​​​​​​​همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که ناشران سراسر کشور در این رویداد بزرگ فرهنگی حضور دارند، سراغ دو ناشر رفتیم و از آن‌ها پرسیدیم گرانی کتاب روی میزان فروش این کالای فرهنگی اثرگذار بوده است و آیا قیمت کتاب سبب حذف آن از سبد خانوارها می‌شود؟ محمد‌علی جعفریه، مدیر نشر ثالث که امسال با بیش از هزار و 500 عنوان کتاب در نمایشگاه کتاب حضور دارد معتقد است: قیمت کتاب متناسب با میزان تورم بالا نرفته و هنوز پایین‌تر از تورم است. او به خبرنگار ما می‌گوید: مقایسه افزایش قیمت کتاب با افزایش قیمت دیگر کالاها نشان می‌دهد قیمت این کالا هنوز پایین است. وقتی قیمت دو عدد ساندویچ 500 هزار تومان است کتاب 200 هزار تومانی گران نیست. 
به گفته او، قیمت کتاب به دلیل نداشتن کشش در بازار، بالا نرفته است و توضیح می‌دهد: تعرفه اتحادیه چاپ و نشر نسبت به پارسال دو برابر شده ولی در توان ناشران نیست که این مبلغ را پرداخت کنند پس چاپخانه‌ها برای اینکه بیکار نباشند با ناشران توافق می‌کنند مبلغی پایین‌تر از نرخ اتحادیه و میزان تورم را بگیرند در واقع نرخ‌ها توافقی است تا بتوان کتاب را به قیمت پایین‌تری به دست مردم رساند.
جعفریه با اشاره به انتشار گزینشی ناشران برای چاپ کتاب‌های خوب با توجه به گرانی کاغذ و پایین آمدن تیراژ خاطرنشان می‌کند: در شرایط فعلی بیشتر کتاب‌هایی که منتشر می‌شوند جزو آثار خوب و خواندنی هستند نه اینکه سیاست‌های دولت سبب چنین اتفاقی شده باشد بلکه شرایط به سمتی رفته که ناشران برای جلوگیری از ضرر باید کتاب خوب و خواندنی چاپ کنند. ضمن اینکه کتاب برای مردم گران شده و هر چه آثار، گزیده‌تر چاپ شوند طیف کتابخوان بیشتر از آن استقبال می‌کنند. 

 در کشورهای دیگر، کتاب گران‌تر از گوشت است
مدیر نشر ثالث با رد این فرضیه که طیف کتابخوان به دلیل گران شدن قیمت کتاب، ریزش پیدا کرده است، می‌گوید: امکان دارد تعداد خوانندگان کتاب کم شده باشد اما میزان فروش کتاب ریزش نداشته چون کتاب تبدیل به کالای اهدایی شده است؛ چرا که هم نسبت به دیگر هدایا قیمت مناسب‌تری دارد و هم اینکه هدیه‌ای شکیل‌تر و ماندگارتر نسبت به گل و شیرینی است. معمولاً کسانی که اهل کتاب هستند به نزدیکانشان کتاب هدیه می‌دهند و با وجود اینکه خوانندگان کتاب کم شده اما از تعداد خریداران آن کاسته نشده است. 
او با تأکید بر اینکه کتاب در شرایط امروز اصلاً کالای گرانی نیست، اضافه می‌کند: وقتی یک کیلو گوشت 700 هزار تومان است کتاب 200 هزار تومانی گران نیست در حالی که در یک کشور اروپایی اگر گوشت کیلویی 13 یورو باشد کتاب 30 یورو است. قیمت کتاب در ایران در مقایسه با کشورهای اروپایی و کشورهای حاشیه خلیج فارس ارزان‌تر است. 
به گفته جعفریه، هزینه‌های تولید کتاب همچنان بالاست و عنصری که در هزینه‌های تولید رشد چند برابری داشته، کاغذ است چون قیمتش به‌روز است ولی چاپخانه‌ها نتوانستند قیمتشان را متناسب با تورم بالا ببرند، این‌ها سبب می‌شود بازار این صنعت، ضعیف و کم‌بازده باشد. الان کمتر کتاب‌فروشی جدید باز می‌شود و کتاب‌فروشی‌های قدیمی هم به سختی دخل و خرجشان را تراز می‌کنند. 
او با اشاره به ضعف سیاست‌های حمایتی دولت از ناشران یادآور می‌شود: در گذشته تعداد قابل توجهی از کتاب‌های چاپ اول ناشران توسط وزارت ارشاد و شهرداری‌ها برای کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های شهرداری خریداری می‌شدند ولی الان این خریداری توسط وزارت ارشاد، از ناشران خاصی است و این عدم حمایت، حیات را برای ناشران مستقل و کوچک سخت می‌کند. 

کاهش توان خرید برای کتابخوان‌ها
محمد حقی، مدیر انتشارات کتابستان معرفت اما معتقد است قیمت کتاب در مقایسه با حقوق کارگران، بالاست و به خبرنگار ما می‌گوید: افزایش قیمت کتاب با میزان افزایش حقوق قانون کار تناسب ندارد و تقریباً دو برابر است. طبق آمار خانه کتاب، قیمت کتاب از سال گذشته حدود 110 درصد افزایش داشته ولی افزایش حقوق قانون کار 35 درصد بوده و این وضعیت موجب می‌شود جامعه کتابخوان برای خرید کتاب دستش تنگ شود.
او ادامه می‌دهد: جامعه کتابخوان به هر حال کتاب می‌خواند یا امانت می‌گیرد یا سراغ نسخه‌های الکترونیکی می‌رود ولی مسئله اینجاست اگر یک کتابخوان تا چند سال گذشته با درصد مشخصی از حقوقش چهار کتاب می‌خرید، الان قدرت خریدش به نصف کاهش یافته است. 
حقی تأکید می‌کند: باید دغدغه جامعه کتابخوان که حدود یک تا 2میلیون نفر در کشور هستند را پاسخ داد؛ چرا که قدرت خرید جامعه کتابخوان کم شده و یکی از دلایل پایین آمدن تیراژ هم ریزش در میزان خریداری اهل کتاب است. 
به گفته مدیر نشر کتابستان معرفت، عدم تناسب تورم قیمت کتاب و میزان افزایش حقوق‌ها سبب کاهش قدرت خرید کتاب شده است. 
او درباره تأثیر سیاست‌های حمایتی دولتی در تخصیص یارانه برای توازن در بازار عرضه و تقاضا توضیح می‌دهد: با فهمی که از فضای موجود دارم یا باید یارانه‌ها را بسیار هدفمند کرد و به جامعه مورد هدف رساند یا با بودجه‌ها و تخصیص‌های فعلی ارشاد و ظرفیت مالی بازار کتاب که حدود 15 هزار میلیارد تومان است، حتی اگر 20 درصد هم کتاب ارزان شود که رقمی حدود 3 هزار میلیارد تومان از این بازار می‌شود، چنین بودجه‌ای در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حوزه کتاب وجود ندارد. 

خطر کاهش جمعیت جامعه کتابخوان
حقی با تأکید بر اینکه سیاست‌گذاری‌ها باید به سمتی برود که ریزشی در جامعه کتابخوان نداشته باشیم، می‌گوید: دولت می‌تواند بخشی از هزینه‌های جانبی ناشران همچون هزینه‌های چاپ و صحافی را کم کند. اگرچه در برنامه بودجه اشاره شده هزینه‌های انرژی برای مجموعه‌های فرهنگی چطور محاسبه شود ولی به درستی اجرا نمی‌شود. حتی با وجود معافیت مالیاتی ناشران، هر سال سایه سنگین اداره مالیات روی سر ناشران و کتابفروشان وجود دارد گویا اداره مالیات به دنبال دور زدن این معافیت مالیاتی است. 
به باور او، این‌ها هزینه‌هایی است که دولت می‌تواند با برنامه‌ریزی، آن‌ها را کاهش دهد تا تولید کتاب ارزان‌تر شود و کتاب با قیمت پایین‌تری به دست خوانندگان برسد وگرنه بودجه وزارت ارشاد فقط کفاف هزینه‌های جاری و پرداخت حقوق کارکنانش را می‌دهد. 
مدیر انتشارات کتابستان معرفت درباره تأثیر تخفیف‌های نمایشگاه کتاب برای ترغیب جامعه کتابخوان به خرید بیشتر می‌گوید: وقتی روی کتاب‌ها 20 درصد تخفیف باشد امکان خرید را برای جامعه کتابخوان بیشتر می‌کند ولی این اتفاق در فضای عمومی جامعه تغییری ایجاد نمی‌کند، مگر جشنواره‌های تخفیف فروش کتاب در طول سال کم است؟
او با بیان اینکه قیمت کتاب برای اینکه عموم جامعه کتابخوان شوند عامل مؤثری نیست ولی برای اینکه تهیه کتاب برای جامعه کتابخوان تسهیل شود، مؤثر است، یادآور می‌شود: میانگین قیمت 300-200 هزار تومان برای کتاب رقم عجیبی برای عموم جامعه نیست که ماهی یک کتاب بخرند ولی عموم جامعه تمایلی به کتاب‌خوانی ندارد در حالی که اهالی کتاب، طالب خرید کتاب هستند بنابراین طرح‌های تخفیفی برای جامعه کتابخوان، انگیزه‌بخش است چون می‌توانند تعداد کتاب بیشتری بخرند.