صاحب‌خبر - جمهوری اسلامی ایران و کشورهای بلاروس،‌ قزاقستان، قرقیزستان، روسیه و ارمنستان روز دوشنبه چهارم دی‌ ۱۴۰۲ در آیینی در سن‌پترزبورگ موافقت نامه تجارت آزاد امضا کردند. به گزارش ایرنا، عباس علی آبادی وزیر صنعت، معدن و تجارت به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران این موافقت نامه را که حاصل بیش از دو سال مذاکره و کار کارشناسی است، امضا کرد. از سوی کمیسیون اقتصادی اوراسیا ، این سند توسط میخائیل ولادیمیروویچ میاسنیکوویچ رئیس هیئت مدیره کمیسیون اقتصادی اوراسیا امضا شد. مقاماتی از کشورهای ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه نیز از دیگر امضاکنندگان این موافقت نامه بودند. این موافقت نامه پس از امضا نیازمند تصویب در مجالس ۶ کشور ( مجلس شورای اسلامی و مجالس پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا) است تا به قانون تبدیل و عملیاتی شود. به گزارش ایرنا، براساس سند امضا شده طرفین تعرفه‌ها را برای ۸۷ درصد اقلام کالایی در مبادلات تجاری خود به صورت کامل حذف خواهند کرد. در این میان، هر یک از طرفین، یک لیست منفی تهیه‌ می‌کنند که شامل کالاهایی می‌شود که برای یکی از طرفین،‌ کالای حساس تلقی شود و امکان حذف تعرفه وجود ندارد. خبرنگار ایرنا همچنین کسب اطلاع کرد که ۱۳ درصد باقی مانده، موارد مربوط به لیست موسوم به منفی است. به عنوان مثال، شامل کالاهایی است که اگر درخصوص آن ها تخفیف قائل شویم، صنعت یا کشاورزی در داخل ایران در آن حوزه آسیب می‌بیند، از این رو، با هدف حمایت از این بخش‌های صنعت و کشاورزی داخلی، این بخش‌ها شامل تخفیف نمی‌شوند. متقابلا کشورهای اتحادیه اوراسیا هم لیست کالاهای حساس خود را ارائه می‌کنند و در این زمینه، اقدامات با ظرافت دنبال می‌شود تا لیست‌ها به صورت مساوی و عادلانه تنظیم شود. نگاهی به تاریخچه همکاری اقتصادی ایران و اتحادیه اوراسیا نخستین گام مشترک ایران و این اتحادیه با امضای پیش‌نویس‌ توافق نامه‌ای بر سر اخذ تعرفه‌های صادراتی ترجیحی در سال ۲۰۱۷ میلادی در ایروان برداشته شد و سال ۲۰۱۸ بود که این توافقنامه موقت به مدت سه سال بین طرفین امضا شد. در این چارچوب، طرفین درخصوص چندین قلم کالا، تخفیف تعرفه‌ای برای کالاهای یکدیگر قائل شدند. بنا بر برخی منابع، در این چارچوب، ایران به حدود ۳۸۰ قلم کالای تولیدی در اتحادیه اوراسیا تخفیف تعرفه‌ای داد و در مقابل،‌اتحادیه اوراسیا برای ۵۰۲ قلم کالای ایرانی تخفیف تعرفه‌ای قائل شد که طرفین در مجموع به صورت مساوی، مبادلات اقتصادی را از تخفیف برخوردار کردند. بررسی اظهارات طرفین گویای آن بود که در پایان این سه سال همکاری مشترک، طرفین به فرمولی برای دایمی کردن آن می پردازند یا این روند متوقف می‌شود، اما مذاکرات طرفین گویای علاقه‌مندی تهران و پایتخت‌های اوراسیایی به همکاری بلندمدت و پایدار بود. این گونه بود که ایران با تمدید قانون موافقت نامه موقت تجارت ترجیحی راه را برای تحقق این هدف هموار کرد. آیت‌ا... سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اول خرداد ۱۴۰۲ در اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی، «قانون سند الحاقی(پروتکل) تمدید موافقت نامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دولت‌های عضو» را که در جلسه علنی دوازدهم اردیبهشت ۱۴۰۲ مجلس شورای اسلامی تصویب شده و ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ به تایید شورای نگهبان رسیده بود، برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ کرد. به دنبال پیوستن ایران به عنوان عضو دایمی به سازمان همکاری شانگهای و پذیرش کشورمان به عنوان عضو جدید گروه بریکس از ابتدای سال ۲۰۲۴، امضای موافقت نامه تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا گام کلیدی دیگری در راستای توسعه مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها در سال ۱۴۰۲ تلقی می شود و گویای آن است که سیاست همسایگی دولت سیزدهم در حال ثمربخشی برای منافع ملت ایران و دیگر ملت‌های منطقه است.∎​