شفقنا آینده- توماس فریدمن ژورنالیست، ستوننویس و نویسندهٔ متخصص آمریکایی در مباحث سیاست خارجی، خاورمیانه و مسائل زیستمحیطی که تاکنون سه بار برنده جایزه پولیتزر شده در یادداشتی در نیویورکتایمز مدعی شده که جو بایدن در حال بررسی یک معامله بزرگ در خاورمیانه است. بر اساس نوشته این کارشناس سیاسی؛ بایدن مقامات ارشد دولت خود را به ریاض فرستاده تا احتمال حصول به نوعی تفاهم بین ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی، اسرائیل و فلسطین مورد بررسی قرار گیرد.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا از نیویورکتایمز؛ برای صدها هزار معترض دموکراسیخواه اسرائیل که هفته گذشته در تلاش برای ممانعت از کودتای قضایی بنیامین نتانیاهو شکست تلخی خوردند؛ مذاکرات بین ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی میتواند یک امداد ناگهانی به شمار آید.
بله؛ شما درست خواندهاید- و اشتباهی در کار نیست.
هفته گذشته وقتی قرار شده بود در دفتر بیضی کاخ سفید بنشینیم پای صحبتهای جو بایدن، در آغاز تصمیم گرفته بودم یادداشت این هفته را به کودتای قضایی نتانیاهو و ترغیب بایدن برای جلوگیری از این کار اختصاص دهم. اما این تمام چیزی نبود که در موردش صحبت کردیم. رئیسجمهور در آن زمان داشت به این موضوع فکر میکرد که آیا امکان دستیابی به نوعی توافق امنیتی متقابل بین آمریکا و عربستان- شامل عادیسازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل- وجود دارد یا نه؟! توافقی که در صورتی که اسرائیل امتیازاتی به فلسطینیها بدهد که امکان راهحل دو کشور را حفظ کند، چندان هم دور از ذهن جلوه نمیکرد!
پس از گفتگوهایی که در چند روز گذشته بین بایدن؛ جیک سولیوان مشاور امنیت ملیاش؛ آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه؛ و برت مکگورک یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در زمینه سیاست خاورمیانه در جریان بوده؛ پرزیدنت بایدن در اواخر هفته گذشته جیک سولیوان و مکگورک را به عربستان سعودی فرستاد تا درباره امکان حصول به نوعی تفاهم بین آمریکا، عربستان سعودی، اسرائیل و فلسطین بررسیهای لازم را انجام دهند.
پرزیدنت بایدن البته هنوز تصمیم نگرفته که در ادامه مسیر چه خواهد کرد؛ ولی در عین حال به تیمش چراغ سبز نشان داده که با رایزنی با محمد بنسلمان ولیعهد عربستان سعودی ببینند آیا میتوان با او به نوعی معامله و توافق دست یافت یا نه- و اگر این امر امکانپذیر باشد، به چه قیمتی؟! البته بایدن حتی اگر از همین حالا هم کار را جدی گرفته و یک مرحله بالاتر ببرد، باز هم حصول یک توافق چند ملیتی از این نوع قطعا زمانبر، دشوار و پیچیده میتواند باشد. با این حال گفتگوها با سرعتی به مراتب بیشتر از آنچه تصور میشد پیش میروند- و به دو دلیل نیز اهمیت بسیاری دارند.
اولین دلیل اهمیت این گفتگوها این است که انعقاد یک پیمان امنیتی بین ایالات متحده و عربستان سعودی- به نحوی که منجر به عادیسازی روابط عربستان سعودی و دولت یهودی شود- میتواند به ایجاد محدودیت در روابط عربستان و چین نیز منجر شود. این یعنی این یکی از بزرگترین رویدادها میتواند باشد؛ رویدادی که میتواند روند بازی را در خاورمیانه تغییر دهد و از این نظر به مراتب مهمتر و بزرگتر از پیمان صلح کمپدیوید بین مصر و اسرائیل ارزیابی خواهد شد. چرا که صلح بین اسرائیل و عربستان سعودی به عنوان خادم و حافظ مکه و مدینه، دو شهر مقدس اسلام، راه را برای صلح بین اسرائیل و کل جهان اسلام از جمله کشورهای غولپیکری چون اندونزی و شاید حتی پاکستان نیز باز خواهد کرد. در واقع این اتفاق میتواند میراث مهم سیاست خارجی بایدن لقب بگیرد.
دومین وجه اهمیت این توافق هم این است که اگر واقعا ایالات متحده بتواند یک ائتلاف امنیتی با عربستان سعودی ایجاد کند- که اسرائیل را وادار یا راضی به اعطای امتیازات معنیدار به فلسطینیها کند- در این صورت ائتلاف حاکم نتانیاهو متشکل از برتریطلبان یهودی و افراطگرایان مذهبی مجبور به انتخاب بین الحاق کرانه باختری یا صلح با عربستان سعودی و کل جهان اسلام خواهد شد.
و آیا این چنین انتخابی باعث ایجاد بحث و جدل در کابینه نتانیاهو نخواهد شد؟
در این میان قطعا سعودیها نیز به دنبال کسب سه امتیاز اصلی از واشنگتن خواهند بود. اولی بیتردید یک معاهده امنیتی در سطح ناتو است که ایالات متحده آمریکا را موظف خواهد کرد در صورت حمله به عربستان سعودی از این کشور دفاع کند. دومین خواسته موافقت امریکا با برنامه هستهای غیر نظامی عربستان خواهد بود و سومی هم توانایی خرید تسلیحات پیشرفتهتر امریکایی از قبیل سامانه دفاع موشکی ضد بالستیک خواهد بود. آمریکا هم بیشک در مقابل امتیازاتی خواهد خواست که میتواند شامل مسایلی چون پایان دادن به جنگ در یمن باشد. آمریکا همچنین مواردی چون افزایش کمکهای عربستان سعودی به دولت خودگردان فلسطین و البته اعمال محدودیت در روند روابط عربستان با چین را نیز خواستار خواهد شد…
برای مطالعه متن کامل خبر به نیویورک تایمز مراجعه کنید