در حال حاضر بخشهای عمدهای از سرزمینهای استانهای الحسکه، دیرالزور و الرقه (در شرق و شمال شرق سوریه) که دارای منابع نفت و انرژی، است تحت تصرف اشغالگران آمریکایی و شبه نظامیان قسد مورد حمایت واشنگتن است. آمریکاییها همچنین در جنوب سوریه، هم مرز با اردن و عراق سالها است که دو پایگاه در منطقه التنف ایجاد کرده که تاکنون تروریستهای زیادی در آنها آموزش دیده و پس از تجهیز به مناطق مختلف سوریه برای اقدامات تروریستی اعزام شدهاند.
شمار پایگاههای آمریکا
در حال حاضر ۲۸ پایگاه آمریکایی در سوریه وجود دارد که شمار زیادی از نظامیان آمریکایی را در خود جای داده اند و بهانه حضور آنها هم حمایت از شبه نظامیان قسد و مقابله با داعش است. هرچند وزارت دفاع آمریکا مدعی است که شمار نظامیان آمریکایی در سوریه ۵۰۳ نظامی است اما برخی برآوردها حکایت از این دارد که این تعداد از دو هزار نظامی بیشتر و نزدیک به سه هزار نظامی است که در مناطق شرقی و شمال شرقی سوریه هستند. این نظامیان از شرق رود فرات از جنوب شرق سوریه در نزدیکی گذرگاه مرزی التنف تا شمال شرق در نزدیکی چاههای نفتی رمیلان حضور دارند و در حسکه و دیرالزور پراکنده هستند.
پایگاههای مهم آمریکا در سوریه
پراکندگی مهمترین پایگاههای آمریکا در سوریه بر اساس تصاویر ماهوارهای و گزارشهای رسانهای بدین گونه است:
١. پایگاه رمیلان
این پایگاه در نزدیکی روستای ابوحجر در شرق شهر نفتی رمیلان در حومه شمال شرقی حسکه واقع شده و حدود ٥٠٠ پرسنل دارد. این پایگاه به عنوان اصلی ترین پایگاه آمریکا در سوریه محسوب میشود.
۲ . پایگاه المالکیه
این پایگاه با عنوان رمیلان ۲ شناخته میشود که در نزدیکی روستای روبار در جنوب شهر المالکیه در حومه شمال شرقی الحسکه واقع شده است. در داخل این پایگاه حدود ١٥٠ نیروی آمریکایی حضور دارند.
۳. پایگاه تل بیدر
این پایگاه در ٣٠ کیلومتری غرب شهر حسکه واقع شده و مجهز به باند فرود بالگردهای رزمی است.
۴. پایگاه لایف ستون
این پایگاه در ساحل شمال شرقی سد باسل واقع شده است. این پایگاه محل فرود بالگردهای جنگی است و در آن ۸ بالگرد با کادر کامل وجود دارد. در این پایگاه ٥٠ نیروی عملیاتی حضور دارند.
۵. پایگاه قسرک
این پایگاه در ٤٥ کیلومتری شرق شهر تل تمر واقع شده است. این پایگاه برای تقویت پخش رادیویی ساخته شده و پایگاه پشتیبانی رزمی است.
۶. پایگاه هیموس
این پایگاه برای نیروهای آمریکایی بسیار حیاتی است زیرا در چهار کیلومتری غرب فرودگاه قامشلی واقع شده است و اخیراً آمریکا نیروهای خود را در این پایگاه افزایش داده و تعداد آنها به ٣٥٠ نفر میرسد. این پایگاه مخصوص آموزش نیروهای ویژه وابسته به قسد است.
۷. پایگاه المدینه الریاضیه
١٥٠ نیروی آمریکایی در پایگاه المدینه الریاضیه در حاشیه جنوبی منطقه غویران در شهر حسکه حضور دارند. در این پایگاه تونلهایی حفر شده که خودروهای نظامی آمریکا قادر به حرکت از مدینه الریاضیه به سمت زندان مرکزی حسکه هستند.
۸. پایگاه الشدادی
این پایگاه در داخل کارخانه گاز در یک کیلومتری جنوب شرقی شهر نفتی الشدادی واقع شده و مجهز به باند فرود بالگردها بوده و مجهز به انواع پهپادها است. حدود ٣٥٠ نیروی نظامی آمریکا در این پایگاه حضور دارند.
۹. پایگاه حقل العمر
این پایگاه مهمترین پایگاه واقع در میدان نفتی العمر در حومه دیرالزور است و همچنین بزرگترین پایگاه آمریکا در سوریه به شمار میرود. این پایگاه دارای باند هوایی برای پهپادها و بالگردها بوده و ١٢ فروند هلیکوپتر جنگی نیز در آن است. تعداد نظامیان آمریکایی حاضر در این پایگاه نامشخص است.
۱۰. پایگاه حقل التنک
این پایگاه در میدان نفتی التنک در حومه دیرالزور واقع شده و مجهز به باند فرود بالگرد است. در این پایگاه چهار هلیکوپتر جنگی و ٥٠ نظامی آمریکا وجود دارد.
۱۱. پایگاه حقل کونیکو
-این پایگاه در میدان شمال شهر دیرالزور واقع شده و ٥٠ نظامی آمریکایی در این پایگاه حضور دارد.
۱۲. پایگاه الروشید
این پایگاه در مثلث البادیه که استانهای دیرالزور، حسکه و رقه را به هم متصل میکند واقع شده است.
۱۳. پایگاه باغوز فوقانی
این پایگاه در شهر باغوز فوقانی در منتهی الیه جنوب شرقی استان دیرالزور واقع شده است و ۲۵ نظامی در آن حضور دارند.
۱۴. پایگاه عین العرب
این پایگاه در جنوب غرب شهر عین العرب و استان حلب قرار دارد و یک اردوگاه آموزشی و باند فرود بالگردهای نظامی است.
۱۵. پایگاه المبروکه
این پایگاه در غرب شهر حسکه واقع شده و محل تمرکز یگانهای ویژه مجهز به بالگردهای رزمی، ترابری و پشتیبانی است.
۱۶ .پایگاه تل ابیض
این پایگاه در شهر تل ابیض در مرز سوریه و ترکیه واقع شده است. پایگاه تل ابیض بزرگترین مرکز یگانهای لجستیکی و ویژه آمریکایی در سوریه محسوب میشود که مجهز به بالگرد و خودروهای زرهی هستند.
۱۷. پایگاه الطبق
این پایگاه در غرب رود فرات در فرودگاه نظامی سوریه واقع شده است و نقطه کانونی هلیکوپترهای پشتیبانی و پیشرفته نیروهای سوریه دموکراتیک است.
۱۸. پایگاه التنف
این پایگاه در جنوب شرق سوریه و در مثلث مرزی بین سوریه، عراق و اردن قرار دارد. در این پایگاه یک فرودگاه با یک اردوگاه آموزشی و پایگاههای لجستیکی است و همچنین این پایگاه میزبان بزرگترین اردوگاه آموزشی و عملیاتی برای تجمع گروههای مخالف و مسلح سوری است. پایگاه التنف برای آمریکا موقعیت ویژه ای دارد. منطقه التنف یکی از مهمترین و راهبردیترین مناطق در سوریه و نقطهای حیاتی در اتصال ضلعهای محور مقاومت به یکدیگر است. کنترل این گذرگاه تا شعاع ۵۶ کیلومتری در اختیار نیروهای آمریکایی قرار دارد و واشنگتن حتی به نیروهای سوری نیز اجازه نزدیک شدن به گذرگاه التنف را نمیدهد.
راز تحرکات جدید آمریکا
اخیراً تحرکات آمریکا و شبه نظامیان وابسته به آن در سوریه زیاد شده است. این تحرکات در واکنش به تحولات جهان عرب و بازگشت روابط کشورهای عربی با دمشق است. آمریکا با صراحت تمام اعلام کرده است که این روند را بی نمیتابد. طی برهه اخیر آمریکا در منطقه التنف دست به تحرکاتی زده است. علاوه بر پرسه زنی شخصیتهای نظامی و سیاسی آمریکایی در شمال شرق سوریه، این کشور به دنبال تشکیل شورای عشائری در منطقه الجزیره سوریه برآمده و عناصر داعشی و جبهه النصره را وارد این تشکل جدید کرده است. همچنین مراکزی برای آموزش عناصر داعشی برای استفاده از تسلیحات جدید کرده است.
نیروهای «صنادید» را بشناسیم
طی هفتههای اخیر ارتش آمریکا با حمیدی الدحام سرکرده گروه موسوم به نیروهای الصنادید رایزنیهایی داشته است و این دیدار حدود یک ساعت و نیم به درازا انجامیده است. فرماندهان نظامی ارتش آمریکا از نیروهای صنادید خواسته اند که هماهنگ با گروه موسوم به ارتش آزاد سوریه وابسته به آمریکا در منطقه التنف در مثلث مرزی میان سوریه، عراق و اردن عمل کنند و سدی در برابر ارتش سوریه و متحدان آن باشند. علاوه بر آن مأموریتهای دیگری هم به آنها محول کرده است.
برخی منابع اعلام کردند که بیش از ۲۰۰ عنصر از نیروهای صنادید به دیرالزور در اوایل ماه جاری اعزام شده و در مراکز نظامی قسد و ارتش آمریکا مستقر شدهاند.
این گروه در سال ۲۰۱۳ از افراد قبیله شمر ایجاد شد و بیشتر نیروهای آن در مناطق تل حمیس و تل کوجر در حومه حسکه و مبادی مرزی میان عراق و سوریه مستقر هستند. این نیروها پس از تأسیس قسد به آن ملحق شدند و در ماموریتهایی شرکت کردند.
مؤسس آن حمیدی دهام الجربا است. او از بزرگان عشایر حسکه و پسر عموی احمد الجربا رئیس اسبق گروه موسوم به ائتلاف ملی سوریه، وابسته به عربستان است. فرمانده صنادید بندر حمیدی دهام الجربا است. در حال حاضر برادرش مانع حمیدی دهام الجربا رئیس قبیله شمر است که اخیراً دیداری با هیئت آمریکایی داشته است.
شمار نیروهای صنادید حدود ۲۵۰۰ تا هفت هزار نفر شامل عناصر اساسی و احتیاط تخمین زده میشود که مأموریت اصلی آنها حمایت از چاههای نفتی در منطقه مرزی میان عراق در منطقه شرق فرات است. نیروهای صنادید به نیروهای آمریکایی اعلام کرده اند که آماده همکاری با هر طرفی مورد حمایت آمریکا در سوریه هستند به شرط اینکه حمایت نظامی قوی از آنها به عمل آورد.
هدف آمریکا از این تحرکات را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد؛
نخست، تلاش برای تجزیه و تکه تکه کردن سوریه
دوم، تأمین امنیت رژیم صهیونیستی. مهمترین دلیل حضور نظامیان اشغالگر آمریکایی در سوریه تأمین و حمایت از امنیت رژیم موقت صهیونیستی میباشد. تقریباً تمامی مقامات واشنگتن به ویژه رؤسای جمهور این کشور به دستور لابی صهیونیسم در سوریه حضور دارند.
سوم، تشکیل تشکلات جدید به منظور رهایی از اسامی قدمی مرتبط با گروههای تروریستی
چهارم، متحد کردن مزدوران و هم پیالههای خود و ایجاد هماهنگی میان آنها در طول مرزهای شرقی سوریه
پنجم، بستن مسیر عراق به سوریه و لبنان به روی محور مقاومت و محدود کردن رابطه راهبردی میان ایران و سوریه
ششم، تحت کنترل گرفتن گذرگاههای میان عراق و سوریه با هدف غارت منابع طبیعی سوریه با آزادی عمل بیشتر. در واقع عناصر مزدور و وابسته به آمریکا حامی محمولههای سرقتی از سوریه به عراق خواهند بود. در این میان فقط هدف سرقت نفت و گاز نیست بلکه هدف سیلکا و فسفات صحرای سوریه هم هست.
هفتم، ممانعت از حضور چین در سوریه از طریق مانع تراشی در مسیر ریلی عراق به دریای مدیترانه و نیز محدود کردن نقش روسیه در سوریه به ویژه با توجه به مشغول بودن مسکو در جنگ اوکراین
هشتم، آماده کردن و تجهیز عناصر سرسپرده برای رویارویی آتی با محور مقاومت
همانطور که گفته شد، رژیم صهیونیستی و آمریکا شدیداً مخالف بازگشایی مسیر زمینی عراق – سوریه هستند، زیرا بازگشایی این مسیر را نقطه اتصال ایران، عراق، سوریه و حزب الله لبنان به صورت زمینی و تقویت جبهه مقاومت اسلامی ضدصهیونیستی میدانند.
آمریکا هدف اعلامی خود را مبارزه با داعش و حمایت ازشبه نظامیان قسد اعلام کرده است اما در شرایط کنونی که داعش در سوریه از بین رفته هیچ توجیهی برای تداوم حضور آمریکا در سوریه وجود ندارد. به همین دلیل باید به این نتیجه رسید که اهداف آمریکا در سوریه نه مبارزه با داعش بلکه اجرای نقشهای دیگر است. آمریکا برای تداوم نقش آفرینی خود در سوریه (پس از داعش) نیاز به نیروهای مورد اعتماد دارد. در شرایط کنونی استراتژی آمریکا حمایت از نیروهای قسد با هدف نقش آفرینی در ترسیم آینده سوریه است.
بسیاری از رسانهها اعلام کردهاند که آمریکا با هدف غارت منابع نفتی سوریه اقدام به ایجاد این پایگاهها کرده است. هر چند این تحلیل با واقعیت همخوانی دارد اما نباید از استراتژی کلان آمریکا در سوریه غافل شد و این حضور را صرفاً محدود به وجود منابع نفتی سوریه دانست. آمریکا به دنبال حضور بلند مدت در سوریه است و سعی دارد آینده این کشور با نفوذ و بازیگری واشنگتن ترسیم شود. این همان دلیل و راهبرد اصلی آمریکا در منطقه است. شمال و شرق سوریه همان مکان امنی است که آمریکا سعی دارد به محلی برای تداوم پروژههای منطقهای خود به ویژه در عراق و سوریه تبدیل کند.∎