در کشفی نادر، یک رژ لب قرمز روشن متعلق به بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ سال پیش در ایران پیدا شد که به باور محققان «قدیمی ترین رژ لب جهان» است. باستان‌شناسان در میان آثار تاریخی به دست آمده در منطقه جیرفت استان کرمان، یک ویال کوچک کشف کرده‌اند که می‌گویند حاوی یک محصول آرایشی قرمزرنگ است.
این ماده آرایشی اولین بار سال ۲۰۰۱ در یک ویال کوچک پر نقش و نگار در جیرفت، در جنوب شرقی ایران کشف شد و می‌تواند قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده در جهان باشد. تاریخ‌گذاری رادیوکربن که اخیراً انجام شده نشان می‌دهد که این «رژ لب» می‌تواند در سال ۱۶۸۷ قبل از میلاد ساخته شده باشد.
بررسی اجزای معدنی این وسیله آرایشی نشان می‌دهد که ماده مایل به قرمز کشف‌شده در این ویال هماتیت است؛ یک ماده معدنی اکسیدی که رنگ قرمز درخشانی تولید می‌کند.
محققان همچنین با بهره‌گیری از روش‌های تابش پرتو ایکس و طیف‌سنجی جرمی ماده به این نتیجه رسیدند که به‌جز هماتیت، کانی‌هایی نظیر منگنیت، برونیت، گالن و آنگلزیت همراه با موم‌های گیاهی و سایر مواد آلی در بقایای مانده در ظرف کشف‌شده وجود دارد.
مطالعه‌ای که در مجله Scientific Reports منتشر شده می‌گوید: «ترکیبی که در این ماده آرایشی مشاهده شد، شباهت قابل‌توجهی به دستورالعملهای رژ‌لب‌های معاصر دارد.»
محققان می‌گویند پیچیدگی دستورالعملهای آرایشی اولیه ایرانی احتمالا تحت تأثیر در دسترس بودن سنگ معدن‌های فلزی متنوع در فلات مرکزی ایران بوده و می‌تواند نشان دهد که افراد در آن زمان می‌توانسته‌اند محصولات آرایشی پیچیده‌تری تولید کنند.
به گفته آنها، شکل باریک و ضخامت کم این ویال نشان می‌دهد که تمدن‌های باستانی دقیقاً مانند ما بوده‌اند. زیرا طراحی ویال به شخص اجازه می‌دهد با یک دست آینه مسی یا برنزی را نگه دارد و با دست دیگر رژ را روی لبان خود بمالد.
ماسیمو ویداله، استاد باستان‌شناسی در دانشگاه پادوا ایتالیا و یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: «این ماده به خودی خود جزئیات بسیاری دارد و تهیه آن مستلزم دانش عمیق از پردازش شیمیایی و رفتار ترکیبات آهن و منگنز، تأثیرات کوارتز ریز آسیاب‌شده به عنوان براق‌کننده و روغن، موم و احتمالا اوره به عنوان عوامل مرطوب‌کننده بوده است.»
او اضافه کرد: «همه این‌ها مستلزم دانش تخصصی است که فقط می‌تواند در کارگاه‌های متمرکزی که توسط کارشناسان مدیریت می‌شده انجام شده باشد.»
این شیء سنگی حاوی مواد آرایشی هم‌اکنون در موزه باستان‌شناسی جیرفت در معرض نمایش است و امکان بازدید از آن برای همگان وجود دارد.
تمدن جیرفت با مرکزیت شهر باستانی کُنارصندل در جنوب استان کرمان و در دشت جیرفت قرار گرفته که قدمت آن به پنج هزار سال پیش می‌‌رسد و یکی از اصلی‌ترین کانون‌های شروع شهرنشینی و تمدن در دنیا به شمار می‌رود.
∎