ‌سازی و تمدن‌سازی می‌کند.
استاد مهاجرنیا در پایان با اشاره به حادثه سقوط بالگرد و شهادت ریاست جمهوری محترم، گفت: یکی از آموزه‌های تجریی نظریه استکمالی انقلاب اسلامی آن است که انقلاب برای عبور از هر گردنه‌ای نیاز به خون دارد تا بتواند خود را بازتولید و اندیشه انقلاب را بازآفرینی کند. تجربه نشان داد که خون شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید رجائی و باهنر، سردار سلیمانی، خون شهدای هسته‌ای، خون سردار زاهدی و امروز هم شهادت رئیس جمهورآیت الله رئیسی و دکتر امیرعبداللهیان و همراهان برای آبیاری انقلاب لازم و مهم بوده است. این منطق انحصاری در انقلاب اسلامی، رمز بقای انقلاب است. البته همه اینها در گرو تعهد و ایمان و اراده ملت ایران است که در آیه قرآن به عنوان شرط تحقق وعده‌های الهی است که در سوره رعد آیه ۱۱ فرمود: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» براى هر فردی و قومی فرشتگانى است كه پى در پى او را به فرمان خدا از پيش‌رو و از پشت سرش پاسدارى مى‌كنند. در حقيقت، خدا حال قومى را تغيير نمى‌دهد مگر اینکه آنان حال خود را تغيير دهند.
∎
حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا افزود: مرور وقایع ۴۵سال گذشته انقلاب، گویای این واقعیت است که هیچ کشوری به اندازۀ ایران طعم تلخ چنین حوادثی را نچشیده است؛ بحران سیاسی گروهک‌ها، انواع توطئه‌ها و کودتاها، حمله نظامی، جریان جنگ داخلی منافقین و خروج اولین رئیسجمهور علیه انقلاب، شهادت ۷۲تن از شخصیت‌های برجسته نظام در یک بمب‌گذاری، شهادت رئیسجمهور و نخست‌وزیر در یک انفجار، گرفتاری در یک جنگ تحمیلی هشت ساله بین‌المللی، تحریم‌های بین‌المللی گسترده و... همۀ این بحران‌ها نتوانسته‌اند مانع حرکت روبه جلوی انقلاب اسلامی شوند.
وی افزود: تحریم‌های بین‌المللی علیه انقلاب اسلامی به حدّی است که حتی کشورهای دوست و کشورهای قدرتمندی مانند چین و روسیه نیز هم توان عبور از آنها را ندارند. آنها علیرغم تمایل به تجارت با ایران، قادر به پرداخت پول آن نیستند. جالب است برخی از کشورها، حتی قبل از اعلام عزای عمومی در ایران، در کشورهای خود اقدام به عزاداری برای شهدای حادثه سقوط بالگرد ریاست جمهوری در ایران نمودند اما آنها به دلیل تحریم‌ها قادر به پرداخت پول نفت و سایر کالاهای خریداری شده از ایران نیستند.
استاد فلسفه سیاسی اسلام در ادامه افزود: من درصدد بیان این مهم هستم که علل استحکام انقلاب اسلامی در کوران حوادث بزرگ چیست؟ چه سازه‌های مقاوم بحران‌گیری، انقلاب اسلامی را پابرجا، مانا و پایا کرده است؟ چه حقیقتی در ورای این انقلاب وجود دارد که در سخت‌ترین بحران‌ها امام خمینی(ره) به ملت ایران قوت قلب می‌داد که «این انقلاب زنده است» و مقام معظم رهبری(مدظله) در روز سخت حادثه شهادت رئیسجمهور و وزیر خارجه و همراهان فرمودند:« ملت ایران نگران و دلواپس نباشند هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نخواهد آمد».
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهرافزود: با وجود این همه مشکلات و مصیبت‌ها، ملت ایران با اتکاء به ایمان و الطاف الهی همواره با نوعی آرامش و اطمینان خاطر به مسیر خود ادامه داده است؛ گویی خداوند متعال حافظ و نگهدار این انقلاب است و ضمانت کرده که آن را به صاحب اصلی خود، حضرت ولی‌عصر(عج) برساند. گویا ملت ایران پذیرفته است که مصیبت‌ها، مشکلات و فاجعه‌های پی درپی، حکم غربالگری و خالص‌سازی انقلاب را دارد تا در فرآیند زمان آن را به‌روزرسانی کند. این مشکلات فرصتی برای آزمایش و امتحان الهی است تا ما خودمان را اصلاح کنیم.
وی با اشاره به مطالبی از کتاب «نظریه فرآیندی انقلاب اسلامی» خود گفت: نظریه فرآیندی را مقام معظم رهبری ارائه دادند. ایشان معتقدند انقلاب اسلامی با همه فراز و فرودش سیرقهقهرا ندارد، روبه عقب نمی‌رود و درجا هم نمی‌زند بلکه در دو سطح به صورت استکمالی سیر صعودی دارد و همین هم باعث مانایی و ماندگاری و پویایی و پایایی انقلاب شده است. در سطح اول انقلاب اسلامی از نقطه صفرشروع شده در قالب یک نهضت انقلابی از سال ۱۳۲۳آغاز شده و در بهمن ۱۳۵۷ این مرحله را به پایان رسانده است. با این تجربه به یک مرحله‌ای از بلوغ رسید که توانست وارد مرحله بعدی بشود و با معماری و مهندسی دقیق شاهکار «نظام‌سازی» و نهادپردازی را آغاز کند و قواعد سبک زندگی اسلامی و زیست جهان آینده خود را قانون‌مند کند. در مرحله تطوّری و استکمالی بعدی در گام سوم توانست شالوده «دولت اسلامی» را برقرار نماید تا با اقتدار بتواند گام‌های «جامعه‌سازی » و «تمدن‌سازی» را هم طی کند این سطح کلان اول نظریه فرآیندی و استکمالی است.
حجت الاسلام دکتر مهاجرنیا دربیان سطح دوم نظریه استکمالی گفت: بیش از چهار دهه تجربه زندگی در دولت اسلامی با همه فراز و نشیبهایش بر اساس همین نظریه ، انقلاب اسلامی توانسته است مسیر استکمالی خود را طی کند. در چارچوب نظام مردم سالاری دینی، مسیر عبور از«دولت موقت ملی‌گراها»، به سمت دولت نافرجام «بنی‌صدری‌ها» و«دولت انقلابی رجائی»، « دولت سازندگی»، «دولت اصلاحات»، « دولت عدالت و مهرورزی»، « دولت اعتدال» و« دولت انقلابی» را طی کند، رویکردهای سیاسی و جناحی، معمولاً دوره استقرار دولت مورد نظر خود را دوره شکوفایی و توسعه می‌دانند و دوره حاکمیت دولت جناح رقیب را دوره افول و نزول انقلاب می‌پندارند. اما نظریه استکمالی معتقد است انقلاب اسلامی در میان همه این تجربه‌ها و پوست‌اندازی‌ها به سمت کمال خود که ساختن تمدن نوین اسلامی است، در حال حرکت است و همان طوری که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم فرمودند:« انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند، بلکه ازنظریّه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع می‌کند.»
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیاتی از قرآن کریم به مبانی نظری این رهیافت پرداخت و گفت: تجربه پیروزی قدرتمندانه جنگ بدر در سال اول حکومت نوپای اسلامی مدینه و شکست سخت جنگ احد در سال دوم و لشکرکشی قدرتمندانه علیه رومی‌ها در جنگ تبوک کافی بود تا خداوند از زبان پیامبر و مؤمنان بفرماید:« قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلْ الْمُؤْمِنُونَ»(توبه/ ۵۱) به مردم بگو:«تنها آنچه خدا براى ما مقرر داشته به ما مى‌رسد، زیرا او سرپرست و مولای ماست و مؤمنان تنها بر خدا توكل می‌كنند و خداوند هم برای ما مسیر رو به جلو و استکمالی «انا لله وانا الیه راجعون» را می‌خواهد. در سوره بقره آیه ۱۰۶ فرمود:«مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْ قَدِيرٌ» رویه خداوند این است که هر حكمى را نسخ می‌كند يا آن را به دست فراموشى می‌سپارد، بهتر از آن، يا مانند آن را جایگزین می کند این رویه و سنت الهی ناشی از قدرت اوست.
وی افزود: ملت ایران در طول چهل و پنج سال گذشته توانسته است بر اساس ایمان و اعتقاد و توکل به خداوند از میان حوادث سخت و طوفان‌های سهمگین به سمت اقتدار امروز برسد و با همه مشکلات در عملیات «وعدۀ صادق» و قدرت‌نمایی جریان مقاومت در منطقه، تاریخ‌سازی و تمدن‌سازی می‌کند.
استاد مهاجرنیا در پایان با اشاره به حادثه سقوط بالگرد و شهادت ریاست جمهوری محترم، گفت: یکی از آموزه‌های تجریی نظریه استکمالی انقلاب اسلامی آن است که انقلاب برای عبور از هر گردنه‌ای نیاز به خون دارد تا بتواند خود را بازتولید و اندیشه انقلاب را بازآفرینی کند. تجربه نشان داد که خون شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید رجائی و باهنر، سردار سلیمانی، خون شهدای هسته‌ای، خون سردار زاهدی و امروز هم شهادت رئیس جمهورآیت الله رئیسی و دکتر امیرعبداللهیان و همراهان برای آبیاری انقلاب لازم و مهم بوده است. این منطق انحصاری در انقلاب اسلامی، رمز بقای انقلاب است. البته همه اینها در گرو تعهد و ایمان و اراده ملت ایران است که در آیه قرآن به عنوان شرط تحقق وعده‌های الهی است که در سوره رعد آیه ۱۱ فرمود: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» براى هر فردی و قومی فرشتگانى است كه پى در پى او را به فرمان خدا از پيش‌رو و از پشت سرش پاسدارى مى‌كنند. در حقيقت، خدا حال قومى را تغيير نمى‌دهد مگر اینکه آنان حال خود را تغيير دهند.
نظر شما