سعيد سبحاني
اين روزها تحليلگران مسائل اروپا بيش از هر زمان ديگري نسبت به مرگ اقتصادي و سياسي منطقه يورو هشدار مي دهند.اين هشدارها محصور و محدود به اقتصاد يونان نيست، بلکه اقتصاد منطقه يورو و آينده سياسي اروپاي واحد را نيز در بر
مي گيرد.اين روزها دغدغه اصلي مقامات ارشد منطقه يورو، جلوگيري از فروپاشي اروپاي واحد است نه خروج يا عدم خروج اتن از منطقه يورو!
آنچه در يونان مي گذرد، يک بحران تمام عيار اقتصادي و سياسي در کل اروپاست. انتشار نتايج همه پرسي يونان و راي 61 درصدي شهروندان يوناني به مخالفت با سياست هاي رياضتي منطقه يورو، وضعيت سختي را در اروپاي واحد ايجاد کرده است. اين وضعيت سخت سبب شده است تا آتن بار ديگر به کانون اصلي بحران اقتصادي اروپا تبديل شود. در اين ميان، "بقاي مشروط يونان در منطقه يورو" يا "خروج يونان از يورو" هر دو براي اروپاي واحد هزينه هاي سختي در بر خواهد داشت.
در چنين شرايطي حل و فصل بحران اقتصادي يونان و عواقب و تبعات ناشي از ان به
پررنگ ترين دغدغه جاري درميان سران اروپاي واحد تبديل شده است. هم اکنون سه عضو اروپايي 5+1،يعني انگليس، آلمان و انگليس هر سه به نوعي با بحران اقتصادي يونان درگير هستند. کشور آلمان خود را اصلي ترين بازنده بحران يونان مي داند. هر چند والتر اشتاين ماير وزير امور خارجه سوسيال دموکرات کابينه مرکل به نسبت صدر اعظم اين کشور رويکرد بازي ترين نسبت به دولت الکسيس تسپيراس داشته و از ابتدا با اعمال سياست هاي رياضتي گسترده عليه آتن مخالف بوده است، اما نمي تواند منکر بحران ساز
بودن وقايع جاري در يونان و تاثيرگذاري آن بر آينده سياسي اروپاي واحد و منطقه يورو شود. اشتاين ماير طي روزهاي آتي، ماموريت دشواري را در مواجهه با بحران اقتصادي يونان پيش رو خواهد داشت.
مواضعي که اخيرا در اين خصوص (موضوع يونان) اتخاذ مي شود، نشان دهنده حساسيتهاي جاري در آتن است . به عنوان مثال رئيس فراکسيون چپها در پارلمان آلمان خروج يونان از منطقه يورو را شروع مرگ ارز مشترک اروپايي دانسته و تاکيد کرده است که هرگز اروپا تا اين اندازه در معرض خطر قرار نداشته است.
"گرگور گيزي"در اين خصوص تاکيد کرده است: " اين مسئله اما واضح است که براي دستيابي به يک توافق هر دو طرف بايد کوتاه بيايند. دولت من بايد حالا شهامت توافق با يونان را داشته باشد و سازمان هاي اروپايي هم بايد شهامت اين کار را داشته باشند و طبيعتا دولت يونان هم بايد يک قدم به سوي طرف مقابل بردارد. به اين ترتيب ما روندي را آغاز مي کنيم که نمي توانيم ارزيابي کنيم چه عواقبي کي و کجا براي ما دارد. اين خطر بزرگي است. ما بايد به دنبال يک راهکار مشترک براي حل بحران يونان باشيم.
به طور کلي تحليلگران حزب چپ آلمان معتقدند که با توجه به بحران يونان، مرکل مي تواند اولين خطاي واقعا جدي در دوران فعاليت هاي سياسي خود را مرتکب شود اگر يونان را مجبور به خروج از ارز مشترک اروپايي کرده و به اين ترتيب روندي را آغاز کند که تمام ايده هاي اروپايي را زير سئوال قرار دهد. مرکل مي تواند به نجات دهنده يا نابود کننده يورو تبديل شود. مسئوليت اصلي بر عهده وي و نه هيچ کس ديگر است.
لازم به يادآوري است که بيش از 61 درصد مردم يونان در همه پرسي روز يکشنبه با شرايط درخواستي وام دهندگان بين المللي براي اعطاي کمک هاي مالي جديد به اين کشور مخالفت کردند. نتايج اين همه پرسي احتمال خروج يونان از منطقه يورو و بازگشت به سيستم پولي دراخما را تقويت کرده است.يونان به خاطر بحران بدهي در آستانه ورشکستگي و خروج از منطقه يورو قرار گرفته است. يونان با بدهي 350 ميليارد دلاري روبهرو است که حدود 270 ميليارد دلار آن بدهي اين کشور به وام دهندگان بين المللي است.
در اين خصوص انستيتو تحقيقات اقتصادي آلمان با فاجعه بار خواندن خروج آتن از منطقه يورو تاکيد کرده است که اين کشور چه در منطقه يورو باقي بماند و چه خارج شود همچنان سال ها وابسته به کمک هاي اروپايي خواهد بود. به اعتقاد انستيتو تحقيقات اقتصادي آلمان( DIW )يونان همچنان مدت ها به کمک هاي خارجي نياز دارد چه با يورو و چه بدون ارز مشترک اروپايي.
"مارسل فراتسشر"، رئيس انستيتو تحقيقات اقتصادي آلمان در اين خصوص مي گويد : "ما نبايد خود را تسليم اين توهم کنيم که آلمان با شکست مذاکرات با يونان بهتر مي تواند زندگي کند. يونان سال ها به کمک هاي اروپايي وابسته خواهد بود.آتن در مناقشات با اروپا بر سر بدهي ها تنها چند روز ديگر زمان براي توافق دارد. اروپايان به يونان تا پايان هفته جاري ( يکشنبه) زمان براي ارائه پيشنهادات اصلاحي و توافق داده اند.
برخي تحليلگران معتقدند بالاخره زماني يک توافق وجود خواهد داشت اما مسئله اين نيست بلکه مسئله اين است که کي اين توافق شکل
مي گيرد. هر چقدر دستيابي به يک توافق بيشتر به طول انجامد به همان اندازه شرايط براي يوناني ها
دردناک تر مي شود. تاخير بيشتر براي دستيابي به توافق مي تواند منجر به سقوط کامل بانک هاي اين کشور شود. در اين خصوص رئيس انستيتوي تحقيقات اقتصادي آلمان براي دو سال آينده يک برنامه نجات سوم به مبلغ 30 تا 40 ميليارد يورو را براي يونان ضروري دانسته و در بخش ديگري از سخنانش درباره خروج آتن از منطقه يور هشدار داده و اظهار کرده است :" خروج بدترين گزينه ممکن براي همه خواهد بود. اين واقعه يونان را در يک رکود طولاني مدت پنج تا 10 ساله وارد مي کند. بازگشت به ارز سابق مسائل را حل
نمي کند و اين يک حرف مزخرف اقتصادي است. ما آلماني ها به خوبي مي دانيم که با يک ارز ضعيف نمي توان رفاهي ايجاد کرد."