خبرگزاری آریا-دانشمندان میگویند مطالعات نشان داده است که مغز دروازهبانها و تواناییهای آن نه تنها با بقیه افراد، بلکه با دیگر بازیکنان فوتبال نیز تفاوت دارد.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل از یورونیوز،دروازهبانی تخصصیترین پست در فوتبال است که هدف اصلی آن جلوگیری از گلزنی تیم حریف است. در گذشته مطالعات متعددی درباره تفاوت فیزیولوژیک و عملکردی بین دروازهبانها و سایر بازیکنان انجام شده بود، اما تواناییهای ادراکی یا شناختی آنها کمتر مورد تحقیق قرار گرفته بود.
اکنون دانشمندان در ایرلند میگویند با انجام یک پژوهش دریافتهاند که مغز دروازهبانان میتواند سیگنالهای حواس مختلف را با سرعت بیشتری با هم ترکیب کند، امری که احتمالاً زیربنای تواناییهای منحصربهفرد آنها در زمین فوتبال است.
محققان در دانشگاه دولتی و کالج دوبلین در تحقیق خود 60 دروازهبان حرفهای، بازیکن آماتور و غیربازیکن هم سن و سال را برای انجام یک سری آزمایش در توانایی تشخیص صدا و فلاش نور به صورت مجزا از یکدیگر زیر نظر گرفتند.
یافتههای آنها نشان داد مغز دروازهبانها، نسبت به بازیکنان آماتور و دیگر انسانهای معمولی، میتواند در مدت زمان کمتری سیگنالهای حسی مختلف را ترکیب کند.
دکتر دیوید مک گاورن، روانشناس در دانشگاه دوبلینسیتی که هدایت این مطالعه را در دست داشت، در این باره گفت: «دروازهبان بودن یک کار چندحسی است. این کار فقط به اطلاعات بصری نیاز ندارد، بلکه به اطلاعات شنیداری نیاز دارد. در برخی موارد آنها اصلا نمیتوانند توپ را ببینند و فقط باید از صدای خفه ناشی از ضربه به توپ استفاده کنند تا بتوانند بهترین تخمین خود را درباره جای فرود آمدن آن انجام دهند.»
دروازه بانها همچنین تمایل بیشتری به جدا کردن این سیگنالهای حسی از هم نشان دادند که میتواند ناشی از نیاز به تصمیمگیری سریع بر اساس اطلاعات دیداری و شنیداری باشد که در زمانهای مختلف دریافت میشود.
دکتر مک گاورن افزود:«آنچه ما فکر میکنیم در حال رخ دادن است این است که به دلیل نیاز به تحلیل سریع رفتار حسی، دروازهبانها به ندرت آنها را به تمامی با هم ادغام میکنند. در عوض آنها اساساً با حسی پیش میروند که سریعترین اطلاعات را به آنها میدهد.»
مایکل کوین، دروازهبان سابق لیگ برتر ایرلند که اکنون در حال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته علوم اعصاب رفتاری در کالج دوبلین است، در توضیح این مطلب میگوید: «برخلاف سایر بازیکنان فوتبال، دروازه بانها باید هزاران تصمیم بسیار سریع را بر اساس اطلاعات حسی محدود یا ناقص خود بگیرند.»
در حالی که بسیاری از بازیکنان و هواداران فوتبال در سراسر جهان با این ایده آشنا هستند که دروازهبانها فقط با بقیه ما «متفاوت» هستند، این مطالعه میتواند در واقع اولین باری باشد که شواهد علمی تایید شدهای برای اثبات این ادعا در اختیار قرار دهد.
دانشمندان میگویند هنوز مشخص نیست که آیا این تفاوتها ناشی از رژیمهای تمرینی سخت دروازهبانهای حرفهای است یا از تواناییهای طبیعیای میآید که بازیکنان جوان را به سمت دروازهبانی سوق میدهد.
تاثیر جثه انسان ها بر مغز آنها
هر چه دیرتر شروع به رابطه جنسی کنید، مغز شما هم بزرگتر میشود؛ البته نه اینکه منظور شخص شما باشد بلکه منظور گونه انسانی و آن هم در فرایند بلند مدت تکامل است.
در درازای چهار میلیون ساله تکامل بشر، اندازه مغز انسان نزدیک به سه برابر شده است؛ اما عواملی که سبب این انبساط مغزی شده هنوز به طور کامل شناخته نشدهاند.
در تلاش برای حل این معما، یک زیستشناس پرمغز و باهوش، مدلی رایانهای ابداع کرده که رشد ساختار شناختی انسان را بازسازی میکند و نشان میدهد که مغز انسان ممکن است اندازه خود را مدیون الگوی بلوغ جنسی ما باشد.
«مائوریسیو گونزالس فورِهرو» از دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند با ارائه یافتههای این مدل، معتقد است که توضیحات و یافتههای موجود برای بزرگ بودن مغز انسان نمیتواند به طور کامل توضیح دقیقی برای اندازه سختافزاری مغز ما ارائه دهد.
برای مثال، در حالی که اغلب فرض میشود که جدال موسوم به «مسابقه تسلیحاتی تکاملی (فرگشتی)» بوده است که گونههای مختلف را به سمت ظرفیتهای شناختی بالاتر و در نتیجه مغزهای بزرگتر سوق داده است، اما گونزالس-فوررو معتقد است که «رقابتهای فرگشتی با توجه به هزینههای متابولیکی که دارند، از نظر تکاملی قادر به تولید مغزها و بدنهایی به اندازه انسان نیستند».
به عبارت دیگر، رشد اندازه مغز هزینه دارد و مقدار انرژی موجود برای رشد دیگر بافتها را محدود میکند. بنابراین، اگر بنا را تنها بر صحت کامل سناریوی مسابقه تسلیحاتی قرار دهیم، غیرممکن بود که گونه ما بتواند چنین مغز بزرگی را رشد دهد و در عین حال از چنین بدن باشکوه و خارقالعادهای نیز برخوردار باشد.
ادغام دینامیک بلوغ با فرایند تکامل
برای غلبه بر این مانع و به منظور تعیین میزان دقیق «هزینههای متابولیک» رشد انواع مختلف بافتها در بدن؛ گونزالس-فوررو یک مدل کامپیوتری ایجاد کرده است که پویاییها یا به عبارتی دینامیک بلوغ و دینامیک تکامل را با یکدیگر ادغام می کند.
نویسنده با استفاده از مدل خود تحت عنوان «چارچوب پویایی بلوغ و تکامل» (evo-devo) نشان میدهد که اندازه مغز و بدن هفت گونه مختلف انساننما را میتوان با دقت و جزئیات بازسازی کرد.
گونزالس-فوررو نشان میدهد که اندازه مغز از اولین سرده انسانتباران موسوم به «جنوبیکپی عفاری» گرفته تا آخرین آنها یعنی «هومو ساپینسها» یا همان انسانهای خردمند؛ همیشه به سن بلوغ جنسی بستگی داشته است.
به عبارت دیگر، با بالارفتن سن رسیدن به بلوغ جنسی، اندازه مغز نیز افزایش مییابد. با در نظر گرفتن انسانهای امروزی، نویسنده نشان میدهد که آغاز نسبتا دیرتر شروع فولیکولهای تخمدان در زنان، امکان افزایش اندازه مغز در دوران کودکی را فراهم میکند.
برای همین است که مغز یک انسان بالغ شش برابر بزرگتر از آن چیزی است که معمولاً برای موجوداتی با اندازه بدن ما انتظار می رود.
یافته جدید علمی: نابرابری جنسیتی در جوامع مختلف با تفاوتهای ساختاری در مغز زنان و مردان مرتبط است
این پژوهشگر در مقاله خود نوشته است که «مدل پویایی بلوغ و تکامل، امکان تجزیه و تحلیلهای عمیق تری را میدهد که نشان می دهد بزرگتر شدن مغز انسانتباران به دلیل بهگُزینی مستقیم تعداد فولیکولها بوده تا اینکه به دلیل بهگُزینی طبیعی اندازه مغز باشد.»
به عبارت دیگر، مدل گونزالس-فورهرو نشان میدهد که اندازه بزرگ مغزهای ما انسانها محصول یک مسابقه تسلیحاتی تکاملی برای باهوشتر شدن نیست، بلکه محصول جانبی بلوغ جنسی با تاخیر ماست.
این مطالعه در حال حاضر به عنوان پیش چاپ در BioRxiv قابل دسترس علاقهمندان است و هنوز منتظر ننتیجه داوری برای چاپ نهایی است.