جان‌دومنیکو پیکو، دیپلمات سابق سازمان ملل متحد که مهارت‌های مذاکره‌اش به حل برخی از بزرگ‌ترین بحران‌های دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، از جمله جنگ ایران و عراق کمک کرده بود، در سن ۷۵ سالگی درگذشت.
فرزند آقای پیکو روز یکشنبه، ۲۰ اسفندماه، در بیانیه‌ای اعلام کرد که این دیپلمات ایتالیایی پس از یک بیماری طولانی از دنیا رفته است.
جیانی پیکو از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۲ در سازمان ملل متحد کار می‌کرد و در سال ۱۹۸۲ رئیس دفتر خاویر پرز دکوئیار، دبیرکل این سازمان و در نهایت دستیار او در امور سیاسی شد.
- 128 kbps | MP3
- 64 kbps | MP3
آقای پیکو از جمله مسئول ارشد سازمان ملل متحد در مذاکرات آتش‌بس جنگ میان ایران و عراق بود که یکی از عمیق‌ترین بحران‌های خاورمیانه در دههٔ ۸۰ میلادی و عامل مرگ بیش از یک میلیون نفر از طرفین بود.
از او به عنوان دیپلماتی یاد می‌کنند که با شجاعت شخصی و درک دیپلماتیکش از مسائل خاورمیانه، با خطرات مواجه می‌شد و مشکلات را حل می‌کرد.
ایران و جنگ هشت ساله؛ فرصت‌های سوخته، اهداف دست نایافته
آقای پیکو در کتاب خود با عنوان «مرد بدون اسلحه» لحظه به لحظهٔ حوادث منجر به پذیرش قطعنامه آتش‌بس توسط جمهوری‌اسلامی را ترسیم کرده‌است.
او در این کتاب توضیح می‌دهد که چطور قدرت‌های بزرگ جهانی ناگهان با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای تمایلی به آتش‌بس میان ایران و عراق نشان نمی‌دادند و تأکید می‌کند که سیاست آمریکا در این جنگ، فرسوده کردن ایران و عراق تا جای ممکن است.
اما او، نگران بود که ایران برای جلوگیری از پیشروی عراق دست به اقداماتی تروریستی در سراسر جهان بزند و سرانجام با کمک دیپلمات‌های سعودی و کشورهای دیگر صدام حسین را راضی می‌کند که آتش‌بس را بپذیرد و ایران را نیز متقاعد می‌کند که شرط عراق برای مذاکره به صورت رو در رو را قبول کند.
از دیگر فرازهای کارنامهٔ دیپلماتیک آقای پیکو، موفقیتش در حل بحران گروگان‌گیری چندین شهروند غربی توسط حزب‌الله در فاصله سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ بود.
تلاش‌های متعددی پیشتر برای حل و فصل این بحران به شکست انجامیده بود. از جمله تری وِیت، فرستادهٔ کلیسای انگلیکن، که به این مأموریت اعزام شده بود، خود در بیروت ناپدید شد و تا سال ۱۹۹۱ اسیر حزب‌الله بود.
هزینه جنگ ۸ ساله و درگیری‌های منطقه‌ای ایران
بعدها وقتی از تفاوت‌های رویکرد آقای پیکو با تری ویت پرسیدند او پاسخ داد: «تری ویت از غرب به بیروت وارد شد و من از شرق.»
او افزوده بود که «شرق بیروت از تهران آغاز می‌شود».
او از شناخت و تجربهٔ مذاکراتش با جمهوری‌اسلامی در حل‌و‌فصل جنگ ایران و عراق را استفاده کرد و برای حل بحران گروگان‌گیری ابتدا از ایران شروع کرد و بعد به بیروت رفت.
در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۳ با سرویس جهانی بی‌بی‌سی، آقای پیکو گفت که چطور با هماهنگی یک دیپلمات ایرانی قرار ملاقاتی با گروگان‌گیران ترتیب داد و بعد در حالی که کیسه‌ای روی سرش کشیده شده بود و در صندوق عقب ماشین انداخته شده بود به جلسهٔ مذاکره رفت.
او در نهایت توافقی انجام داد که ۱۰ گروگان غربی از جمله تری اندرسون، رئیس دفتر اسوشیتدپرس در بیروت، را آزاد می‌کرد و در مقابل نیروهای تحت حمایت اسرائیل در جنوب لبنان، ده‌ها اسیر عرب را آزاد کردند.
تری اندرسون اخیراً در مصاحبه‌ای دربارهٔ آن دوران گفت: «دبیرکل سازمان ملل جیانی پیکو را برای مذاکره با گروگان‌گیران انتخاب کرد چرا که وقتی دید پیکو می‌تواند با افغان‌ها، ایرانی‌ها، روس‌ها و عراقی‌ها مذاکره کند، پس می‌تواند با هر کس دیگری هم مذاکره کند.»
جیانی پیکو در سخنرانی در سال ۲۰۱۷ در نیویورک گفته بود: «من همیشه مشتاق به سرانجام رساندن ایده‌هایم بودم، اما این منصفانه نیست که ما چیزی در سر داشته باشیم و از دیگری بخواهیم آن را به سرانجام برساند.»