تیم دادگستری سیار که توسط شرکت حقوق بشردوستانه بین‌المللی Global Rights Compliance تاسیس شده، از ماه نوامبر که خرسون پس از ۸ ماه از کنترل روسیه بازپس گرفته شد، با دادستان‌های جنایات جنگی اوکراین همکاری کرده است. 

مقامات اوکراین در حال بررسی بیش از ۹۷ هزار گزارش جنایات جنگی هستند و علیه ۲۲۰ مظنون به دادگاه‌های داخلی شکایت کرده‌اند. مجرمان سطح بالا ممکن است در دادگاه کیفری بین المللی (ICC) در لاهه محاکمه شوند، دادگاهی که پیش از این خواهان دستگیری ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه شده بود.

کرملین همواره اتهامات مربوط به جنایات جنگی در اوکراین را رد کرده و می‌گوید این «عملیات ویژه» برای «نازی زدایی» همسایه خود و حفاظت از روسیه انجام شده است.

آخرین گزارش تیم عدالت سیار که توسط بریتانیا، اتحادیه اروپا و ایالات متحده تامین مالی می شود، ۳۲۰ پرونده را در ۳۵ مکان در منطقه خرسون تجزیه و تحلیل کرده است.

 در بیانیه این گروه آمده است: «۴۳ درصد از قربانیان به صراحت به اعمال شکنجه در بازداشتگاه‌ها اشاره کرده‌اند و خشونت جنسی را به عنوان یک تاکتیک رایج که توسط نیروهای روسی بر آنها تحمیل شده است، ذکر کرده‌اند».

دادستان های اوکراینی در ماه ژوئن اولین پرونده خود را در مورد انتقال ده‌ها کودک یتیم از خرسون مطرح کردند که در آن یک سیاستمدار روس به انجام جنایات جنگی متهم می‌شد. 

از ماه ژانویه ادعاهای مختلفی در خصوص شکنجه در خرسون توسط نیروهای روسی گزارش شده و مقام‌های اوکراینی اعلام کردند که حدود ۲۰۰ نفر به صورت غیرقانونی بازداشت و شکنجه شده‌اند. 

خبرگزاری رویترز در گزارشی در این خصوص در گفتگو با بازماندگان از تاکتیک‌های شکنجه‌ همچون شوک الکتریکی و خفگی مصنوعی توسط نیروهای روس پرده برداشته بود. کرملین و وزارت دفاع روسیه به پرسش‌ها در این خصوص هیچ پاسخی نداده‌اند.

آنا میکیتنکو، مشاور حقوقی ارشد در سازمان حقوق جهانی انطباق، درباره آخرین یافته‌ها درباره شکنجه به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «میزان واقعی جنایات جنگی روسیه معلوم نیست اما آنچه که می‌توانیم به طور قطع بگوییم این است که پیامدهای روانی این جنایات بی‌رحمانه بر مردم اوکراین برای سال‌های آینده در ذهن آنها حک خواهد شد.»

دست‌کم ۳۶ قربانی که دادستانان با آنان مصاحبه کردند، استفاده از شوک الکتریکی همچون شوک الکتریکی دستگاه تناسلی، و همچنین تهدید به ختنه  در بازجویی‌ها را ذکر کردند. در این گزارش آمده است که یک قربانی مجبور شده است تا شاهد تجاوز به یک زندانی دیگر باشد.

طبق یافته‌ها، زندانیانی که بیشتر تحت شکنجه قرار می‌گیرند، پرسنل نظامی بودند، اما مجریان قانون، داوطلبان، فعالان مدنی، کارکنان پزشکی و معلمان نیز در این میان بسیار مورد شکنجه قرار گرفته‌اند. طبق یافته‌ها، تکنیک‌های شکنجه که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد خفگی، کتک زدن شدید و تهدید به تجاوز است.

این ادعاها البته توسط مراکز مستقل تایید نشده است. 

وین جرداش، وکیل دادگستری بریتانیایی که سرپرستی این تیم را بر عهده داشت در خصوص یافته‌های این گزارش می‌گوید: «در مجموع، شواهد بررسی شده نشان می دهد که طرح پوتین برای از بین بردن هویت اوکراینی شامل طیفی از جنایات است که تداعی کننده نسل کشی است.»

شواهدی در خصوص اینکه سربازان اوکراینی هم مرتکب جنایات جنگی شده‌اند گزارش شده است. این موارد هرچند بسیار کمتر از نمونه‌های روسی بوده اما در ماه مارس چندین ویدیو از سربازان اوکراینی منتشر شد که نشان می‌داد آنها سربازان جنگی روسی را زخمی کرده و سپس اعدام می‌کنند. در ویدیویی که در همین رابطه منتشر شده بود نشان می‌داد که نیروهای اوکراینی در حالی که دستان سه سرباز روس را از پشت بسته بودند با شلیک آنها را می‌کشند.