اقتصادآنلاین – آرش نصیری؛ قیمت نفت روز پنجشنبه به پایین‌ترین حد خود در شش ماه گذشته رسید، زیرا سرمایه‌گذاران نگران کاهش تقاضای انرژی در ایالات متحده و چین بودند در حالی که تولید آمریکا نزدیک به بالاترین حد خود باقی‌مانده است. اوپک پلاس هفته گذشته با اعلام کاهش داوطلبانه چند تولیدکننده و عدم توافق بر سر کاهش عرضه در سطح گروه، حداقل برای سه ماهه اول سال 2024، زمانی که تقاضا معمولاً در پایین‌ترین حد خود قرار دارد، بازار را ناامید کرد.
ائتلاف و برجسته‌ترین اعضای آن، عربستان سعودی و روسیه، برای آرام کردن بازار - جایی که قیمت نفت پس از نشست غیرقابل تحمل هفته گذشته در حال کاهش بود – با عجله اعلام کردند که اوپک پلاس می‌تواند دوباره مداخله کند و در صورتی که توازن عرضه و تقاضا ایجاب کند، کاهش‌ها را تمدید یا تعمیق بخشد.
اوپک پلاس باید با همه این سیگنال‌های نزولی و بازاری که در حال حاضر به جای عرضه بر روی تقاضا متمرکز شده است، مبارزه کند.
آینده اوپک پلاس
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، روز دوشنبه به بلومبرگ گفت که کاهش تولید اوپک پلاس ممکن است فراتر از مارس 2024 ادامه یابد، اگر بازار به آن نیاز داشته باشد.
وزیر انرژی عربستان سعودی همچنین از مفسران به دلیل ناتوانی در درک توافق خروجی انتقاد کرد و پیشنهاد کرد که زمانی که «ناظران واقعیت توافق را ببینند» این موضوع تغییر خواهد کرد.
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان با اشاره به کاهش کلی اوپک پلاس برای سه ماهه اول سال 2024، که شامل کاهش داوطلبانه 1 میلیون بشکه در روز عربستان سعودی (بشکه در روز) می‌شود،به بلومبرگ گفت: «صادقانه معتقدم که کاهش 2.2 میلیون بشکه بر افزایش موجودی معمولی که معمولاً در سه ماهه اول اتفاق می‌افتد غلبه خواهد کرد».
اظهارات شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان توسط الکساندر نوواک، معاون نخست وزیر روسیه، منعکس شد که روز سه شنبه گفت که گروه اوپک پلاس آماده اتخاذ تدابیر اضافی و تعمیق کاهش تولید نفت برای جلوگیری از نوسانات و گمانه‌زنی‌ها در بازار است.
از آنجایی که «ثبات» تکیه کلام همیشگی اوپک پلاس برای حمایت از قیمت نفت است، اگر قیمت‌ها بیشتر کاهش یابد و تقاضا ناامید کننده پیش رود، این اتحاد می‌تواند دوباره مداخله کند.
اما همانطور که نشست هفته گذشته نشان داد، اختلافات درون اوپک پلاس عمیق است و تصمیم‌گیری به اتفاق آرا ممکن است در سال آینده دشوارتر باشد.
تأثیر تحریم ایران و روسیه
در حالی که اتحادیه اروپا درباره نحوه اجرای سخت‌تر تحریم‌ها علیه روسیه بحث می‌کرد، ایالات متحده به آن عمل کرد: وزارت خزانه‌داری سه شرکت کشتیرانی اماراتی را به دلیل حمل نفت روسیه به قیمت‌های بالای 60 دلار در هر بشکه در نوامبر تحریم کرد.
تشدید کنترل تحریم‌ها ممکن است به معنای کاهش جریان نفت روسیه به خارج باشد. در حالی که این امر مطمئناً درآمد حاصل از صادرات مذکور را کاهش می‌دهد، البته عرضه نفت را نیز کاهش خواهد داد. شاید همین موضوع بود که اتحادیه اروپا را از اجرای طرح دانمارک دلسرد کرد: یک سوم صادرات نفت روسیه از دریای بالتیک و آب‌های دانمارک انجام می‌شود. قطع این مقدار بدون شک تاثیر قابل توجهی بر قیمت‌های معیار جهانی خواهد داشت.
در همین حال، ایالات متحده نیز در واکنش به آنچه حمایت ایران از حماس خوانده، صنعت نفت ایران را هدف قرار داده است. با این حال، جالب است که هوخشتاین، فرستاده بایدن در امور انرژی، گفته است که فکر می‌کند «بهترین حکایت برای درآمدها در ایران، نگه داشتن صادرات آنها در سطح پایین‌تر و همچنین اطمینان از پایین‌تر بودن قیمت‌ها است».
در همین راستا، به عنوان بخشی از مجموعه‌ای از نشست های متمرکز بر خاورمیانه، پوتین یک روز پس از بازدید از امارات متحده عربی و عربستان سعودی و ملاقات با محمد بن سلمان ولی عهد سعودی، از ابراهیم رئیسیT رئیس جمهوری ایران در کرملین استقبال گرمی کرد و با وی مورد قیمت نفت و جنگ در غزه و اوکراین گفتگو کرد.
تاجران نفت تا روز پنجشنبه از این گزارش‌ها چشم‌پوشی کرده بودند و به جای آن بر خرده‌فروشی ایالات متحده و فعالیت پالایشگاه های چین تمرکز داشتند. اولی برای اولین بار در هفت ماه گذشته در ماه اکتبر کاهش یافت و دومی کاهش یافت، عمدتاً به این دلیل که پالایشگاه‌ها سهمیه صادرات سوخت خود را مصرف کردند.
همچنین به نظر می‌رسد معامله‌گران بر آخرین گزارش موجودی هفتگی EIA تمرکز کرده‌اند که افزایش ذخایر را نشان می‌دهد، و ظاهراً آن را به این معنا می‌دانند که احتمال کاهش عرضه در آینده نزدیک است. اجرای تحریم‌ها علیه روسیه و ایران عملاً اقدامی برای کاهش عرضه خواهد بود. و اگر این اتفاق بیفتد، بر محدودیت‌های موجود خواهد افزود.
البته جای سوال است که آیا در واقع اقدامی غیر از تحریم چند شرکت کشتیرانی انجام می‌شود یا خیر. اتحادیه اروپا و ایالات متحده هر دو به قیمت نفت کمتر نیاز دارند، نه بیشتر. اتحادیه اروپا در حال حاضر با معضل انرژی خود دست و پنجه نرم می‌کند و ایالات متحده در تلاش است تا مقداری نفت برای ذخایر استراتژیک نفت خریداری کند، پس از اینکه سال گذشته تقریباً آن را تخلیه کرد.
با این حال، اگر مجریان تحریم تصمیم بگیرند که از این روند حمایت کنند، عرضه جهانی نفت به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. تحلیلگران ING در یادداشتی در این هفته گفتند حتی حذف روزانه بین نیم تا یک میلیون بشکه نفت ایران از بازار، عرضه را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
خنثی کردن این ضرر بالقوه - بدون در نظر گرفتن افت عرضه از روسیه - به صادرات بیشتری از ونزوئلا نیاز دارد، جایی که دولت بایدن اخیراً تحریم‌ها را به همین منظور کاهش داد. به نظر می‌رسد تحریم‌ها و اعمال آن بیشتر به ابزار سیاست انرژی تبدیل شده است تا ابزاری برای مجازات به اصطلاح دشمنان. مشکل آن ابزار این است که شمشیری دو لبه خواهد بود.
اوپک پلاس کلید قیمت نفت
وارن پترسون، رئیس استراتژی کالا در ING، در یادداشتی در اوایل این هفته نوشت، در هر حال، مدیریت بازار نفت از سوی اوپک پلاس عامل تعیین کننده مسیر قیمت‌ها در سال آینده خواهد بود.
پترسون گفت: چشم انداز بازار نفت تا حد زیادی به سیاست اوپک پلاس بستگی دارد.
به گفته این بانک، کاهش‌های اعلام شده هفته گذشته برای حذف مازاد مورد انتظار قبلی در بازار برای سه ماهه اول سال 2024 کافی است.
پترسون گفت: «با این حال، تراز ما همچنان در سه ماهه دوم سال 24 مازاد کمی را نشان می‌دهد، به این معنی که بازار تا حد زیادی در 1 نیمه 24 متعادل است. بسته به اینکه اعضای اوپک پلاس چگونه این کاهش‌های داوطلبانه را اجرایی کنند، می‌تواند و احتمالا تغییر خواهد کرد.»
ING پیش‌بینی می‌کند که نفت برنت در اوایل سال آینده در پایین‌ترین سطح 80 دلاری معامله شود، در حالی که پیش بینی می‌کند برنت به طور متوسط 91 دلار در هر بشکه در سه ماهه دوم سال 2024 که بازار به کسری باز می‌گردد، برسد.
اوپک پلاس در کنترل قیمت‌ها با متغیرهای زیادی مواجه است
یک هفته پس از نشست اوپک پلاس و آخرین اعلامیه‌ها در مورد کاهش تولید، قیمت نفت حدود 10 درصد کاهش یافته است زیرا بازار انتظار کاهش بیشتر عرضه را داشت و قبلاً به نوعی کاهش اثرات خود را گذاشته بود.
نگرانی‌ها در مورد اقتصاد چین، افزایش تولید نفت خام ایالات متحده و افزایش موجودی‌های تجاری و صادرات نفت خام ایالات متحده همگی بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته است. WTI روز چهارشنبه برای اولین بار از ژوئیه به زیر آستانه 70 دلار در هر بشکه سقوط کرد و برنت به کمتر از 75 دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین قیمت‌گذاری از ژوئن است.
اوپک پلاس اکنون با همان معضل قدیمی مواجه است - اینکه چگونه با افزایش تولید آمریکا مقابله کند و مانع از شکست تلاش‌های ائتلاف برای افزایش قیمت‌ها شود.
عرضه غیراوپک پلاس با سرعت بیشتری نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی رشد می‌کند و به دلیل رکورد تولید نفت خام ایالات متحده است که علیرغم کاهش یا کاهش تعداد دکل‌های حفاری در مقایسه با این زمان در سال گذشته به افزایش خود ادامه داد.
پل سانکی از شرکت تحقیقاتی سانکی پس از نشست هفته گذشته اوپک پلاس به سی‌ان‌بی‌سی گفت: تولید بی‌سابقه نفت آمریکا یک «مشکل بزرگ» برای اوپک پلاس است.
بر اساس آخرین داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا که هفته گذشته منتشر شد، تولید نفت خام آمریکا در ماه سپتامبر به رکورد ماهانه 13.236 میلیون بشکه در روز رسید.
تقاضا همچنین در حال حاضر به عنوان یک عامل کاهشی برای قیمت نفت، به ویژه تقاضا در اوایل سال آینده دیده می‌شود. نگرانی در مورد دو اقتصاد بزرگ جهان بر احساسات بازار حاکم است.
همین هفته، آژانس رتبه‌بندی اعتباری مودیز، چشم‌انداز رتبه‌بندی اعتباری دولت چین را از ثبات به منفی تغییر داد و انتظار داشت که حمایت مالی بالاتری برای حمایت از اقتصاد برای تأثیرگذاری بر امور مالی دولت مورد نیاز باشد.
مودیز در توضیح دورنمای منفی که هشداری برای کاهش رتبه اعتباری است، گفت: «تغییر چشم‌انداز همچنین نشان‌دهنده افزایش ریسک‌های مربوط به کاهش ساختاری و مداوم رشد اقتصادی میان‌مدت و کاهش مداوم بخش املاک است.»
میزان تمایل آمریکا و متحدانش برای تشدید اجرای تحریم‌های صادرات نفت روسیه و ایران در سال آینده نیز بر قیمت نفت تأثیر خواهد گذاشت.
اوپک پلاس باید در سال آینده متغیرهای زیادی را در سیاست‌های مدیریت بازار خود لحاظ کند، از جمله تهدیدی جدید برای سهم بازار خود ناشی از افزایش تولید آمریکا و اعضای غیراوپک پلاس.