شناسهٔ خبر: 6179134 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه دنیای‌اقتصاد | لینک خبر

اروپا چقدر آماده مقابله با ظهور یونان‌های بعدی است؟

صاحب‌خبر -
رهبران کشورهای عضو یورو به دلایلی کاملا سیاسی نمی‌خواهند یونان از یورو خارج شود؛ چراکه اگر این اتفاق بیفتد، کشورهای به شدت مقروضی نظیر اسپانیا و پرتغال هم از این الگو پیروی خواهند کرد و مشروعیت و ضمانت اجرایی قوانین اتحادیه اروپا زیر سوال می‌رود.
با نگاهی به تحولات همین چند ماه اخیر ، به سختی می‌توان با مردم یونان و به‌خصوص حزب حاکم این کشور یعنی حزب چپ‌گرای سیریزا همدردی کرد. وقتی حزب سیریزا در ابتدای سال 2015 توانست دولت تشکیل دهد، به مردم کشورش وعده داد که آنها می‌توانند ضمن باقی ماندن در حوزه پولی یورو، برنامه ریاضتی اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول را رد کنند؛ حتی اگر اهرم‌های این کشور از زمان اولین کمک مالی اروپا در سال 2010 میلادی کاهش یافته باشد. هفته پیش بود که «الکسیس سیپراس»، نخست‌وزیر یونان پنج روز پس از پایان مهلت آخرین بسته نجات اتحادیه اروپا، خبر از برپایی همه‌پرسی در این کشور داد تا حداقل یک‌هفته دیگر برای کشورش زمان بخرد. 

به‌گزارش اقتصادنیوز به نقل از واشنگتن‌پست، بااین‌حال، این‌روزها همه این سوال را می‌پرسند که درصورت خروج یونان از یورو، آیا اتحادیه اروپا و اعضای آن، برنامه‌ای را در دست اجرا دارند تا از ظهور یونانی دیگر با این شرایط بحرانی اقتصادی جلوگیری کنند؟ پاسخ این سوال، نهیب‌زننده اما نه‌چندان عجیب است. خیر؛ اتحادیه اروپا هیچ طرحی را در دست ندارد تا از ظهور یونانی دیگر جلوگیری کند. هرچه بیشتر به منطق آلمان و سایر قدرت‌های اروپایی فکر می‌کنیم، این موضع‌گیری‌ها متزلزل‌تر به‌نظر می‌رسند.

رهبران کشورهای عضو حوزه یورو، به دلایلی کاملا سیاسی اجازه نمی‌دهند یونان از زیر بار پرداخت بدهی‌هایش فرار کند. اگر تعدیل و تخفیف بدهی‌ها، عامل انتخاب و روی کار آمدن حزبی چپ‌گرا و افراطی نظیر حزب سیریزا شود، بنابراین، رای دهندگان در سایر کشورهای به شدت مقروض نظیر پرتغال و اسپانیا نیز به راحتی می‌توانند از همین الگو پیروی کنند. همچنین، انگیزه دولت‌های دیگر در عدم هزینه اسراف‌کارانه نیز کاهش می‌یابد.

به عبارت دیگر، کشورهای عضو حوزه یورو با این استدلال که «اگر الان به شما کمک مالی کنیم، شما یا فرد دیگری که بر مسند قدرت بنشیند، ممکن است تصمیمات اشتباهی بگیرد» موافقند. بااین‌حال، هر وامی که پرداخته می‌شود، دو طرف دارد: وام دهنده و وام‌گیرنده؛ براین اساس، بانک‌های سراسر اروپا، باوجود احتمال ریسک بالا، میلیاردها دلار به یونان وام داده‌اند. اما دولت‌های اروپایی به‌جای الزام سرمایه‌گذاران به در نظر گرفتن تبعات این تصمیم اشتباه خود، به یونان پول قرض داده‌اند تا به بانک‌های وام دهنده بازپس دهد و خود را از غرق شدن نجات دهد. 

تا زمانی‌که خطر قرض دادن پول به کشورهای ضررده تحت کنترل دولت باشد، بانک‌ها نیز به این کار خود ادامه می‌دهند. حتی اگر این وام‌ها هیچ توجیه اقتصادی نداشته باشد. این بدان معناست که اتحادیه اروپا، به شکل موثری خود را محکوم به تکرار چندباره وضع موجود کرده است.

خلاصه اینکه، با احترام به سلامت سیستم حوزه یورو، اینکه هم‌اکنون چه اتفاقی برای یونان بیفتد، هیچ فرقی ندارد. چراکه آسیب‌هایی که باید رخ می‌داد، تاکنون رخ داده و سال‌ها طول می‌کشد تا وضعیت یونان دوباره بهبود یابد و باید کم‌کم آماده ظهور یک کشور ولخرج دیگر باشیم که با وام‌های بی حساب و کتاب و احمقانه به نقطه شکست رسیده‌است. یونان چه در یورو و حوزه پولی مشترک بماند یا نماند، بانک‌های آلمان، فرانسه و سایر کشورهای اروپایی درس‌هابی مشابه با آنچه که وال‌استریت از بحران مالی آمریکا آموخت، گرفته‌اند. بسیاری از افرادی که در راس قدرت هستند، تنها زمانی نسبت به کمک‌های مالی دولت‌ها احساس وظیفه اخلاقی می‌کنند که بخش خصوصی نجات بیابد. 


تلفیقی از عمومیت یافتن ریسک‌ها با سیستم محدود پولی یورو، به روشنی مشخص می‌کند که وقوع بحران یونانی آتی نه تنها بحث اما و اگر مطرح نیست، بلکه زمان وقوع آن مطرح است.