عصر ایران؛ سروش بامداد- تصاویر مراسم بزرگ‌داشت زنده یاد پروانۀ معصومی بازیگر فقید سینمای ایران که بعد از ظهر یک‌شنبه 12 آذر 1402 در مسجد بلال صدا و سیما برگزار شد و جداگانه منتشر شده و در پیوند با همین نوشته است از چند منظر قابل توجه و تأمل است:
1. بر بالای مسجد بلال تصویر خانم معصومی را می‌بینیم. این در حالی است که در فرهنگ سنتی مذهبی و نه آیین‌های طبقه متوسط به خصوص بعد از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ وقتی بانویی درمی‌گذرد تصویر او را در مراسم قرار نمی‌دهند. اعلامیه‌های ترحیم را هم قطعا دیده‌اید که به جای تصویر دختر یا بانوی درگذشته می‌نویسند: خواهر یا مادر. این سنت اما در مسجد بلال شکسته شد و تصویر خانم معصومی را آن بالا آویختند. نویسنده البته نمی‌داند چفیه به جای روسری یا مقنعه برای پوشاندن موی سر طراحی شده یا واقعی است.
۲. استفاده از تصاویر آشناتر او به جای عکسی که با چادر در محضر رهبری هم قابل توجه است و احتمالا به قصد ارتباط بیشتر مخاطب با او.
۳. بیش از حضور همکاران و هم صنفی ها و هنرمندان و بازیگران و کارگردانان شاهد حضور پررنگ دولتی‌ها هستیم. نیک اما پیداست که قلت جمعیت تشییع و تدفین کننده در قیاس با بانوی دیگری که دو روز قبل درگذشت (بیتا فرهی) با حضور دولتی‌ها جبران نمی‌شود.
۴. این که یک خانم بازیگر درگذشته باشد و اغلب و بلکه همه تصاویر حاضران مربوط به حضور مردان باشد از شگفتی‌های این مراسم است و جا دارد پرسیده شود مراسم ترحیم یک خانم فقط مردانه بوده است؟
۵. یک لحظه تصور کنیم زنده یاد زنده یاد پروانه معصومی بعد از سال ۸۸ و ۹۶ باب میل اصول‌گرایان موضع نمی گرفت و مشخصا لیلا حاتمی نازنین را سرزنش نمی کرد. آیا باز هم شاهد حضور صاحب منصبان در مراسم او بودیم یا به عکس کیهان به تصاویر پیش از انقلاب او روی جلد مجله زن‌روز اشاره و تقبیح می‌کرد. یا به عکسی در صفی در جشنواره‌ای در مقابل فرح استناد می‌کردند.
۶. هیچ یک از این موارد اما به این معنی نیست که بزرگ‌داشت بازیگری که در فیلم‌های بیضایی بازی کرده و این اواخر دور از از هیاهو در روستایی در گیلان به پرورش گل‌و‌گیاه مشغول بود یا حضور مقامات دولتی و حکومتی در مراسم او کار پسندیده‌ای نیست. هست و با توجه به قلت هنرمندانی که هم اعتبار و اشتهار هنری داشته و هم از دیدگاه‌های حاکم فرهنگی حمایت کنند قابل درک است. کما این‌که به یاد داریم روزی که حسن روحانی در سال ۹۲ به ریاست جموری انتخاب شد تمام رسانه‌های و اغلب روزنامه‌های معتبر دنیا این خبر را منتشر کردند چون به معنی تغییر سیاست تهاجمی به آشتی بود و کمی هم خاطره خرداد ۷۶ را تازه می‌کرد.
تنها روزنامه ای که عکس رییس جمهوری منتخب را در صفحه اول همان روز نیاورد روزنامه دولت ( ایران/ دوره احمدی‌نژاد) بود که عکس بزرگ صفحه اول آن به آقای خسرو معتضد - تاریخ‌پژوه - اختصاص داشت. نه که قصه‌گوی خوش‌بیان تاریخ ایران و جهان از جنس آنان باشد بلکه به این سبب که دیگری را نیافته اند. حالا حکایت خانم معصومی است تا با تجلیل از او تا هم جای خالی هنرمندان و علاقه‌مندان را پر کنند و هم چون دیگران کمتر همراهی کرده‌اند بگویند آنان معدود افرادی مانند او را قدر می‌شناسند.
