گروه اقتصادی
مورخ ۱۳ تیر ماه ۱۴۰۲، روز سه‌شنبه و در جریان بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام شد. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای شد. پیش‌تر چین، روسیه، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان هشت عضو اصلی این سازمان بودند. امارات عربی متحده نیز اردیبهشت‌ماه سال جاری توانست که شریک گفت‌وگو در سازمان همکاری شانگهای شود. این سازمان در سال ۱۹۹۶ از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان باهدف برقرار کردن موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو به نام شانگهای پنج پایه‌گذاری شد و بعد از پیوستن ازبکستان به آن، سازمان همکاری شانگهای نام گرفت.
شایان‌ذکر است تا بگوییم که در تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ میلادی دفتر رسمی سازمان شانگهای در پکن تأسیس شد و چهار سال بعد از تشکیل رسمی این سازمان، جمهوری اسلامی ایران به همراه هند و پاکستان عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای شدند. عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۶ مطرح شده بود اما با موافقت روبه‌رو نشد و موردپذیرش اعضای این سازمان قرار نگرفته بود. سرانجام در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، مورخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ با حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی درخواست عضویت دائم در این سازمان در پایتخت تاجیکستان موردپذیرش اعضای این سازمان قرار گرفت و یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای هم ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ از سوی حسین امیرعبداللهیان در نشست سران شانگهای در سمرقند به امضا رسید. در تاریخ ۱۲ بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نیز رئیس مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای را ابلاغ کرد.نمایندگان مجلس شورای اسلامی ششم آذر با کلیات و جزئیات طرح الحاق ایران به سازمان شانگهای موافقت کردند. با موافقت نمایندگان، شورای نگهبان نیز به تأیید اصلاحات طرح فوق پرداخت.
نتیجه عضویت رسمی در سازمان همکاری شانگهای چه خواهد بود؟
جمهوری اسلامی ایران پس از عضویت دائم در همه تصمیم‌گیری‌های سازمان حضور خواهد داشت، ازجمله هر عضو جدید اعم از عضو دائم، ناظر و شریک گفت‌وگو برای پیوستن به این سازمان باید موافقت همه اعضا را به دست بیاورد. کارشناسان و فعالان حوزه اقتصادی براین باورند که عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای، اقتصاد کشور را رونق می‌بخشد و به سبب بازاریابی جهانی، زمینه رقابت‌پذیری را ایجاد خواهد کرد. همچنین این عضویت موجب ارتقاء روند توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی، بستر تأمین امنیت دسته‌جمعی، رهنمون شدن به‌سوی توسعه پایدار، گسترش پیوندها و ارتباطات، تقویت سیاست همسایگی و همگرایی نیز خواهد شد چراکه سازمان همکاری شانگهای بیش از ۶۰ درصد منطقه اوراسیا و بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان را به خود اختصاص داده است و ظرفیت عظیمی را برای گسترش و تقویت ابعاد اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی نیز رقم زده است. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشور ظهر روز سه‌شنبه مورخ ۱۳ تیرماه ۱۴۰۲ به عنوان نهمین عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقه‌ای، بزرگ‌ترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلح‌سازی را ظرفیت تمدنی آن‌ها دانست و اظهار داشت: اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده باید با تکیه‌بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاری‌های شانگهای که نماد این «خانواده بزرگ تمدنی» است اکنون در جایگاهی ایستاده که می‌تواند، افق‌های جدیدی از همگرایی منطقه‌ای و همکاری‌های امنیت‌ساز را بنا نهد. دربررسی بیشتر این موضوع با سید حمیدرضا کاظمی و رسول‌فرخی، اعضای هیئت‌رئیسه کمیسیون امورداخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداختیم و چشم‌اندازهای آتی عضویت رسمی ایران را با سعید اشتیاقی، استاد دانشگاه و عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی واکاوی کردیم که در ادامه می‌خوانید.
مورخ ۱۳ تیر ماه ۱۴۰۲، روز سه‌شنبه و در جریان بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام شد. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای شد. پیش‌تر چین، روسیه، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان هشت عضو اصلی این سازمان بودند. امارات عربی متحده نیز اردیبهشت‌ماه سال جاری توانست که شریک گفت‌وگو در سازمان همکاری شانگهای شود. این سازمان در سال ۱۹۹۶ از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان باهدف برقرار کردن موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو به نام شانگهای پنج پایه‌گذاری شد و بعد از پیوستن ازبکستان به آن، سازمان همکاری شانگهای نام گرفت.
شایان‌ذکر است تا بگوییم که در تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ میلادی دفتر رسمی سازمان شانگهای در پکن تأسیس شد و چهار سال بعد از تشکیل رسمی این سازمان، جمهوری اسلامی ایران به همراه هند و پاکستان عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای شدند. عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۶ مطرح شده بود اما با موافقت روبه‌رو نشد و موردپذیرش اعضای این سازمان قرار نگرفته بود. سرانجام در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، مورخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ با حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی درخواست عضویت دائم در این سازمان در پایتخت تاجیکستان موردپذیرش اعضای این سازمان قرار گرفت و یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای هم ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ از سوی حسین امیرعبداللهیان در نشست سران شانگهای در سمرقند به امضا رسید. در تاریخ ۱۲ بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نیز رئیس مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای را ابلاغ کرد.نمایندگان مجلس شورای اسلامی ششم آذر با کلیات و جزئیات طرح الحاق ایران به سازمان شانگهای موافقت کردند. با موافقت نمایندگان، شورای نگهبان نیز به تأیید اصلاحات طرح فوق پرداخت.
نتیجه عضویت رسمی در سازمان همکاری شانگهای چه خواهد بود؟
جمهوری اسلامی ایران پس از عضویت دائم در همه تصمیم‌گیری‌های سازمان حضور خواهد داشت، ازجمله هر عضو جدید اعم از عضو دائم، ناظر و شریک گفت‌وگو برای پیوستن به این سازمان باید موافقت همه اعضا را به دست بیاورد. کارشناسان و فعالان حوزه اقتصادی براین باورند که عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای، اقتصاد کشور را رونق می‌بخشد و به سبب بازاریابی جهانی، زمینه رقابت‌پذیری را ایجاد خواهد کرد. همچنین این عضویت موجب ارتقاء روند توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی، بستر تأمین امنیت دسته‌جمعی، رهنمون شدن به‌سوی توسعه پایدار، گسترش پیوندها و ارتباطات، تقویت سیاست همسایگی و همگرایی نیز خواهد شد چراکه سازمان همکاری شانگهای بیش از ۶۰ درصد منطقه اوراسیا و بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان را به خود اختصاص داده است و ظرفیت عظیمی را برای گسترش و تقویت ابعاد اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی نیز رقم زده است. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشور ظهر روز سه‌شنبه مورخ ۱۳ تیرماه ۱۴۰۲ به عنوان نهمین عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقه‌ای، بزرگ‌ترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلح‌سازی را ظرفیت تمدنی آن‌ها دانست و اظهار داشت: اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده باید با تکیه‌بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاری‌های شانگهای که نماد این «خانواده بزرگ تمدنی» است اکنون در جایگاهی ایستاده که می‌تواند، افق‌های جدیدی از همگرایی منطقه‌ای و همکاری‌های امنیت‌ساز را بنا نهد. دربررسی بیشتر این موضوع با سید حمیدرضا کاظمی و رسول‌فرخی، اعضای هیئت‌رئیسه کمیسیون امورداخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداختیم و چشم‌اندازهای آتی عضویت رسمی ایران را با سعید اشتیاقی، استاد دانشگاه و عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی واکاوی کردیم که در ادامه می‌خوانید.
نظر شما