فیلم کمدی هتل جدیدترین ساخته مسعود اطیابی و نقش آفرینی پژمان جمشیدی و محسن کیایی، این روزها به یکی از پر فروشترین فیلمهای روی پرده تبدیل شده است. مصطفی کیانیان، منتقد سینما درخصوص این فیلم اظهار داشت: فیلمنامه فیلم سینمایی هتل به قدری واضح و محسوس است که کارگردان اثر نیز از پس ترمیم آن برنیامده است و میتوان گفت که هتل فیلمی نیست که بتوان آن را با متر سینما اندازه کرد.
کیانیان به نقل از ایسنا گفت: سینما همواره مفرّی کاربردی برای دور کردن اذهان عمومی از نابسامانیهای اقتصادی- اجتماعی بوده است. گواه این مدعا را میتوان در تعداد کثیر فیلمهای کمدی که در دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی در آمریکا ساخته شد، جستجو کرد.
وی افزود: سالهایی که جهان درگیر یک رکود اقتصادی بزرگ بود، فقدان منطق داستانی، شالوده تمام کمدیهایی بود که از آن سالها در تاریخ سینما به یادگار مانده است. بسط و گسترش این بیمنطقی با شخصیتهای اَلَکی خوش و پرداختن به روابط عاشقانه خارج از عرف و اخلاق با در دستور کار قراردادن تقدیس طبقه فرودست در بستری از کثرت اتفاقاتی که از فرط مسخرگی بامزه به نظر میرسید، شاخصه اصلی کمدیهایی شد که بعدها به اسکروبال شهره شد.
کیانیان ادامه داد: هاوارد هاکس کارگردان چیره دست هالیوود را میتوان تثبیت کننده این گونه از کمدی و اثر تحسین شده او Bringing Up Baby را در زمره موفقترین آنها دانست؛ هر چند در اواخر دهه ۴۰ این فیلمها در آمریکا از سکّه افتاد، اما مثل چوب دوی امدادی بین فیلمسازان در اقصینقاط دنیا دست به دست شد و سالها در اروپا و به ویژه سینمای ایتالیا جاخوش کرد و کمی بعدتر پایش به سینمای آسیا باز شد.
وی گفت: در آسیا ما در استقبال از این گونه فیلمها در کنار ترکیه پیشگام بودیم. انگار صندلی سینماها در ایران برای تماشاگران کمدیهای اسکروبال بسیار خوشنشین بود. هرچند ما در فیلمفارسی بسیار تحت تأثیر این گونه غربی از کمدی بودیم، اما با افزودن عناصر بومی سعی در ایرانیزه کردن آن داشتیم. حال که تاریخ نابسامانیهای اقتصادی در حال تکرار است انگار که سینما نیز از آن تبعیت میکند.
این منتقد سینما ادامه داد: فیلم سینمایی هتل آخرین ساخته مسعود اطیابی را میتوان آینه تمامنمای کمدی اسکروبال در سینمای ایران دانست. سیر حوادث و پیش آمدهای هتل به قدری بیمنطق است که حتی نویسندگان درب خروجی فیلمنامه را گم کردهاند.
کیانیان خاطرنشان کرد: روند قصه به گونهای است که انگار گرهافکنی در روایت، به یک سیکل بیانتها تبدیل شده است. خط اصلی داستان حول مهمانان هتلی در جزیره کیش شکل گرفته که دست بر قضا با هم آشنایی دارند و به طور کاملا اتفاقی سر از یک هتل درآوردهاند؛ تلاقی این افراد که رازهای سر به مُهری دارند به خلق فضاهایی کمیک منجر شده است. بیشک تحقق این امر مدیون بازیهای روان و دلچسب هنرپیشههاست، حتی پژمان جمشیدی، محسن کیایی و غلامرضا نیکخواه که تیپهای همیشگی خود را جلوی دوربین بردهاند.
وی تصریح کرد: ضعفهای اساسی فیلمنامه به قدری واضح و محسوس است که حتی کارگردانی خوب اطیابی نیز از پس ترمیم آن برنیامده است. فیلمبرداری، تدوین و استفاده از موسیقی در قیاس با استانداردهای فیلم قابل قبول است. در یک نگاه کلان هتل فیلمی نیست که بتوان آن را با متر سینما اندازه کرد. با در نظر گرفتن این نکته که اتکای فیلم روی بذلهگوییهایی است که مناسب تمام گروههای سنی نیست، باید زنگ خطر ورود کمدیهای غربی بدون زیرسازی فرهنگی را به صدا در آورد، امری که اگر در سینمای ما به جریان تبدیل شود میتواند سلیقه مخاطب را تا حد زیادی تحت تأثیر قرار دهد.
کیانیان عنوان کرد: در بُعد مثبت قضیه و با رویکردی منصفانه باید گفت هتل میتواند مخاطب را حداقل برای ساعاتی از جریانات اقتصادی- اجتماعی فارغ کند. هدفی که بیشتر از جنبههای هنری، کارگردان را برای ساختن این اثر سینمایی ترغیب کرده است.
∎