شفقنا- استاد دانشگاه مفید گفت: هیچگاه هیچ مشکلی با هیاهو و احساسات در جامعه ما حل نشده بلکه دو قطب متضاد را تشدید می کند. باید نشست و اندیشه کرد.

به گزارش شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی در مراسم یادبود مرحومه دکتر سیده زهرا شجاعی که در دفتر مرحوم آیت الله العظمی صانعی برگزار شد، اظهار داشت: فکر خانم شجاعی به همراه زمان در حرکت بود اما چارچوب اصولی که به آن معتقد بود، ثابت مانده بود. خلوص نیت و خلوص در معرفت دینی در ایشان برای من مایه تعجب بود. وی احساس می کرد حقوق زن در جامعه ما تقریبا عقب مانده است و دنبال فرصتی برای احیای این حقوق بود.

وی گفت: در سال 1379 کنگره بین المللی راجع به تاملی بر جایگاه زن در اندیشه های امام خمینی گذاشته شد که رئیس کنگره خانم شجاعی بود. این کنگره مهمانان و مقالات فراوانی هم داشت. خانم شجاعی سخنرانی خوبی در این کنگره داشت که در دو جلد با عنوان «تاملاتی بر نگاه زن» چاپ شده است. فکر می کنم این اولین کار خوب در حوزه زنان، بعد از انقلاب اسلامی و در زمان دولت اصلاحات بود.

وی بیان داشت: ما چه بخواهیم و چه نخواهیم در دنیای مدرن زندگی می کنیم و مظاهر این دوران جدید در همه جا محسوس و مشهود است. مظاهر دنیای جدید از جهت افکار اجتماعی هم در قوانین ما رسوخ کرده است. از مشروطیت به این سو، مدرنیته محسوس است بلکه مشروطیت، قراردادهای اجتماعی، تفکیک قوا، انتقادات، احزاب، روزنامه ها و…. از مظاهر مدرنیته است. و برخی از مظاهر آن برای زندگی ما اجتناب ناپذیر است.

استاد دانشگاه مفید گفت: از سویی ما در جامعه دینی زندگی می کنیم و نمی خواهیم این را از دست بدهیم بلکه این سنت را می خواهیم حفظ کنیم. شاید 200 سال است که سر این مسئله بحث است که آیا دین و مدرنیته باهم سازگار هستند یا خیر؟

وی افزود: در نگاهی به ادبیات فقهی گذشته و ادبیات دینی این معنا را دست می یابید که زن نگاه دارنده زندگی است حتی در اشعار جاهلی در تعریف زن بیان می کردند که بهترین زن کسی است که پسران بیشتری به دنیا آورد تا سربازان بیشتری داشته باشد. این عقیده از آن جهت در پیش از اسلام رواج داشت که در میان جنگ های قومی و قبیله ای، جنگجو و سرباز خود را از قبایل تامین می کردند و هر قبیله ای که پسر و جوان بیشتری داشت قدرتمندتر به نظر می رسید.

وی افزود: اسلام با ظهور خود با بسیاری از این سنن جاهلی مخالفت کرد. اگر فرهنگی که اسلام برای زن آورد را با فرهنگ های پیش از اسلام حتی در رم و یونان و فرهنگ های دوران اسلام پیرامون شبه جزیره عربستان مقایسه کنید، اسلام خیلی مترقی تر و زیباتر درباره زن سخن گفته است. اما آیا همه حرف هایی که اسلام درباره زن زد، آخرین حرف بود؟ پیامبر خط پایان بر آنچه درباره زن گفتند، کشید یا پیامبر این خط را بازگذاشت تا کسانی در آینده بیایند و در چارچوب سنت، توحید و اعتقادات قرآنی سخنان مترقی تر درباره زن بگویند این سخنان قابل قبول است؟

وی تصریح کرد: برخی از فقهای ما همانند خیلی از فیلسوفان پیش از اسلام نظام خانواده را نظام طبیعی می دانستند و می گفتند چون بین زن و مرد یک تفاوت فیزیولوژیکی و ارگانیکی است پس باید حقوق آنها هم نابرابر باشد. این نابرابری جنسیتی را نابرابری حقوقی و قانونی استنتاج می کردند. اما در نظام جدید، زن شریک زندگی تلقی می گردد چون هرآنچه را مرد به عنوان زندگی برای خود تعریف می کند، به همان مقدار هم زن به عنوان زندگی برای خود تعریف می کند.

آقای فاضل میبدی بیان داشت: در نظام قدیم، نظام خانواده زیربنای نظام اجتماعی تلقی نمی شد اما در دوران مدرن و نگاه علمی، نظام اجتماعی مبتنی بر نظام خانواده است یعنی اگر نظام اجتماعی پیشرفت کرده است، همانطور هم نظام خانواده و روابط خانواده باید پیشرفت کند. باید نگاهی نو به نظام خانوادگی داشت. نمی شود نظام خانوادگی ما فقه سنتی باشد اما نظام اجتماعی ما نظام قرارداد اجتماعی مدرن باشد. یا هردو باید سنتی باشد یا هردو باید متحول باشد.

وی ادامه داد: پس از مشروطیت دو مساله درباره زن در مراحل قانون نویسی خیلی جدی بود؛ یکی قضاوت زن که آیت الله مدرس با آن موافق نبود و لذا در قانون استخدام قضات در بیان شرایط قاضی سخنی از «زن و مرد» به میان نیامد. نکته دیگر، مساله حضور زن در انتخابات بود که اینجا سنت گرایان حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را از زنان سلب کردند. اولین کسی که از این وضعیت گلایه کرد و فریاد برآورد، مرحومه «پروین اعتصامی» بود.

وی گفت: پس از انقلاب اسلامی، زن در عرصه اجتماع حضور بیشتری یافت و در قانون انتخابات، انتخاب شدن و انتخاب کردن برای زن محترم شمرده شد اما در زمینه قضاوت، شرط «رجولیت» برای قضات در قانون سال 61 ذکر شد. اما امروز به زن اجازه داده شده که در مشاورت با قاضی شرکت کند و در دادگاه های مدنی خاص می تواند مشاوره بدهد اما زن همچنان حق انشاء رای ندارد.

وی با اشاره به مساله روز جامعه بیان داشت: روش هایی که در جامعه باید برای اصلاحات فکری و اندیشه دینی برداریم، نباید ضد یکدیگر باشند. این دو روش متضادی که در جامعه وجود دارد اشتباه است و هیچگاه به جایی نمی رسد.

استاد دانشگاه مفید گفت: هیچگاه هیچ مشکلی با هیاهو و احساسات در جامعه ما حل نشده بلکه دو قطب متضاد را تشدید می کند. باید نشست و اندیشه کرد. امروز در جامعه اصلاح گرانه، اندیشه کم داریم. امروز زن و مرد ما غالبا سیاست زده هستند نه اندیشه ورز. باید بار اندیشه را قوی کرد.