|پیام ما| «خطابه‌های راه‌راه» را نیمه‌تمام رها کرد و برای همیشه جهان قصه‌ها را تنها گذاشت. «محمد محمدعلی»، نویسنده و روزنامه‌نگار قدیمی که حدود ۱۴ سال از ایران دور بود و از سال 88 به کانادا مهاجرت کرده بود، روز جمعه در ونکوور کانادا در سن 75 سالگی درگذشت.
هفتم اردیبهشت ۱۳۲۷ در خیابان مولوی تهران متولد شد. در سال ۱۳۴۴ و هنگامی که مشغول تحصیل در دبیرستان مروی بود، علاوه‌بر نگارش چند نمایش‌نامه، سالنامهٔ مروی را منتشر کرد. پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۴۹ به سربازی اعزام شد و در سپاه ترویج و آبادانی خدمت کرد. در همان دوران سربازی بود که طرح‌های اولیهٔ داستان‌های «درهٔ هندآباد گرگ داره» و «از ما بهتران» شکل گرفت.
«ایسنا» نوشته است که محمدعلی در سال ۱۳۵۳ وارد دانشکدهٔ علوم سیاسی و اجتماعی شد و سپس با لیسانس علوم سیاسی و اجتماعی به استخدام سازمان بازنشستگی کشوری درآمد. از ۱۳۶۹ به وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتقل و در مرکز اسناد و مدارک علمی کشور مشغول کار شد. در ۱۳۸۱ بازنشسته شد.
نخستین کتابش را که مجموعه داستانی با نام «درهٔ هندآباد گرگ داره» بود در ۱۳۵۴ منتشر کرد و در آن به شیوه‌ای واقع‌گرایانه به زندگی فقرزدهٔ روستاییان پرداخت. او دربارهٔ چاپ این اثر می‌گفت: «براى انتشار آن به تمام انتشاراتى‌‏ها سر زده بودم و با مخالفت همهٔ آنها مواجه شدم تا آنكه دوستان من مرا به كسى معرفى كردند و ناشر به‌جاى خواندن متن، مقدمه‌‏اى بلند براى كتاب من نوشت و حاضر به چاپ آن نشد. سرانجام يك ناشر حاضر به چاپ كتاب شد و قرار شد سيصد جلد حق‌‏التأليف بدهند.» به عقیدهٔ خود محمدعلی، اگرچه این کار، کار زیاد خوبی نبود، اما به‌عنوان يك شناسنامه براى او به ثبت رسيد و باعث شد عضو كانون نويسندگان شود.
محمدعلی یکی از اعضا و شرکت‌کنندگان جلسات داستان‌خوانی و داستان‌نویسی پنج‌شنبه‌ها با نظارت هوشنگ گلشیری بود. از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ سردبیری فصلنامه‌ای به نام «برج» را به‌عهده داشت و پس از آن نیز کم و بیش با مطبوعات از جمله مجله‌های «دنیای سخن» و «آدینه» همکاری می‌کرد و سه ویژه‌نامهٔ شعر و داستان مجلهٔ آدینه به سردبیری او منتشر شد. در سال ۱۳۶۴ به‌همراه جواد مجابی، محمد مختاری و حمیدرضا رحیمی جلسهٔ شاعران سه‌شنبه را تشکیل داد.
از مهمترین آثار او رمان «برهنه در باد» است که جایزهٔ داستان‌نویسی «یلدا» را نیز از آن خود ساخت؛ اثری که همچنین در میان نامزدهای نهایی جایزهٔ منتقدان و نویسندان مطبوعات بود.
عنصر مرگ نیز در لابه‌لای آثار این نویسنده، عنصری درخور واکاوی است. همچنین مسئله‌ٔ آب، کمبود این عنصر حیاتی در اقلیم سرزمینی و معضلاتی که این پدیده با خود به‌همراه دارد، از دیگر نکاتی است که عناصر اجتماعی کار محمدعلی را تقویت می‌کند.
در دومين شب از «شب‌‏هاى تجربه» نشر ثالث که در سال 87 برگزار شد، «محمد محمدعلی» مهمان این مراسم بود که مورد تقدیر قرار گرفت و لوح سپاسی از طرف نشر ثالث به او اهدا شد. در این جلسه داستان‌های محمدعلی اینگونه توصیف شد: «بزرگترين خصوصيت نوشته‌‌هاى محمدعلى، انعكاس شخصيت‏‌هايى است كه او برمى‌‏گزيند، او شگردهاى بسيار به‏‌كار مى‌‏برد تا شخصيت‏‌هاى ملموس بسازد، وضعيتى پديد مى‌‏آورد كه مخاطب را وامى‌‏دارد تا به جزئيات داستان توجه كند و همراه با شخصيت‏‌هاى داستان زندگى را به نظاره بنشيند. محمدعلى در داستان‌‏هايش نشان مى‌‏دهد كه انسان‌‏ها –به‌ويژه در فضاهاى شهرى– به‌سادگى درگير ماجراهايى ناخواسته مى‌‏شوند و آنگاه نيمى خود و نيمى تعيين‌شدهٔ شرايط، رفتار مى‌‏كنند، مسخ مى‌‏شوند و چون كابوسى خود و هستى خود را در تزلزل مى‌‏يابند. تكنيك در آثار محمدعلى در لايه‌‏هاى زيرين داستان جوانه دارد. نويسنده به خواننده مجال مى‌‏دهد كه با ماجرا همراه شود، از متنى كه مى‌‏خواند لذت برد و ژرف‏تر و عميق‌‏تر بينديشد.»
«محمدعلى سپانلو»، شاعر، نیز در این مراسم دربارهٔ محمدعلی گفته بود: «محمدعلى را از خيلى قبل می‌‏شناختم. از زمانى كه در كلاس‌‏هاى هوشنگ گلشيرى به‌صورت مستمع آزاد دعوت می‌‏شدم كه بيايم داستان بخوانم و چهره‏‌هاى جديد را ببينم. از همان موقع هم محمدعلى مرد شفاهى نبود، مرد كتبى بود. به‌طور كلى نويسنده، واعظ خوبى نيست و در آن جلسات هم كارهاى او مطرح بود. محمدعلى يكى از بهترين داستان‌‏نويسان معاصر است. داستانى از او كه هم ارزش تاريخى دارد و هم ارزش معنوى، قصه‌‏اى نيست جز قصهٔ‏ «بازنشسته» در مجموعهٔ بازنشستگى. محمدعلى در اين داستان نشان مى‏‌دهد مردها در شرايط سخت نه‌‏تنها اتوريتهٔ روانى را از دست مى‌‏دهند، بلكه اتوريتهٔ جسمى را نيز از دست خواهند داد. اين داستان به‌نوعى بازگشت به خود است و روايت يك نوع بیگانگی حاصل از وضع اجتماعى كه محمدعلى آن را به‌خوبى توصيف كرده است و ماندگارىِ او در تاريخ با اين تحليل‏‌ها نمى‏‌ماند، آنچه مى‌‏ماند قصهٔ بازنشستگى است و بس.»
از آثار این نویسنده به این عنوان‌ها می‌توان اشاره کرد: مجموعه‌ داستان‌های «بازنشستگی و داستان‌های دیگر» (۱۳۶۶)، «چشم دوم» (۱۳۷۳) و «دریغ از روبه‌رو» (۱۳۷۸) و رمان‌های «رعدوبرق بی‌باران» (۱۳۷۰)، «نقش پنهان» (۱۳۷۰)، «باورهای خیس یک مرده» (۱۳۷۶)، «برهنه در باد» (۱۳۷۹، برنده‌ٔ تندیس یلدا در سال ۱۳۸۰)، «قصه‌ٔ تهمینه» (۱۳۸۲)، «آدم و حوا» (۱۳۸۳)، «جمشید و جمک» (۱۳۸۳)، «مشی و مشیانه» و «جهان زندگان».