خسرو معتضد شرایط روایت تاریخِ پیش از انقلاب برای نسل جدید را نامساعد می‌داند و معتقد است که برای روایت تاریخ معاصر افراد با سوادی در کشور نداریم و راه‌حل این مسئله باز شدن فضا برای سخن گفتن از تاریخ است.
این نویسنده و پژوهشگر تاریخ در گفت‌وگویی با انصاف نیوز در پاسخ به این سوال که «شیوه روایت تاریخ معاصر برای نسل جدید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟» گفت: در این حوزه آدم‌های باسوادی نداریم و برای نسل جوانی که به شکلی بدبین شدند، افسانه‌هایی روایت می‌کنیم که حقیقی نیست. زمان نوجوانی من امثال فلسفی و فاطمی و بهبهانی بودند اما الان چه کسانی را داریم که برای نسل جوان صحبت کنند؟
آقای معتضد در ادامه با اشاره به تحولات انقلاب اسلامی گفت: من گاهی اوقات برنامه‌های تاریخی شبکه‌های ماهواره‌ای را می‌بینم؛ روایت‌های اینها از قبل از انقلاب درست نیست. مثل اینکه می‌گویند آمریکا خواهان انقلاب در ایران بود یا یک اقلیت انقلاب کردند؛ اینها هیچکدام درست نیست. ۳۵ میلیون ایرانی واقعا خواهان انقلاب بودند و یک انقلاب واقعی در ایران رخ داد.
او با توصیف شرایط قبل از انقلاب، وقوع انقلاب اسلامی را یک دستاورد دانسته و افزود: شاه به معنای واقعی کلمه دیکتاتور بود و در آن دوره از هیتلر و موسولینی و دیگر دیکتاتورهای هم‌دوره خودش تاثیر پذیرفته بود. خفقان شدید و محدودیت‌هایی که بر مطبوعات اعمال می‌کردند در نهایت جامعه را به مرحله انقلاب رساند. در آن دوره دکتر شریعتی سخنرانی می‌کرد که من هیچ وقت صحبت‌هایش را درک نکردم اما چون فضا انقلابی بود، شریعتی توجه ها را به خود جلب کرد. حتی در آن دوره کمونیسم خیلی رواج پیدا کرده بود و امثال چگوارا و فیدل کاسترو که نهایت کارشان را در شرایط اسفناک امروز کوبا داریم می‌بینیم، آن زمان برای مردم قهرمان شده بودند. حتی جشن‌های شاهنشاهی و دیگر هزینه‌های شاه هم به وقوع یک انقلاب کمک کرد.
این تاریخ‌پژوه با بیان اینکه «تبلیغات دولت درباره‌ی پیشرفت‌های بعد از انقلاب ضعیف است» گفت: من نمی‌خواهم جانبداری کنم اما کارهای بزرگی بعد از انقلاب صورت گرفته منتها همانطور که گفتم سواد تبلیغات و روایت کردن این پیشرفت‌ها را ندارند؛ آیا تهران امروز با تهران قبل از انقلاب قابل مقایسه است؟! پیشرفت‌های بزرگی بعد از انقلاب داشتیم. به نظر من باید فضا را هم باز کنند که هر کسی حرفش را بزند و یک عده بی‌سواد در ماهواره‌ها جدی گرفته نشوند.
این نویسنده روایت‌هایی مثل «جلاد» نامیدن افسران ارتش شاهنشاهی را نادرست دانست و افزود: این که در برخی روایت‌ها می‌گویند افسران ارتش شاهنشاهی جلاد بودند درست نیست؛ اعدام آنها هم در ابتدای انقلاب صحیح نبود و خلخالی اشتباهات بسیاری کرد. اگر همان ارتش شاهنشاهی نبود، عراق به سرعت ما را مغلوب می‌کرد.
خسرو معتضد در پایان گفت: من در مسئله روایت تاریخ معاصر برای نسل جدید امیدی ندارم چون وزارت آموزش و پرورش مسیر درستی را طی نمی‌کند. شنیدم که چند هزار مدیر مدرسه را تعدیل کردند و نیروهایی را آوردند که همسو با خودشان باشد! نباید این روند در آموزش و پرورش ادامه‌دار باشد.
مقایسه‌ی کتاب تاریخ دبیرستان چاپ 82 و 402
تصویر محمدرضا شاه و جیمی کارتر در یکی از صفحات کتاب تاریخ دبیرستان چاپ سال ۱۳۸۲
مقایسه‌ی ظواهر و محتوای کتاب تاریخ دبیرستان (پایه دوازدهم رشته‌ی انسانی) چاپ سال ۸۲ و سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که مولفان این کتاب در چاپ‌های جدید، روایت‌هایی با لحن معتدل‌تر و بدون پرخاش نسبت به دوره‌ی پهلوی دارند.
به گزارش انصاف نیوز، درس تاریخ یکی از دروس مهم رشته ادبیات و علوم انسانی متوسطه دوم است که جلد سوم آن با موضوع تاریخ معاصر ایران و جهان در پایه دوازدهم متوسطه ارائه می‌شود.
در مقایسه میان چاپ سال ۱۳۸۲ و سال ۱۴۰۲ کتاب تاریخ می‌توان تغییرات فراوانی را دید. این درس با همین عنوان قبل از تغییر نظام آموزشی از قدیم به جدید هم در برنامه‌ی آموزشی این رشته موجود بوده است.
این تغییرات نه صرفا به روز شدن محتوا، بلکه تغییر لحن روایت‌های تاریخی و دقت نسبی مولفان در ذکر جزئیات تاریخی است. در کتاب چاپ سال ۸۲، نوعی لحن احساسی و سوگیری در بیشتر بخش‌های کتاب مشهود است اما در کتاب چاپ سال ۱۴۰۲، گرچه اصل روایت از دوره پهلوی تغییر نکرده اما لحن مولف، تعدیل شده و ظاهر و محتوای آن، با کتاب چاپ سال ۸۲ تفاوت های بسیاری دارد.
مقایسه این دو کتاب نشان می‌دهد که مولفان چاپ جدید برخلاف مولفین قبلی این کتاب، توجه و دقت بیشتری نسبت به ارائه مطالب تاریخی دارند.
یکی از نکات قابل مشاهده در مقایسه این دو کتاب، نظر نسبتا مثبت کتاب جدید نسبت به دکتر مصدق و جریانات ملی تاریخ معاصر ایران است.
انتهای پیام
∎
نظر شما