درحالی که مقامات ارمنستان و جمهوری آذربایجان در روز‌های اخیر از قریب‌الوقوع بودن امضای «توافقات صلح» سخن می‌گفتند، دیروز به یکباره آتش جنگ در قره‌باغ شعله‌ور شد و نیرو‌های جمهوری آذربایجان دور جدیدی از حملات را به مناطق ارمنی‌نشین شروع کردند. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از آغاز عملیات نظامی در منطقه قره‌باغ کوهستانی با هدف احیای نظم قانون اساسی خبر داد. به گزارش راشاتودی، باکو با متهم کردن نیرو‌های ارمنی به وحشت‌آفرینی و کاشت مین اعلام کرد: «عملیات ضدتروریستی محلی برای سرکوب اقدام‌های تحریک‌آمیز و خلع سلاح و خروج نیرو‌های مسلح ارمنستان از خاک این کشور آغاز شده است.» رسانه‌های محلی گزارش کردند که آذربایجان حریم هوایی خود را به روی هواپیما‌های ارمنستان بسته و ارتباط این کشور را با پایتخت قره‌باغ قطع کرده است. بنابر گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که فرماندهی حافظان صلح روسیه و رهبری مرکز نظارت مشترک ترکیه و روسیه را در جریان رویداد‌های فعلی قرار داده است. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان همچنین مدعی شده است که این عملیات به منظور اجرای توافق سه‌جانبه با روسیه و ارمنستان است که زمینه‌های قانونی را برای حضور نیرو‌های حافظ صلح روسی فراهم می‌کند.
وزارت دفاع آذربایجان گفته است که در عملیات نظامی خود، غیرنظامیان و زیرساخت‌ها را هدف قرار نمی‌دهد و تنها اهداف نظامی ارمنستان را نابود می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که نیرو‌های مسلح جمهوری آذربایجان به سامانه پدافند هوایی ارمنستان در «استپاناکرت» مرکز قره‌باغ کوهستانی حمله کرده است. خبرگزاری فرانسه گزارش داد که صدای انفجار‌هایی در استپاناکرت شنیده شده است و آژیر خطر به صدا درآمد. از طرف دیگر، وزارت دفاع ارمنستان گفته است که نیرو‌های جمهوری آذربایجان حملات علیه نیرو‌های ارمنستان و مواضع نظامی این کشور با استفاده از سلاح‌های نقطه زن را آغاز کرده است.
از سوی دیگر، وزارت دفاع منطقه ارمنی‌نشین قره‌باغ هم عصر سه‌شنبه از حملات توپخانه‌ای و راکتی نیرو‌های مسلح جمهوری آذربایجان به عمق مواضع خود خبر داد و گفت که نیروهایش در برابر ارتش آذربایجان مقاومت می‌کنند.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به راه‌اندازی تجمع نظامی در قره‌باغ کوهستانی و انجام عملیات خرابکارانه علیه ارتش این کشور متهم کرده است. وزارت خارجه آذربایجان روز دوشنبه مدعی شده بود که نیرو‌های مسلح ارمنستان با بیش از ۱۰ هزار نفر در خاک جمهوری آذربایجان مستقر هستند، اما ایروان این ادعا‌ها را رد کرده و گفته هیچ نیروی نظامی در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ ندارد.
با وجود حملات نیرو‌های آذربایجان به قره‌باغ، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان گفت که برخی نیرو‌های داخلی و خارجی تلاش دارند ارمنستان را وارد جنگ بزرگی کنند، اما این کشور قصد درگیری مجدد با باکو را ندارد.
پاکسازی قومیتی در قره‌باغ
هرچند مقامات باکو هدف از عملیات نظامی خود را زدودن قره‌باغ از گروه‌های تروریستی اعلام کرده‌اند، اما در پس این اقدام، اهداف پنهانی نهفته است. وزارت خارجه ارمنستان دیروز در بیانیه‌ای ادعا کرد که آذربایجان «پاکسازی قومی» ارامنه ساکن در قره‌باغ کوهستانی را دنبال کرده است، چیزی که خود مقامات باکو هم به آن اعتراف می‌کنند. وزارت خارجه جمهوری آذربایجان دیروز با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد که «تن‌ها راه صلح در منطقه خروج کامل نظامیان ارمنی از قره‌باغ و انحلال رژیم در استپاناکرت» است. به گزارش یورونیوز، جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرد که در حال ایجاد کریدور‌های بشردوستانه برای غیرنظامیان در منطقه قره‌باغ است. هدف از ایجاد دالان‌های بشردوستانه، فراهم شدن امکان تخلیه غیرنظامیان از این منطقه مورد مناقشه اعلام شده است.
مقامات آذربایجان بر این باورند که کل قره‌باغ از آن این کشور بوده و باید به سرزمین اصلی خود بازگردد. هرچند در ماه‌های اخیر مقامات ارمنستان حاکمیت باکو بر قره‌باغ را پذیرفته‌اند، اما باکو به این راضی نشده و تنها قره‌باغ بدون ارمنی را می‌خواهد. بنابراین، با ایجاد ناامنی در قره‌باغ کوهستانی، سعی دارد ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن این منطقه را فراری داده و پس از سه دهه، حاکمیت خود را بر سراسر قره‌باغ بگستراند. آذربایجان از دسامبر گذشته گذرگاه «لاچین» را که تنها راه کمک‌رسانی به قره‌باغ ارمنی‌نشین است، مسدود کرده تا ارمنستان را تحت فشار قرار دهد که به خواست باکو تن دهد. ارمنی‌های ساکن قره‌باغ به لحاظ معیشتی در مضیقه هستند و به رغم درخواست‌های بین‌المللی برای پایان دادن به محاصره این منطقه، باکو از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده است و روز به روز حلقه محاصره علیه قره‌باغ کوهستانی را تنگ‌تر می‌کند.
واکنش‌های جهانی
حملات جدید آذربایجان واکنش‌هایی را در عرصه بین‌المللی به همراه داشته است. به گزارش اسپوتنیک، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، طی نشستی خبری گفت که مسکو از نزدیک این تحولات را زیر نظر دارد. زاخارووا گفت که مسکو با باکو در تماس است و جمهوری آذربایجان، روسیه را در جریان عملیات نظامی خود قرار داده است و روسیه به‌زودی بیانیه‌ای در این رابطه صادر می‌کند. زاخارووا گفت: «روسیه از جمهوری آذربایجان و ارمنستان درخواست می‌کند تا خونریزی را متوقف کرده و از طریق دیپلماتیک به حل و فصل مسائل بپردازند.» این دیپلمات روس همچنین تصریح کرد که نیرو‌های حافظ صلح روسیه وظایف خود درباره اوضاع قره‌باغ را انجام خواهند داد. از سوی دیگر، شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اخباری ویرانگر از قره‌باغ به گوش می‌رسد. اقدامات نظامی جمهوری آذربایجان باید فوراً متوقف تا امکان گفت‌وگوی واقعی فراهم شود.»