به گزارش میراث‌آریا، شیبا خدیر کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ در نشست به «اهمیت مطالعات آزمایشگاهی در فرایند پژوهش و پاکسازی سکه‌های تاریخی» پرداخت و گفت: در پژوهشی که در این سال‌ها در کارگاه حفاظت و مرمت آثار فلزی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی بر روی مسکوکات انجام شده است با نمونه­‌ها و مواردی برخورد شد که شاید برای خیلی از افرادی که با مجموعه­‌های سکه برخورد دارند آشنا باشد. نظیر سکه‌هایی با رنگ و ظاهر نقره‌ای که در اثر رسوبات ناشی از محیط پیرامون و فرسودگی تیره و کدر شده و در نگاه اول نقره­ به نظر می‌آمدند در صورتی که با  بررسی­‌های بیشتر، نهایتاً آلیاژ آن متفاوت و یا سکه­‌ای با روکش نقره تشخیص داده شده‌­اند و یا سکه­‌های نقره- مس مدفون در زیر خاک که رسوبات و محصولات خوردگی حجیم مس، امکان شناسایی آن را بعضا دچار مشکل می‌کند.

او افزود: روش‌های زیادی در مطالعه سکه‌ها به منظور روشن شدن شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زمان ضرب سکه استفاده می‌شود. روش ­‌هایی مانند پیکسی و فلورسانس اشعه ایکس به دلایلی مانند دقت و غیرمخرب بودن بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. ولی باید در نظر داشت برای رسیدن به جواب گویا و شفاف، نیاز است سطح سکه قبل از انجام آنالیز به منظور مطالعه، تمیز و عاری از هر گونه آلودگی باشد. در اینجا باید به اهمیت نقش فرایند اصولی مرمت از این یافته‌های تاریخی توجه کرد.

خدیر اظهار کرد: در این پژوهش با معرفی روش ­‌های مختلف در زمینه مطالعات مسکوکات ساخته شده با ضرب چکشی و ماشینی، به نقش و اهمیت مطالعات آزمایشگاهی پرداخته می‌شود.

معین پورصادق از دانشگاه هنر اصفهان در ادامه «مطالعه ساختاری و حفاظت و مرمت یک درب دو لنگه چوبی متعلق به ایوان شاه نشین خانه سوکیاس اصفهان» را به بحث نهاد و گفت: در این پژوهش با توجه به ضرورت حفاظت و مرمت درب‌های چوبی و اهمیت آن‌ها در معماری ایرانی و همچنین شناخت ساختار آثار چوبی تاریخی، اقدامات لازم برای مطالعه و مرمت و حفاظت از یک درب دو لنگه چوبی متعلق به ایوان شاه نشین خانه سوکیاس اصفهان انجام شد. پس از آسیب‌شناسی اولیه اثر آزمایشاتی ( شامل آزمایش pH متری، رنگ سنجی، سنجش درصد رطوبت تعادل، گونه‌شناسی و طیف ستجی مادون قرمز تبدیل فوریه) بر روی نمونه مورد مطالعه انجام شد. نتایج به دست آمده نشان دهنده اسیدی بودن ساختار نمونه مورد بررسی، تغییرات رنگی ناچیز قبل و پس از فرایند مرمت، رطوبت تعادل استاندارد، استفاده از چوب چنار (PLATANUS ORIENTALIS L) در ساخت اثر و همچنین عدم وجود تخریب ساختاری قابل توجه در سطح نمونه بودند. آسیب‌های آثار تاریخی چوبی همواره در سه بخش اصلی آسیب‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دسته‌بندی می‌شوند.

او افزود: در اثر مورد مطالعه آسیب‌های فیزیکی شامل واکشیدگی و ایجاد ترک و ریز ترک‌ها، تأثیرات دمایی محیط و در نتیجه تغییر رنگ در سطح اثر و همچنین تأثیرات گرد و غبار وجود داشتند. در بخش آسیب‌های شیمیایی اسیدی شدن بافت اثر و همچنین تأثیرات هوازدگی مشهود بودند. آسیب‌های ناشی از حمله حشرات نیز که در بخش آسیب‌های بیولوژیکی چوب دسته‌بندی می‌شوند به شکل حفرات متعدد در سطح اثر قابل مشاهده بودند. همچنین وجود یک بخش سوختگی در قسمت پایینی لنگه چب از دیگر آسیب‌هایی است که اثر مورد مطالعه متحمل آن شده است. با توجه به اصول مرمتی و زیبایی شناختی اثر اقدامات لازم از جمله پاکسازی درب و چهارچوب آن، رفع کمبود و ترک‌ها، حفاظت از اثر در برابر آفات، تاب‌گیری و اسید زدایی اتخاذ شد.

در پایان احد نژاد ابراهیمی استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز با تشریح «مطالعه هندسه نظری و عملی برای مرمت کاربندی با تأکید بر کاربندی حوضخانه خانه صدقیانی تبریز» گفت: کابربندی یکی از عناصر مهم در معماری ایرانی است که از آن به خاطر ترکیب موفق دانش هندسی و تبحر معماری هنرمندان و معماران به عنوان یکی از موارد تجلی نبوغ ترکیب هندسی و معماری در معماری دوران اسلامی یاد می‌شود و از فنون و شیوه‌های پوشش‌های تاقی محسوب می‌شود.

او افزود: پژوهش حاضر برای نقد مرمت کاربندی خانه تاریخی صدقیانی تدوین شده است که در سال ۱۳۹۲ شمسی توسط دفتر فنی دانشگاه هنر اسلامی تبریز انجام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در اجرا و مرمت کاربندی در کنار هندسه مصالح و زمینه شکل‌گیری، خواست، ذوق و خلاقیت معمار سنتی مجری نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

انتهای پیام/