اردیبهشت که از راه میرسد، حال و هوای کاشان بهشتی میشود و عطر خوش گلهای محمدی در کوچه و خیابانهای شهر میپیچد. در این نوشته به تاریخچه گلاب گیری در کاشان میپردازیم و زمان دقیق و مکان برگزاری آن را بررسی میکنیم.
همچنین اگر قصد داشته باشید چند روزی را در کاشان بمانید و سر فرصت به مراکز گلاب گیری سر بزنید، میتوانید مهمان هتل های کاشان شوید. ایران هتل آنلاین یک مرجع رسمی و معتبر رزرو هتل است که با سالها تجربه به شما کمک میکند تا بهترین اقامتگاه را برای خود رزرو کنید.
تاریخچه گلاب گیری در کاشان
گلاب گیری در ایران قدمتی 1000 ساله دارد و حدود هفت هزار سالی میشود که ایرانیان در سرزمین خود گل محمدی میکارند. ایرانیان جزو نخستین افرادی در جهان به شمار میروند که به خواص گل محمدی پی بردند و به روش تقطیر اقدام به گلاب گیری کردند. جالب است بدانید که ابوعلی سینا، یکی از دانشمندان معروف ایرانی، زمان زیادی از عمر خود را صرف تحقیق درباره استخراج اسانس گیاهان به روش تقطیر کرده است.
گل محمدی از گیاهان بومی این مرز و بوم محسوب میشود که در دوره صفوی به همراه دستگاهها و ابزار گلاب گیری به کشورهایی مانند ترکیه، سوریه و بلغارستان صادر شده است. پیش از این، گلاب یکی از محصولات تجاری و انحصاری کشور ایران بود که از جاده ابریشم به کشورهای چین و هند فرستاده میشد.
خواستگاه اصلی گلاب گیری در ایران استان فارس و شهر باستانی گور و بخشهایی از میمند است. با این حال امروزه کاشان را به عنوان قطب گلاب گیری در دنیا میشناسند و شهرهای معروف قمصر و نیاسر بیشترین کارگاههای تهیه گلاب کشور را در خود جای دادهاند.
تاریخچه گلاب گیری کاشان، این آیین هزار ساله، بسیار پربار است و فرایند تولید گلاب در طول زمان تغییراتی داشته است. گلاب گیری در گذشتههای دور تنها به روش سنتی در ایران انجام میشد، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تولید ابزارآلات مکانیزه، از شیوههای صنعتی نیز برای این کار استفاده میشود. البته گلاب گیری کاشان همچنان کم و بیش به شیوه سنتی انجام میشود، با این تفاوت که تغییراتی در ابزارآلات ایجاد شده است.
فصل گلاب گیری
یکی از جاهای دیدنی کاشان و جاذبه های آن، تماشای مراسم تولید گلاب در کارگاههای سطح شهر و روستاهای اطراف است. در فصل گلاب گیری شما میتوانید از نزدیک این فرایند را تماشا کنید و در باغهای خوش عطر گل محمدی قدم بزنید و عکس بگیرید.
بهترین فصل گلاب گیری در کاشان در بهار و همزمان با شکوفا شدن گلهای محمدی است. معمولاً اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد بهترین زمان برای سفر به این شهر تاریخی و تماشای مراسم گلاب گیری کاشان است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که گاهی به دلیل تغییرات جوی ممکن است بازه گلاب گیری متغیر باشد. به طور کلی تقریبا از اوایل اردیبهشت تا اواخر خرداد در روستاها و شهرهای کاشان آیین گلاب گیری برگزار میشود.
گلاب گیری در کدام یک از شهرهای کاشان برگزار می شود؟
با فرا رسیدن اردیبهشت، کاشان میزبان گردشگرانی مشتاق از سراسر کشور میشود که برای تماشای جشن گلاب گیری کاشان به این شهر سفر کرده و در کارگاههای کوچک و بزرگ، این آیین سنتی را از نزدیک میبینند. مراسم گلاب گیری کاشان در شهرهای قمصر، نیاسر و برزک و روستاهایی مانند سار، خاوه، مشهد اردهال، ون، وادقان، قالهر، مرق، ویدوج، کامو و آذران برگزار میشود.
با شروع جشن گلاب گیری کاشان، مردم مهماننواز شهر در خانه و کارگاههای خود این مراسم را اجرا میکنند و با آغوش باز به استقبال مهمانان میروند. شما میتوانید ضمن تماشای فرایند گلاب گیری، از باغهای گل نیز بازدید کنید و از کارگاههای سطح شهر، گلاب ناب و سایر سوغات کاشان را تهیه کنید. بد نیست بدانید قمصر در 30 کیلومتری جنوب کاشان و نیاسر در 30 کیلومتر غرب این شهر واقع شده است.
روش گلاب گیری سنتی کاشان
گلاب از استخراج اسانس گل محمدی به روش تقطیر به دست میآید. مرحله اول آیین گلاب گیری کاشان، چیدن گلهای رسیده گل محمدی است که معمولاً زمان مناسب برداشت آنها اوایل اردیبهشت است. البته اگر هوا گرمتر باشد، ممکن است در اواخر فروردین نیز مراسم گل چینی انجام شود، گاهی نیز به دلیل سردی هوا، گلاب گیری کاشان با کمی تاخیر انجام میشود.
سپس گلها را درون دیگهای بزرگ مسی که روی حرارت قرار دارند، میریزند و به ازای وزن مشخصی، مقداری آب اضافه میکنند. پس از آن درپوش دیگ را گذاشته و وزنهای را نیز برای کنترل فشار روی آن قرار میدهند. همچنین فضای بین دیگ مسی و درپوش و سایر روزنهها به خوبی پوشانده میشود تا بخار هدر نرود. در سوی دیگر یک پارچ مسی در آب سرد قرار میگیرد و بخار حاصل از ترکیب آب و اسانس گل از طریق لولههایی وارد این پارچ میشود و تبدیل به مایع میشود.
ابزار گلاب گیری کاشان
گلاب گیری فرایند پیچیدهای ندارد و با چند ابزار ساده میتوان گلابی مرغوب و ناب تهیه کرد. ابزار گلاب گیری کاشان را در ادامه نام بردهایم.
- دیگ مسی با ظرفیت بین 120 تا 150 لیتر
- تغار یا درپوش دیگ
- پارچ مسی دستهدار با ظرفیت 30 تا 40 لیتر (این پارچ درون آب سرد قرار میگیرد)
- لوله توخالی به عنوان رابط بین دیگ و پارچ مسی
- دستگاه حرارتی
- حوض آب برای سرد کردن.
انواع گلاب کاشان
در کاشان انواع گلابها تولید میشود که هر کدام کیفیت و قیمت متفاوتی دارند. انواع گلاب کاشان عبارت است از:
- گلاب سنگین: این گلاب غلظت، کیفیت و عطر خوبی دارد و از آن به عنوان گلاب درجه یک یا گلاب ممتاز نیز یاد میشود.
- گلاب معمولی یا گلاب سبک: گلاب معمولی نسبت به گلاب سنگین غلظت و عطر کمتری دارد.
- گلاب دو آتیشه: در تهیه گلاب دو آتیشه به جای آب در فرایند تولید از گلاب استفاده میشود. به همین دلیل غلظت بالا و طعم تلخ و گسی دارد.
- گلاب سه آتیشه: در تهیه این گلاب به جای آب، از گلاب دو آتیشه استفاده میشود. این گلاب در مقیاس کمتری تولید میشود و طعم گس و تلخ آن ممکن است مورد پسند همه نباشد.
- گلاب پس آب: پس از گلاب گیری، روی تفالههای باقیمانده دوباره آب ریخته میشود و مجددا فرایند گلاب گیری انجام میشود. این گلاب عطر و کیفیت کمتری نسبت به سایر انواع گلاب کاشان دارد.
بهترین گلاب کاشان در کدام شهر تولید می شود؟
اگرچه گلاب قمصر و نیاسر بسیار معروف است و کیفیت خوبی نیز دارد، اما مرغوبترین گلاب این شهر در روستاهای ون و وادقان تولید میشود. این روستاها تا کاشان حدود 50 کیلومتر فاصله دارند و گلابهایی که در آنجا تولید میشود کیفیت و غلظت بیشتری دارند.
اقامتی به یاد ماندنی در کاشان
اگر از طرفداران جشن گلاب گیری کاشان هستید و قصد دارید چند روزی را در این شهر تاریخی بگذرانید، برای اقامت گزینههای زیادی برایتان وجود دارد. شما میتوانید با توجه به بودجه و شرایط خود در هتل های کاشان یا اقامتگاههای بوم گردی ساکن شوید.
بهترین و سادهترین راه برای رزرو هتل در کاشان، رزرو آنلاین آن از طریق سایتهای معتبر است. ایران هتل آنلاین وبسایتی قابل اطمینان در زمینه رزرواسیون اقامتگاه در سراسر کشور است که با سالها سابقه درخشان توانسته رضایت مشتریان خود را جلب کند. برای اطلاع از شرایط و قیمت اقامتگاههای کاشان به این سایت مراجعه کنید و با خیال راحت بهترین اقامتگاه را با قیمت مناسب برای خود رزرو کنید.