شفقنا-اسرائیل اخیرا شاهد درگیری بین جنبش صهیونیستی مذهبی و جنبش سکولار-لیبرال صهیونیستی در شامگاه 24 سپتامبر گذشته بر سر برگزاری نماز «یوم کیپور/ یوم الغفران» به شکل جداگانه میان مردان و زنان در میدان «دیزنگوف» شهر تل آویو بود؛ شهری که سنگر سکولاریسم و صهیونیسم لیبرال به شمار می‌رود.
به گزارش شفقنا، العربی الجدید نوشت: این درگیری و منازعه به یک بحث عمومی در مورد جایگاه دین در عرصه عمومی اسرائیل و به خصوص در شهرهای بزرگ با ماهیت غیر مذهبی تبدیل شد. این درگیری پتانسیل تشدید ابعاد و گسترش دامنه تنش‌ها را دارد و عمق شکاف‌های کنونی در جامعه اسرائیل، همپوشانی ساختاری شکاف‌های سیاسی، مذهبی و قومی و رابطه آنها با طرح دولت برای محدود کردن قوه قضاییه را منعکس می‌کند.
این منازعه ادامه تلاش جنبش‌های مذهبی برای تغییر صبغه و هویت جامعه در اسرائیل و تشدید توانایی‌ها و ابزار آنها برای مداخله و کنشگری در جامعه اسرائیل پس از تمرکز آنها در سرزمین‌های اشغالی فلسطینی 1967 میلادی است و بخشی از ابزار پروژه عمومی صهیونیسم بود.
جنبش «روش یهودی» یک گروه مذهبی راست‌گرای فعال در سرزمین‌های فلسطینی اشغالی در سال 1967، که بخشی از فعالیت خود را با هدف یهودی‌سازی فضای عمومی از اواسط دهه نود قرن گذشته به شهرهای اسرائیل منتقل کرد، اقدام به اقامه نماز در شب «یوم کیپور» یهودی در میدان دیزنگوف تل آویو بدون اخذ مجوز و نیز بکارگیری وسایل فیزیکی برای جداسازی زنان و مردان کرد که با سیاست شهرداری در ممانعت از برگزاری مراسم جداگانه دینی ناهمسو است و بر خلاف تصمیم دیوان عالی اسرائیل در این باره است.
اصرار جنبش «روش یهودی» بر جدایی میان زنان و مردان
جنبش روش یهودی در مراسم مذکور بر نقض رویکرد شهرداری و برپایی نماز به شکل جداگانه میان مردان و زنان اصرار کرد اما در مقابل گروهی سکولار به ممانعت از برپایی مراسم با استفاده از خشونت و زور اقدام کردند و اظهار داشتند اجازه نخواهند داد صبغه سکولار تل آویو را تغییر دهند.
ممانعت از برپایی جداگانه مراسم دینی میان مردان و زنان در چندین منطقه از تل‌آویو و شهرهای دیگر روی داد اما خشونت‌آمیزترین درگیری در میدان دیزنگوف اتفاق افتاد.
انتقاد از گروه‌های لیبرال سکولار
برهم زدن نماز برنامه‌ریزی شده و حمله به نمازگزاران، واکنش‌های گسترده‌ای را در عرصه سیاسی برانگیخت و ابعاد این مراسم و بازتاب های آن را روشن کرد. احزاب ائتلاف حاکم آن را فرآیندی از سرکوب گروه‌های لیبرال سکولار برای جلوگیری از اقامه نماز «یهودیان» قلمداد کردند و این امر برخلاف ارزش‌های یهودی و حتی دموکراسی دانستند.
مهم‌ترین واکنش از سوی «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل بود که پس از این رویداد گفت: «تظاهرات‌کنندگان چپگرا علیه یهودیان شورش کردند.» به گفته نتانیاهو، «به نظر می‌رسد هیچ محدودیتی، هیچ هنجار و هیچ حد و مرزی نزد افراطیون چپگرا وجود ندارد. من نیز مانند اکثر شهروندان اسرائیلی این موضوع را رد می‌کنم، چنین رفتار خشونت‌آمیزی در بین ما جایی ندارد.»
بنابراین، نتانیاهو به همان لفاظی‌هایی که از زمان رسیدنش به ریاست دولت در سال 1996 ترویج کرده بود باز می‌گردد، مبنی بر اینکه شکاف در جامعه اسرائیل بین چپ و «یهودیت» است. او در این راه سعی دارد هویت یهودی را از جنبش‌های چپ صهیونیستی سلب کند.
«ایتامار بن گویر»، وزیر امنیت داخلی اسرائیل نیز از تظاهرات علیه نمازهای جداگانه انتقاد کرد و نوشت: «در یوم کیپور، ما کسانی را دیدیم که سعی داشتند یهودیت را از حوزه عمومی بیرون کنند.»
«سیمچا روتمن»، رئیس کمیته قضایی و حقوقی در کنست هم معتقد است که آنچه رخ داده تفاوت بین «کسانی که خواهان یک اسرائیل یهودی و دموکراتیک هستند، که در آن همه ما در مدارا و برادری زندگی می کنیم، و کسانی که خواهان یک اسرائیل و غیر دموکراتیک تحت حاکمیت یک گروه افراطی مدعی پیشرفت است، روشن می‌کند « موشه گافنی»، رئیس حزب «یهودیت تورات متحد» صریحا اعلام کرد آنچه در حال وقوع است یک جنگ مذهبی است.
از سوی دیگر، «یائیر لاپید»، رهبر اپوزیسیون معتقد است آنچه اتفاق افتاده تلاشی از سوی یک گروه افراطی و نژادپرست است که از خارج از تل آویو آمده تا نسخه یهودیت خود را بر ما تحمیل کند و می‌خواهد درگیری را به داخل تل‌آویو منتقل کند. آنها اصرار بر جداسازی زنان و مردان دارند و به نام مدارا می‌خواهند تصمیم بگیرند که چه چیزی مجاز است و چه چیزی مجاز نیست.
این واکنش‌ها نشان می‌دهد که جنبش راست افراطی معتقد است که دین و سنت‌های یهودی را حفظ می‌کند و بخشی ساختاری از هویت آن است، در حالی که «چپ صهیونیستی» هویت، مذهب و سنت‌های یهودی خود را رها می‌کند و می‌خواهد. این را به همه جامعه تحمیل کند.
گسترش شکاف به اغلب عرصه‌های زندگی روزانه
این رخداد بیانگر شکاف سیاسی و اجتماعی است که در حال گسترش به اغلب عرصه‌های زندگی روزانه است و دیگر محدود به ماهیت و جایگاه دستگاه قضایی و دامنه مداخلات این نهاد در تصمیم‌گیری‌های اسرائیل ندارد.
جریان دینی در تلاش برای تغییر صبغه اسرائیل در همه زمینه‌ها و تسلط بر جنبه عمومی و متدین کردن آن و اجبار جامعه به تن دادن به قواعد سختگیرانه دیانت یهودی است و در این راه از ابزارها و قدرت لازم برخوردار است.
جریان دینی صهیونیست از دهه نود میلادی به خصوص بعد از توافق اوسلو «هسته تورات» را در بسیاری از شهرها تاسیس کرد که اولین هدف از آن، تاثیرگذاری بر جامعه اسرائیل و «تسخیر قلب‌ها» برای ممانعت از عقب‌نشینی اسرائیل از مناطق اشغالی است، دومین هدف، ایجاد وضعیت و بستر اجتماعی و فرهنگی حامی وجود خانواده‌های متدین و لو اندک در مناطق غیر متدین برای گسترش حضور جغرافیایی آنهاست
هسته تورات در بسیاری از موارد به عنوان واکنش صهیونیسم به افزایش جمعیت فلسطینی‌ها در شهرهای ساحلی تاریخی نظیر یافا، اللد و عکا و بخشی از سیاست یهودی‌سازی تشکیل شد که از حمایت نهادهای دولتی هم برخودار است.
تا زمانی که این نهادها زیر چتر اهداف جمعی صهیونیستی در مقابله با فلسطینیان در داخل به ویژه در شهرهای ساحلی و تقویت و گسترش شهرک‌سازی در مناطق 1967 فعالیت می کردند، مورد انتقاد صهیونیست‌های سکولار نبودند و حتی آنها را به عنوان بخشی از ابزارهای مشروع در نظر می‌گرفتند اما اکنون با گسترش اهداف خود و با توجه به برنامه راست دینی برای کنترل تمامی ابعاد تصمیم گیری در اسرائیل در موضع اتهام و حمله جنبش‌های سکولار صهیونیستی قرار گرفته است.
جنبش لیبرال سکولار واقعیت اهداف جنبش مذهبی را دریافته و فهمیده که مناقشه اکنون تنها به تصاحب دولت محدود نمی‌شود، بلکه بر سر سبک زندگی و آزادی‌های شخصی، حتی در تل آویو به عنوان سنگر لیبرالیسم صهیونیستی و شهرهای دگیر است؛ شهرهایی که تاکنون سکولار محسوب می‌شدن. درگیری کنونی بر سر طرح دولت در محدود کردن اختیارات قوه قضاییه نیز در راستای مبارزه بر سر ماهیت و هویت دولت و حتی سبک زندگی شهروندان در شهرها قابل تفسیر است.
گسترش شکاف سیاسی و بحران سیاسی یک سال گذشته درجامعه اسرائیل در نتیجه طرح دولت برای محدود کردن قوه قضائیه و تشدید نبرد جنبش مذهبی افراطی ارتدوکس با جنبش سکولار لیبرال صهیونیستی تاکنون چنین سرعت و حدتی نداشته است تا حدی که «اسحاق هرتزوگ»، رئیس اسرائیل وقایع تل آویو را به عنوان یک تهدید وجودی برای اسرائیل توصیف کرد و افزود: خطرناک‌ترین چیزی که اسرائیل ممکن است با آن مواجه شود، تفرقه داخلی است.
متن این خبر در العربی الجدید