شاید شما هم این را شنیده باشید که عسل حاصل مدفوع زنبور عسل است. برخی به شوخی این مساله را بیان می‌کنند، اما برخی به واقع متقاعد شده اند که چنین چیزی درست است!

این افسانه محبوب با یک افسانه دیگر همراهی می‌شود که عسل حاصل استفراغ زنبور است. این شاید به واقعیت نزدیک‌تر باشد، اما باز هم درست نیست.

معده جداگانه برای شهد

شهد جمع آوری شده از گل‌ها در اندامی به نام "معده عسل" (Honey stomach) ذخیره می‌شود. معده عسل در واقع بخشی از مری زنبور عسل است. اما معده عسل که به نام کیسه عسل نیز شناخته می‌شود، یک اندام تخصصی است که برای انبساط و ذخیره شهد تا زمانی که بتوان آن را به کندو باز گرداند، طراحی شده است.

زمانی که زنبور شهد جمع کن به کندو باز می‌گردد، محتویات معده عسل خود را بالا آورده و از طریق فرایند تروفالاکسی آن را به زنبور عسل حاضر در کندو منتقل می‌کند.

زنبور کندو با افزودن آنزیم‌هایی برای تغییر قندها، پردازش شهد به عسل را آغاز می‌کند. ترکیب تولید شده در حفره ساخته شده از موم ذخیره می‌شود تا به عسل تبدیل شود.

جریان غذا

زنبور‌های عسل دارای اندامی برای گوارش هستند که به نام ونتریکولس (Ventriculus) یا روده میانی شناخته می‌شود. این معده گوارشی حشره محسوب می‌شود.

ونتریکولس بعد از معده عسل قرار دارد و توسط پروونتریکولس (Proventriculus) از آن جدا می‌شود. پروونتریکلس یک اندام عضلانی است که دهانه بین دو بخش مجرای گوارشی را تنظیم می‌کند. پروونتریکولس دریچه‌ای یک طرفه است.

در ادامه، روده ها، رکتوم و مقعد قرار دارند. قسمت اصلی مری و دستگاه گوارش به ترتیب زیر ردیف شده اند (فلش‌ها جهت حرکت غذا را نشان می‌دهند):

دهان ↔ مری ↔ معده عسل ← پروونتریکولس ← ونتریکولس ← روده ← رکتوم ← مقعد

پس همان گونه که مشخص است همه چیز جدا است. شهد برای تهیه عسل هرگز وارد معده گوارشی نمی‌شود. مقدار اندکی از شهد که برای تامین انرژی پرواز زنبور وارد معده گوارشی می‌شود نیز قابل برگشت نیست، زیرا دریچه‌ای یک طرفه در مسیر آن قرار دارد.

شاید برای ما پیچیده به نظر برسد، اما زنبور‌ها دارای یک سامانه طبیعی برای تمیز نگه داشتن غذای خود هستند. اگر این کار را نمی‌کردند، عسل به یک ماده غذایی با طول عمر بالا تبدیل نمی‌شد.

آیا زنبور‌های عسل مدفوع می‌کنند؟

زنبور‌ها نیز مانند انسان و دیگر موجودات زنده جهان عمل دفع مدفوع را انجام می‌دهند. این یک عملکرد مهم برای دفع مواد زائد گوارش نشده از بدن محسوب می‌شود.

زنبور‌های عسل کجا مدفوع می‌کنند؟

زنبور‌های کارگر بالغ حشراتی هستند که بهداشت را رعایت می‌کنند و بیرون از کندو مدفوع می‌کنند. حتی در زمستان که زنبور‌های کارگر نمی‌توانند کندو را برای جمع آوری شهد ترک کنند، این حشرات مدفوع خود را نگه داشته و در صورت امکان از آنچه به "پرواز‌های پاکسازی" معروف است، استفاده می‌کنند. در صورتی که آب و هوای زمستانی اجازه دهد، این‌ها پرواز‌های کوتاهی برای ترک کندو و دفع مدفوع هستند.

آیا زنبور ملکه هم مدفوع می‌کند؟ پاسخ این پرسش نیز مثبت است، اما مدفوع توسط زنبور‌های کارگر کندو پاکسازی می‌شود.

مدفوع زنبور عسل به چه شکل است؟

مدفوع زنبور عسل سالم زرد رنگ و تا حدودی چسبنده است. مدفوع ممکن است به شکل قطرات زرد یا سوسیسی شکل باشد.

مدفوع زنبور عسل از چه چیزی تشکیل شده است؟

مدفوع زنبور عسل بیشتر حاوی چربی گرده گوارش نشده، دانه‌های گرده از گل‌های بازدید شده و مواد زائد دیگر است.

منبع: عصر ایران