در هفته گذشته زمینلرزه ۶.۳ در افغانستان موجب شد شهرهای تایباد، تربت جام، تربت حیدریه و مشهد ارتعاشات این زمینلرزه را احساس کنند، ضمن آنکه در استان کرمانشاه نیز ۴ زلزله به ثبت رسید.

 در هفته گذشته زلزله هرات افغانستان در صدر اخبار مخاطرات طبیعی قرار گرفت؛ زلزله‌ای به بزرگای ۶.۳ که تا مشهد احساس شد و به گفته دکتر مهدی زارع عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، سازه های بلند شهر مشهد بر اثر این زمینلرزه که در ۲۰۰ کیلومتری آن قرار داشتند، لرزیدند.

لزله‌های غرب افغانستان، از ۱۵ تا ۲۰ مهر ماه جاری به تعداد ۳۸ زلزله با بزرگای ۴ تا ۶.۵ در گستره‌ای به طول ۷۰ و به پهنای تقریبی ۲۰ کیلومتر رخ داده است به اعتقاد محققان در این گستره کیفیت ساخت و سازها نازل و از نوع مصالح بنایی سنگین، خشت و گل و سنگ و مسلما با پتانسیل تلفات بالا است.

 در این محدوده تعداد ۴ زلزله با بزرگای ۶.۳ تا ۶.۵، ۴ زلزله با بزرگی ۵ تا ۵.۶، ۸ زمینلرزه با بزرگای ۴.۵ تا ۵ و تعداد ۲۲ زلزله با بزرگای ۴ تا ۴.۵ در بازه زمانی ۱۱۰ ساعته در غرب افغانستان رخ داده است.

سامانه گسلی درونه در شمال و دشت بیاض در جنوب

دکتر علی بیت‌اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه زلزله‌های غرب افغانستان ـ بر اساس نقشه گسل‌های کواترنری افغانستان ـ در مجاورت سامانه گسلی «هریرود غربی» واقع شده است، با اشاره به تعداد زمین‌لرزه‌های به ثبت رسیده در این منطقه گفت: واضح است که چنین تعدادی از زمین‌لرزه‌های تاثیرگذار و مخرب، به ندرت در پهنه جهان رخ داده است و چنین توالی از رویدادهای لرزه‌ای از اتفاقات نادر در جهان است چراکه این نوع رژیم رخداد لرزه‌ای از سوی دیگر معرف تجمع تنش عمده در راستای سامانه گسلی هریرود غربی است.

 وی اضافه کرد: همچنین این وضعیت معرف پخش گسیختگی‌های گسترده در درازای طویل از آن سامانه گسلی است که منجر به پخش تنش و رهایی مرحله‌ای آن می‌شود.

 بیت‌اللهی اضافه کرد: امتداد سامانه گسلی هریرود غربی به سوی غرب و خاک ایران با سامانه گسلی درونه در شمال و دشت بیاض در جنوب مجانب می‌شود که از جمله گسل‌های طویل و لرزه‌زای ایران مرکزی تلقی می‌شود و رخنمون گسیختگی واضحی در سطح دارند.

 مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به احساس این زمین‌لرزه در مشهد خاطرنشان کرد: فاصله محدوده مرکزی خوشه لرزه‌ای غرب افغانستان از شهر تایباد ۹۰ کیلومتر، تربت جام ۱۳۰کیلومتر، تربت حیدریه ۲۴۰ کیلومتر و از مشهد ۲۹۰ کیلومتر است. مردم ساکن این شهرها و نیز شهرهای کوچک و آبادی‌های اطراف آنها به وضوح ارتعاشات لرزه‌ای متعدد ناشی از رخداد زمین‌لرزه‌های مذکور را احساس کردند.

 وی اضافه کرد: آنچه از تعقیب امتداد سامانه گسلی هریرود غربی به سوی خاک ایران و ادامه آن سامانه در ایران یعنی امتداد گسل «درونه» می‌توان گفت، این است که روال معنی‌داری از سری زمانی رخدادهای افغانستان که دال بر مهاجرت زلزله‌ها به سوی غرب (پهنه ایران زمین) باشد، قابل شناسایی نیست.

 به گفته وی، امتداد گسل درونه به‌طول تقریبی ۷۰۰ کیلومتر در راستای شرق به غرب در ایران مرکزی، در ادامه سامانه گسلی هریرود در شرق به ترتیب از مجاورت شهرهای تایباد، تربت حیدریه، کاشمر و بردسکن به‌سمت غرب در جنوب استان خراسان رضوی می‌گذرد.

 علاوه بر آن، در کرمانشاه زلزله‌های ۴.۴ در گیلانغرب، ۲.۵ در سرپل ذهاب، ۳.۶ در سطر، ۳.۲ در جوانرود به ثبت رسید، ضمن آنکه بوئین سفلی در استان کردستان زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۳.۱، اسکو در استان آذربایجان شرقی زمینلرزه‌ای به بزرگای ۳.۹ و خانوک در استان کرمان زمینلرزه‌ای به بزرگای ۳.۹ را تجربه کردند.