به گزارش تجارت‌نیوز، انرژی در جهان یکی از ملزومات زندگی است و نقش مهمی را ایفا می‌کند، گرچه مدتی است بازار انرژی‌های سبز هم داغ شده و از آن‌ها سخن گفته می‌شود اما براساس آمار انرژی‌های فسیلی دست کم تا چند‌سال آینده همچنان بازیگر تراز اول اداره کشورهاست، در این بین ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر انرژی مشخصا نفت و گاز در جهان است و برخی این تعبیر را دارند که ایران می‌تواند هاب انرژی منطقه باشد. البته این درحالی است که ایران در ظاهر منبعی غنی از انرژی نامیده می‌شود و در میادین مشترک عملکرد توسعه‌ای چندانی ندارد.
درواقع عملکرد منفعلانه ایران در میادین مشترک بحث امروز و دیروز نیست و سالیان طولانی است که دولت‌ها با بهانه‌های واهی نسبت به توسعه میادین مشترک اقدام چشمگیری نداشته‌اند. طوری‌‍که اخیرا در مورد میدان آرش، کویت و عربستان رسما سهم ایران را نادیده گرفته‌اند.
جذب سرمایه خارجی راه برداشت از میادین مشترک
فرشید شکرخدایی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، به تجارت‌نیوز گفت: راهبرد وزارت نفت برای نوسازی و بهره‌برداری میادین نفتی مشترک ۱۰۰ میلیارد تا ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مشترک است اما این پول در اقتصاد ایران برای تخصیص به این موضوع وجود ندارد و تنها گزینه ممکن استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی است.
وی افزود: سرمایه‌گذاری خارجی را هم در ایران هم با چین و هم با روسیه امتحان کرده‌ایم و نتیجه‌ای نداشته است، تنها سرمایه‌گذاری مشترکی به توتال در پارس جنوبی در زمان اجرای برجام مربوط می‌شود که سرانجام بر اساس همان قراردادها قدم جدیدی برداشته شد.
او تاکید کرد: ایران در عدم بهره برداری از میادین مشترک زیان زیادی دیده است. به‌ویژه با توجه به اینکه عراق و قطر و سایر کشورها به سرعت از میادین مشترک برداشت می‌کنند، اما ایران همچنان اندرخم یک کوچه است و به منابع ملی آسیب می‌زند. با استفاده از منابع داخلی تقریبا توسعه تمام میادین نفتی غیرممکن است و شاید فقط بتوان یک الی دو مورد را توسعه داد. به طور کلی غیر از سرمایه‌گذاری خارجی هیچ راهی برای استفاده از منابع مشترک وجود ندارد.
این فعال بخش خصوصی یادآور شد: در این کار وزارت نفت تلاش کرد پروژه‌هایی را تعریف کند که هم موضوع اکتشاف باشد و هم موضوع بهره‌برداری و توسعه میادین را به بخش خصوصی واگذار کند. در این موضوع چالش این بود که بخش خصوصی نفت یا گاز استحصال‌شده را به عنوان مالک میدان بفروشد و یا اینکه وزارت نفت مالک آن خواهد بود و می‌فروشد و سهم می‌دهد. در این مرحله بخش خصوصی اصرار داشت که چون سرمایه‌گذاری میدان بر عهده آن‌هاست فروش هم بر عهده‌اش باشد و حق الزحمه و حق مشارکت را دریافت کند.
شکرخدایی ادامه داد: بخش خصوصی می‌تواند سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری را با خود همراه کند. اما اگر شرکت ملی نفت به عنوان کارفرمای بزرگ این حوزه قراردادهای آن را بنویسد و سرمایه‌گذار خارجی بیاورد با توجه به شرایط تحریم این مورد بعید است.
ایران نمی‌تواند هاب انرژی منطقه باشد
عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با اشاره به عدم اطمینان سرمایه‌گذاران خارجی به اقدام در ایران گفت: موضوع ریسک بالا در کشور است. ریسک بالا تنها در تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها نیست؛ بلکه مشکل اصلی تحریم است. موضوع FATF هم مطرح است. چراکه باید پول را به کشور وارد یا از کشور خارج کنند و حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود باید مساله ارتباطات بین‌المللی خود را از طریق بانک‌ها سازماندهی کنیم.
شکرخدایی با تاکید براینکه ایران در عمل نمی‌تواند هاب انرژی منطقه باشد اظهار کرد: با توجه به ناترازی انرژی و مصرف حجم زیادی از گاز نمی‌توانیم در حوزه گاز هاب منطقه باشیم؛ زیرا صادرکننده عمده این کالا نیستیم. در حوزه نفت هم یک سوم نفت را در کشور مصرف و دو سوم را صادر می‌کنیم؛ در آن حوزه هم عدد و تیراژ ما اصلا قابل توجه نیست. به عنوان مثال عربستان 10 میلیون بشکه صادر می‌کند و ما ماکزیمم 1.۴ بشکه صادرات داریم و عراق هم نزدیک به شش میلیون بشکه صادرات دارد. از این رو تبدیل شدن ایران به هاب انرزی منطقه با این تیراژ تولید، پیچیده به نظر می‌رسد.
برای اطلاعات بیشتر صفحه سوخت‌وانرژی را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.