آرمان: شمارش معکوس مذاکرات آغاز شده است و درحالی که همه منتظرند تا ببینند بالاخره دود سفید از دودکش هتل کوبرگ وین خارج خواهد شد یا خیر، خبرهایی منتشر میشود که میتواند تحلیلهای متعددی را پشت سر داشته باشد. هرچند در این میان ممکن است اخباری هم منتشر شود که تنها خوراک شایعهسازی است مانند بازگشت یکروزه ظریف به ایران که برخی آن را مقدمه شکست مذاکرات خطاب کرده بودند. در هر صورت مذاکرات به حساسترین مرحله خود رسیده است و تمدید یک هفتهای ضربالاجلی که قرار بود 30 ژوئن یا 10تیر به پایان برسد نشان از آن دارد که همچنان برخی مشکلات و گرههای پرونده هستهای کامل باز نشده است و نیاز به گفتوگو و مذاکره دارد.
سفر آمانو به ایران
هفت کشور مدتهاست پشتدرهای بسته دوجانبه و چندجانبه در حال مذاکره هستند؛ در شرایطی که نبض مذاکرات با سرعت بیشتری میزند خبر سفر یوکیو آمانو به ایران فضای رسانهای را در جهان درنوردیده و بر صدر اخبار نشسته است اما سوال اینجاست چه دلیلی موجب شده درحالیکه مسئولان عالی دیپلماسی هفت کشور درحال مذاکره هستند، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران سفر کند. شنیدهها حاکی از آن است که علت سفر آمانو به تهران گفتوگو با مقامات ایرانی بر سر مهمترین و شاید پیچیدهترین مساله پرونده هستهای ایران یعنی موضوع بازرسیهاست.
سفر به درخواست ایران
فارغ از اما و اگرها یوکیو آمانو قرار است امروز به تهران بیاید تا با دریابان علی شمخانی و حسن روحانی دیدار کند. به نظر میرسد این دیدار به درخواست ایران و برای گفتوگوی مستقیم مقام ارشد آژانس با مقامات عالی کشورمان انجام شده تا درباره برخی مواضع و پیشنهادها در رابطه با حل مسائل ایران و آژانس و بحث راستیآزمایی گفتوگو شود. محمدجواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان روز سهشنبه در وین با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار کرد. پس از آنکه ایران موضوع دسترسی به سایتهای غیرنظامی و مصاحبه با دانشمندان کشور برای حل موضوع ابعاد احتمالی نظامی را صریحا رد کرد دو طرف بر آن هستند که راهکاری را برای حل سوالات آژانس درباره گذشته فعالیتهای هستهای ایران بیابند.
سفر آمانو در راستای روشنگری
یکی از دیپلماتهای ایران در رابطه با موضوع سفر آمانو به تهران به خبرنگاران گفت که ایران راهکارها و پیشنهادهایی را برای رفع ابهامات و سوالات آژانس درباره مسائل گذشته در سفر آمانو به تهران ارائه خواهد کرد. وی گفت: ما معتقدیم توافق ایران و آژانس با عنوان «چارچوبی برای همکاری» که در آبان 1392 در تهران به امضا رسید میتواند مبنای حل موضوعات ابعاد نظامی احتمالی باشد.این دیپلمات کشورمان درباره درخواست و اصرار آژانس برای دسترسی و مصاحبه با بیان اینکه این مساله در جای خود باید بررسی دقیق شود، افزود: ما فکر میکنیم بدون دسترسی و مصاحبه و در قالب توافق «چارچوبی برای همکاری» میتوان PMD را حل کرد. وی درباره تاثیر حلوفصل شدن یا نشدن موضوع ابعاد نظامی احتمالی بر توافق جامع هستهای تصریح کرد: این موضوع از موضوعات مذاکرات است اما اینکه چگونه حل شود مسالهای است که در حال مذاکره است. در عین حال که حل PMD از مسیر خاص خود یعنی آژانس پیش خواهد رفت اما در توافق جامع هستهای به این مساله اشاره خواهد شد که این موضوع کی و به چه شکل حل میشود. ما فکر میکنیم ظرف چند ماه و تا قبل از اجرای توافق بتوان این موضوع را حل کرد. وی در ادامه به موضوع تحریمها اشاره کرد و گفت: اساس تحریمهای شورای امنیت و تحریمهای یکجانبه اروپا و آمریکا علیه ایران به خاطر ادعاهایی است که آژانس در سالهای قبل درباره فعالیتهای هستهای گذشته ایران مطرح کرده است بنابراین لازمه اجرای توافق، حل این موضوع است با این حال دوطرف تاکنون به این نتیجه رسیدهاند که بنا به دلایل سیاسی و فنی مسیر حل ابعاد نظامی احتمالی از توافق تا مرحله اجرای توافق جدا باشد. این دیپلمات ایرانی با بیان اینکه «سفر آمانو میتواند در این زمینه روشنگری خوبی صورت دهد» افزود: یکی دیگر از اهداف سفر آمانو به تهران گفتوگو درباره راستیآزمایی اقدامات هستهای است که ایران در چارچوب توافق جامع انجام خواهد داد. ایران مایل است تا در این باره مستقیم با مقام ارشد آژانس گفتوگو کند.
∎