به مناسبت جام جهانی بسکتبال 2023 می خوایم تو این پست تاریخچه و  رکورد های بازیکنان و پر افتخار ترین کشور های تاریخ جام جهانی بسکتبال رو مرور کنیم.

 

 

مرور کلی

 بین تیم‌های ملی مردان بزرگسال اعضای فدراسیون بین‌المللی بسکتبال (FIBA)، نهاد جهانی این ورزش است. هر چهار سال یک بار برگزار می شود و به عنوان رویداد شاخص فیبا در نظر گرفته می شود. 

بسکتبال	ورزش
1950. 73	تاسیس شده
1950	افتتاحیه
33	تعداد تیم
اعضای fiba	کشور ها
اسپانیا (دومین قهرمانی)	آخرین قهرمانی
ایالات متحده آمریکا (5قهرمانی)	بیشترین قهرمانی
ایالات متحده آمریکا (14 مدال)	بیشترین مدال
دوم بعد المپیک	درجه اهمیت بین مسابقات بسکتبال

 

وب سایت رسمی :https://www.fiba.basketball/en/world...

 

 

 

تاریخچه

جام جهانی بسکتبال فیبا در نشست کنگره جهانی فیبا در بازی های المپیک تابستانی 1948 در لندن شکل گرفت.  دبیرکل قدیمی فیبا، رناتو ویلیام جونز ، فیبا را ترغیب کرد تا یک قهرمانی جهانی، مشابه جام جهانی فوتبال ، هر چهار سال یک‌بار بین المپیادها برگزار کند . کنگره فیبا، با مشاهده موفقیت آمیز بودن مسابقات المپیک 23 تیمی در آن سال، با این پیشنهاد موافقت کرد و با برگزاری مسابقاتی در سال 1950 آغاز شد . آرژانتین به عنوان میزبان انتخاب شد، عمدتاً به این دلیل که تنها کشوری بود که مایل به انجام این وظیفه بود.

آرژانتین از انتخاب میزبان استفاده کرد و در تمام بازی های خود در مسیر تبدیل شدن به اولین قهرمان جهان فیبا پیروز شد.

پنج تورنمنت اول در آمریکای جنوبی برگزار شد و تیم‌هایی از قاره آمریکا بر مسابقات تسلط داشتند و در سه تورنمنت اول هشت مدال از نه مدال را کسب کردند. با این حال، در سال 1963 ، تیم‌هایی از اروپای شرقی ( اتحاد جماهیر شوروی ) و اروپای جنوب شرقی ( یوگسلاوی ) به ویژه شروع به رسیدن به تیم‌های قاره‌های آمریکا کردند. بین سال‌های 1963 و 1990، این مسابقات تحت سلطه ایالات متحده ، اتحاد جماهیر شوروی ، یوگسلاوی و برزیل بود که مجموعاً هر مدال در مسابقات را به خود اختصاص دادند.

 

مسابقات قهرمانی جهانی فیبا در سال 1994 که در تورنتو برگزار شد ، آغاز یک دوره جدید بود، زیرا بازیکنان فعال فعلی NBA آمریکا برای اولین بار در این مسابقات شرکت کردند (قبل از آن فقط متخصصان اروپایی و آمریکای جنوبی مجاز به شرکت بودند زیرا هنوز به عنوان طبقه بندی می شدند. آماتورها)، در حالی که اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی به بسیاری از کشورهای جدید تقسیم شدند. ایالات متحده در آن سال تسلط یافت و طلا گرفت، در حالی که ایالات سابق اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی، روسیه و کرواسی نقره و برنز گرفتند. مسابقات جهانی فیبا ۱۹۹۸ در یونان برگزار شد( آتن و پیرئوس )، زمانی که تعطیلی NBA در سال های 1998-1999 مانع از شرکت بازیکنان NBA شد ، بخشی از درخشش خود را از دست داد . تیم جدید یوگسلاوی که اکنون متشکل از جمهوری های یوگسلاوی سابق صربستان و مونته نگرو است، بر روسیه مدال طلا را به دست آورد، در حالی که ایالات متحده آمریکا با بسکتبالیست های حرفه ای در اروپا و دو بازیکن کالج سوم شد.

 

در سال 2002 ، کشورهای دیگر در نهایت به چهار کشور قدرتمند و کشورهای جانشین آنها رسیدند. یوگسلاوی فرانسه به رهبری پژا استواکوویچ از ساکرامنتو کینگز و دژان بودیروگا از اف سی بارسلونا در بازی نهایی مقابل آرژانتین پیروز شد ، در حالی که دیرک نویتزکی ، که MVP مسابقات بود ، آلمان را به برنز، اولین مدال قهرمانی جهان، هدایت کرد. در همین حال، تیم ایالات متحده، این بار متشکل از بازیکنان NBA، برای رسیدن به مقام ششم تلاش کرد. این دوره جدید برابری، فیبا را متقاعد کرد که مسابقات را به 24 تیم برای سال 2006، 2010 گسترش دهد.، و نسخه های 2014 مسابقات. 

 

در سال 2006 ، قدرت نوظهور اسپانیا ، یونان را در اولین حضور در فینال هر دو تیم شکست داد . اسپانیا تنها هفتمین تیم شد ( یوگسلاوی و FR یوگسلاوی به طور جداگانه در رکوردهای فیبا حساب می شوند) که طلای قهرمانی جهان را به دست آورد. آمریکا که در نیمه نهایی مغلوب یونان شد، در دیدار رده سوم مقابل آرژانتین پیروز شد و برنز گرفت.

 

در فینال قهرمانی جهانی فیبا 2010 ، ایالات متحده آمریکا ترکیه را شکست داد و برای اولین بار پس از 16 سال طلا گرفت، در حالی که لیتوانی صربستان را شکست داد و برنز گرفت. ایالات متحده سومین کشوری بود که از عنوان قهرمانی دفاع کرد و در سال 2014 برابر صربستان پیروز شد . فرانسه در بازی مدال برنز لیتوانی را شکست داد.

 

پس از نسخه 2014، فیبا تغییرات قابل توجهی در جام جهانی ایجاد کرد. مسابقات نهایی از 24 به 32 تیم افزایش یافت. همچنین، برای اولین بار از سال 1967، این مسابقات دیگر با جام جهانی فوتبال همپوشانی نداشت. برای تطبیق با این تغییر، جام جهانی 2014 فیبا با یک دوره 2019 در چین ، و پس از آن یک نسخه 2023 در فیلیپین ، ژاپن و اندونزی ، و تورنمنت 2027 در قطر ، اولین جام جهانی دنبال شد. در جهان در کشور عرب برگزار می شود .

 

 

نحوه حضور تیم ها

جام جهانی بسکتبال از طریق پنج تورنمنت که در آمریکای جنوبی برگزار شد و تیم‌هایی از قاره آمریکا بر آن غالب بودند، از اشکال مختلف مقدماتی استفاده شده است. در اولین تورنمنت، فیبا برای سه مدال‌آور المپیک به‌علاوه آرژانتین میزبان و هر کدام دو تیم از اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی در نظر گرفت. با این حال، هیچ تیم آسیایی حاضر به سفر به این رویداد نبود، بنابراین شش تیم از ده تیم از قاره آمریکا بودند (هر سه مدال‌آور المپیک از قاره آمریکا بودند، به علاوه این منطقه دو اسکله قاره‌ای و یک اسکله آسیا را دریافت کرد). اتحاد جماهیر شوروی سابق قدرت اروپا ، بعداً اولین حضور خود در مسابقات را در سال 1959 پس از از دست دادن دو رویداد اول انجام داد.

 

در سالهای اولیه مسابقات، فقط اروپا و آمریکای جنوبی مسابقات قاره ای را تأسیس کرده بودند، بنابراین شرکت در مسابقات عمدتاً با دعوت بود. بعداً، آسیا در سال 1960 قهرمانی قاره ای را اضافه کرد، به دنبال آن آفریقا در سال 1962، آمریکای مرکزی در سال 1965 و اقیانوسیه در سال 1971، در نتیجه این تغییرات، با شروع مسابقات سال 1967 ، صلاحیت رسمی تر شد . در آن سال قهرمان آسیا به صورت خودکار در مسابقات حضور یافت و به تیم های برتر اروپا و آمریکای جنوبی پیوست. در سال 1970، قهرمان آفریقا و اقیانوسیه هر کدام یک اسکله دریافت کردند، در حالی که قهرمان سنتروباسکت و نایب قهرمان هر کدام دعوت شدند. در بیشتر این سال‌ها، میزبان مسابقات، مدافع عنوان قهرمانی جهان و برترین‌های مسابقات بسکتبال المپیک نیز به این رویداد راه یافتند.

 

از سال 1970 تا جام جهانی 2014، مقدمات بر اساس مسابقات قاره ای و مسابقات المپیک ادامه یافت. تنها تغییر عمده در مسابقات قهرمانی جهانی فیبا در سال 1990 رخ داد ، زمانی که این مسابقات به جای اینکه به صورت انفرادی از آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی مسابقات مقدماتی را از مسابقات قهرمانی تازه طراحی شده فیبا آمریکا آغاز کرد. پس از اینکه مسابقات در سال 2006 به 24 تیم گسترش یافت ، مسابقات به شرح زیر امتیازات را به خود اختصاص داد

 

 

 

فرمت های مسابقات

جام جهانی بسکتبال در طول سال ها در قالب های مختلف وجود داشته است، زیرا بین 10 تا 24 تیم گسترش یافته است. اولین تورنمنت، در سال 1950 ، با یک تورنمنت دو حذفی 10 تیمی آغاز شد و پس از آن یک دور رفت و برگشت شش تیمی برای تعیین قهرمان انجام شد. بین سالهای 1954 و 1974، هر تورنمنت با مرحله مقدماتی مرحله گروهی شروع می شد. تیم های برتر در هر گروه دور مقدماتی سپس به گروه دور نهایی رفتند تا قهرمان را مشخص کنند. در سال 1978فیبا یک بازی مدال طلا بین دو نفر برتر گروه نهایی و یک بازی مدال برنز بین تیم های سوم و چهارم اضافه کرد. در هر سال بین سال‌های 1959 تا 1982، تیم میزبان از گروه نهایی خداحافظی می‌کرد. از بین هفت تیم میزبان در این دوره، تنها سه تیم علیرغم شروع بازی سر، مدال کسب کردند. در نتیجه، فیبا تیم میزبان را در مرحله مقدماتی که از سال 1986 شروع شد، به رقابت پرداخت .

 

در سال 1986، مسابقات برای مدت کوتاهی به 24 تیم گسترش یافت. چهار گروه شش تیمی هر کدام در مرحله مقدماتی مرحله گروهی به رقابت پرداختند. سپس سه تیم برتر هر گروه در مرحله گروهی دوم به رقابت پرداختند و پس از آن یک تورنمنت حذفی چهار تیمی بین دو نفر برتر هر گروه برگزار شد. مسابقات قهرمانی در سال 1990 به 16 تیم کاهش یافت . سه تورنمنت بین سال‌های 1990 و 1998، هر کدام دارای دو مرحله گروهی بودند و سپس یک تورنمنت حذفی چهار تیمی برای تعیین مدال‌آوران برگزار شد. مسابقات سال 2002 دور حذفی را به هشت تیم گسترش داد.

 

در سال 2006 ، فیبا تصمیم گرفت تا به 24 تیم بازگردد و قالبی را معرفی کرد که تا سال 2014 وجود داشت . تحت آن فرمت، تیم ها به چهار گروه دور مقدماتی هر کدام شش تیم تقسیم شدند. 

 

در سال 2019 ، مسابقات نهایی به 32 تیم گسترش یافت. 

اگر تیم ها باید در پایان دور مقدماتی مساوی شوند، تساوی ها بر اساس معیارهای زیر به ترتیب شکسته می شوند:

 

نتایج بازی بین تیم های مساوی

میانگین گل بین بازی های تیم های مساوی

میانگین گل برای همه بازی های تیم های مساوی

قرعه کشی

دو تیم برتر هر گروه سپس به دور حذفی تک حذفی شانزده تیمی راه می یابند. از مرحله یک هشتم نهایی آغاز می شود، جایی که تیم های برتر هر گروه با تیم های چهارم گروه دیگر و تیم های دوم و سوم هر گروه به مصاف هم می روند. پس از آن مرحله یک چهارم نهایی، نیمه نهایی و فینال برگزار می شود. بازنده‌های نیمه‌نهایی در بازی مدال برنز بازی می‌کنند، در حالی که بازنده‌های مرحله یک چهارم نهایی برای تعیین مکان‌های پنجم تا هشتم در بازی دیگر بازی می‌کنند. 

 

 

خلاصه فینال ها :

دوره	میزبان	سال	قهرمان	نتیجه	نایب قهرمان
1	ارژانتین	1950	ارژانتین	50/64	امریکا
2	برزیل	1954	آمریکا	62/41	برزیل
3	شیلی	1959	برزیل	67/81	آمریکا
4	برزیل	1963	برزیل	71/90	یوگسلاوی
5	اروگوئه	1967	شوروی	59/71	یوگوسلاوی
6	یوگوسلاوی	1970	یوگسلاوی	55/80	برزیل
7	پورتوریکو	1974	یوگسلاوی	79/82	شوروی
8	فیلیپین	1978	شوروی	81/82	یوگوسلاوی
9	کلمبیا	1982	آمریکا	94/95	شوروی
10	اسپانیا	1986	شوروی	85/87	امریکا
11	ارژانتین	1990	شوروی	75/92	یوگوسلاوی
12	کانادا	1994	یوگوسلاوی	62/64	روسیه
13	یونان	1998	روسیه	62/64	یوگوسلاوی
14	امریکا	2002	ارژانتین	77/84	یوگسلاوی
15	ژاپن	2006	اسپانیا	47/70	یونان
16	ترکیه	2010	آمریکا	64/81	ترکیه
17	اسپانیا	2014	امریکا	92/129	صربستان
18	چین	2019	اسپانیا	75/95	ارژانتین
19	فیلیپین /ژاپن /اندونزی	2023	نامعلوم	نامعلوم	نامعلوم

 

 

 

بازیکن ها با بیشترین قهرمانی :

بازیکنان زیر تنها بازیکنانی هستند که 4 مدال کسب کرده اند. 

رتبه	جمع مدال️	برنز	نقره	طلا	نام کشور	نام بازیکن
1	4	0	2	2	یوگسلاوی	کریشیمیر کیوسیچ
1	4	0	2	2	برزیل	ولامیر مارکز
3	4	1	1	2	برزیل	مائوری پاسیس
3	4	1	1	2	شوروی	سرگی بلوف
5	4	0	3	1	شوروی	الکساندر بلوستنی
6	4	2	1	1	یوگوسلاوی	دراژن دالیپاگیچ

 

 

بهترین بازیکن هر دوره

 

 

 

جدول مدال

در زیر جدول فیبا از وب سایت آرشیو فیبا مشاهده می شود که از سال 1998 با نتایج به روز شده است. رکوردهای SFR یوگسلاوی و FR یوگسلاوی (با هم به عنوان "یوگسلاوی" محاسبه می شوند) از رکوردهای صربستان و صربستان و مونته نگرو جدا شده اند. در مورد اتحاد جماهیر شوروی نیز سوابق آنها به روسیه منتقل نشد. 

 

 

رتبه	کشور	طلا	نقره	برنز	جمع
1	ایالات متحده آمریکا	5️⃣	3️⃣	4️⃣	1️⃣2️⃣
2	یوگوسلاوی	5️⃣	3️⃣	2️⃣	1️⃣0️⃣
3	شوروی	3️⃣	3️⃣	2️⃣	8️⃣
4	برزیل	2️⃣	2️⃣	2️⃣	6️⃣
5	اسپانیا	2️⃣	0️⃣	2️⃣	4️⃣
6	ارژانتین	1️⃣	2️⃣	0️⃣	3️⃣
7	روسیه	0️⃣	2️⃣	2️⃣	4️⃣
8	یونان	0️⃣	1️⃣	0️⃣	1️⃣
8	صربستان	0️⃣	1️⃣	0️⃣	1️⃣
8	ترکیه	0️⃣	1️⃣	0️⃣	1️⃣
11	فرانسه	0️⃣	0️⃣	2️⃣	2️⃣
11	شیلی	0️⃣	0️⃣	2️⃣	2️⃣
13	کرواسی	0️⃣	0️⃣	1️⃣	1️⃣
13	آلمان	0️⃣	0️⃣	1️⃣	1️⃣
13	لیتوانی	0️⃣	0️⃣	1️⃣	1️⃣
13	فیلیپین	0️⃣	0️⃣	1️⃣	1️⃣

 

 سه تیم برتر از دید امار کلی:

 

 

 

 

امیدوارم مفید بوده باشه 

 

باتشکر ️️️️️️️️️️️