سرویس خارجی-
جمعه شب بود که بمبی خبری در جهان همه را غافلگیر کرد. صحبت از شورش گروه شبه نظامی «واگنر» علیه دولت روسیه بود. زمان‌بندی این شورش توجه بسیاری از کارشناسان را به خود جلب کرد چرا که دقیقاً زمانی اتفاق افتاد که اوکراینی‌ها در ضد حمله خود به شدت شکست خورده و تلفات سنگینی داده بودند. به همین دلیل گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن بود که گروه واگنر که شرکتی خصوصی و «پروژه‌بگیر» است به بازوی نیابتی ناتو بر ضد روسیه تبدیل شده است تا ورق را به نفع اوکراین برگرداند. رسانه‌های روسی هم می‌گویند که آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی پشت ماجرا بوده‌اند. الکساندر ووچیچ رئیس‌جمهور صربستان دیروز یکشنبه اعلام کرد که کشورش هرگز از کودتا در روسیه یا هیچ کشور دیگری حمایت نکرده است: «جمهوری صربستان هرگز از کودتا در هیچ کشوری حمایت نمی‌کند، یعنی کودتا با ابزار نظامی، با ابزار مسلحانه با استفاده از ارتش... ما در ترکیه و روسیه از آن حمایت نکردیم؛ در آمریکا و در هر کشور دیگری از آن حمایت نکردیم... نمی‌خواهم بگویم چه کسی از بیرون
دخالت داشته است؛ اما حتی نباید تردیدی وجود داشته باشد... همیشه سرویسهای خارجی در موارد بی‌شماری دخیل بوده‌اند.»
پوتین شورش را مهار کرد
این مقام بلند‌پایه صربستانی افزود: «ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه شخصاً شورش را متوقف کرد؛ زیرا هیچ‌کس دیگری نمی‌توانست این کار را انجام دهد. همزمان سردبیر شبکه تلویزیونی«آر‌تی» نیز اظهار کرد: شکی در این نیست که شورش گروه واگنر علیه کرملین توسط سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و شاید یک‌طرف در خاورمیانه سازماندهی شده بود. سایت صهیونیستی «i42NEWS» درباره اظهارات سیمونیان نوشته است که مقصود وی از عبارت «یک طرف دیگر در خاورمیانه»، اسرائیل است.
نقش لوکاشنکو در شکست شورش
اما شنبه شب و بعد از 24 ساعت التهاب در فضای سیاسی و امنیتی روسیه و همچنین ذوق‌زدگی رسانه‌ها و مقامات غربی و غرب‌زده در ایران، سرویس مطبوعاتی رئیس‌جمهور بلاروس گزارش داد، «پریگوژین» رئیس واگنر پیشنهاد «لوکاشنکو» برای توقف جنبش واگنر در روسیه و برداشتن گام‌های بیشتر برای تنش‌زدایی را پذیرفته است. به گفته سرویس مطبوعاتی لوکاشنکو در حال حاضر پیش‌نویس گزینه قابل قبولی برای حل و فصل وضعیت گروه «واگنر» با ضمانت‌های امنیتی برای مبارزان آن وجود دارد و گفت‌و‌گوی لوکاشنکو با پریگوژین با هماهنگی ولادیمیر پوتین انجام شده است. رسانه‌ها گزارش داده‌اند یکی از نکات توافق با واگنر، انجام برخی تغییرات در وزارت دفاع روسیه بوده است که این خبر از سوی وزارت دفاع روسیه تکذیب شد. پس از این توافق نیز رئیس گروه واگنر در پیامی صوتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده، به نیروهای خود دستور داد با هدف جلوگیری از خونریزی، به پایگاه‌های خود بازگردند. وزارت دفاع روسیه بلافاصله پس از اعلام توافق با نیروهای «واگنر»، تصویری از سربازان روسی با عنوان «انسجام و اتحاد» منتشر کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از «آر‌تی»، «این تصویر اولین چیزی بود که این وزارتخانه پس از توافق منتشر کرد تا دلیلی بر این امر باشد که وحدت و انسجام نیروهای روسی قوی‌تر از هر نزاع و اختلاف نظری است که دشمنان روسیه رویای خزیدن در صفوف آن را در سر می‌پرورانند.» به دنبال انتشار خبر توافق همچنین خبر رسید که نیروهای «واگنر» در حال جمع‌آوری چمدان‌ها و تجهیزات خود هستند تا برای خروج از شهر روستوف آماده شوند.
در راه بلاروس
بعد از انتشار خبر توافق با گروه واگنر و بازگشت نظامیان آن به پادگان‌ها «سخنگوی کرملین» نیز از مختومه شدن پرونده جنایی «یوگنی پریگوژین» فرمانده واگنر خبر داد و گفت که او با ضمانت ولادیمیر پوتین، به بلاروس می‌رود. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: پرونده جنایی علیه پریگوژین مختومه خواهد شد و او به بلاروس می‌رود. اگر بپرسید که چه تضمینی وجود دارد که پریگوژین بتواند روسیه را به مقصد بلاروس ترک کند، باید بگویم که این حرف رئیس‌جمهوری روسیه است. این سخنگو افزود که اعضای گروه واگنر که در رویدادهای امروز(شنبه) دست داشتند، با توجه به خدمات برجسته خود در طول عملیات نظامی روسیه در اوکراین، تحت پیگرد قانونی قرار نخواهند گرفت. در عین حال، پسکوف گفت که نمی‌داند پریگوژین پس از عزیمت به بلاروس چه‌کار خواهد کرد. سخنگوی کرملین همچنین گفت: احتمالاً از من خواهید پرسید که چرا به طور خاص رئیس‌جمهوری لوکاشنکو میانجی‌گری کرد. واقعیت این است که الکساندر‌گریگوریویچ (لوکاشنکو) شخصاً برای مدت طولانی با پریگوژین حدود ۲۰ سال آشنا بوده و این پیشنهاد شخصی او بود که با رئیس‌جمهور پوتین درباره آن توافق شد. «پسکوف» همچنین شایعات درباره تغییر وزیر دفاع را که گفته می‌شد یکی از مفاد توافق با رئیس واگنر بوده را تلویحاً رد و تأکید کرد که هر نوع تغییرات پرسنلی در وزارت دفاع، مطابق با قانون اساسی فدراسیون روسیه، در انحصار ولادیمیر پوتین، فرمانده‌کل نیروهای مسلح روسیه است.
آمریکا خبر داشت
جدای از اینکه شبکه خبری راشاتودی روسیه به صراحت آمریکا، انگلیس و اسرائیل را متهمین اصلی و پشت پرده این شورش معرفی کرده است گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در آمریکا نیز حاکی است که دولت و دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور از شورش گروه واگنر خبر داشته‌اند. این مسئله را دیروز چند رسانه برجسته آمریکایی به نقل از مقامات اطلاعاتی این کشور تأیید کردند.روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» به نقل از منابعی گزارش داده چند روز قبل از شورش مسلحانه گروه «واگنر» در روسیه به دستور «یوگنی پریگوژین» رئیس‌آن، آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا شدیداً به این ظن رسیده بودند که وی در حال برنامه‌ریزی برای یک اقدام بزرگ علیه دولت روسیه است. به گفته منابع ناشناسی که با این روزنامه گفت‌وگو کردند دولت جو بایدن و فرماندهان نظامی آمریکا چهارشنبه در جریان آمادگی‌های گروه واگنر قرار گرفتند و با دریافت جزئیات بیشتر، یک نشست دیگر با حضور گروه کوچکی از رهبران کنگره آمریکا در روز پنجشنبه برگزار شد. به گزارش فارس به نقل از نیویورک تایمز قبل از آغاز شورش، مقام‌های واشنگتن برای آگاه کردن پوتین از تهدید قریب‌الوقوع علیه روسیه عجله نکردند زیرا به ادعای نیویورک تایمز، می‌ترسیدند مسکو آنها را به سازماندهی کودتا متهم کند. به نوشته نیویورک تایمز، علاوه‌بر این، در بحبوحه جنگ در اوکراین و رویارویی روسیه و غرب، آمریکا علاقه‌ای به کمک به پوتین ندارد. با این حال طبق این گزارش، آمریکایی‌ها نگران درگیری احتمالی بین پریگوژین و مسکو بودند زیرا می‌ترسیدند فرو رفتن روسیه در هرج‌ومرج باعث ایجاد خطرات هسته‌ای قابل توجه شود پیش‌تر، روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از منابع آگاه گزارش داد واشنگتن قصد دارد وضع تحریم‌های جدیدش علیه گروه واگنر را به دلیل شورش یوگنی پریگوژین علیه کرملین به تاخیر بیندازد. یکی از منابع مورد استناد این روزنامه آمریکایی اعلام کرد دلیل آمریکا برای اتخاذ این تصمیم «این نگرانی است که تحریم‌ها در نهایت به ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه کمک کند.» سی‌ان‌ان هم گزارش نیویورک تایمز را تکرار و ادعا کرد مقام‌های آمریکایی معتقد بودند «پریگوژین» برنامه‌هایی برای به چالش کشیدن ارتش روسیه دارد اما نمی‌دانستند هدف نهایی او چیست. به گفته منابع این شبکه آمریکایی، مقام‌های این کشور درباره آمادگی رئیس واگنر از جمله تلاش‌های او برای جمع‌آوری تسلیحات و مهمات از قبل مطلع بودند. با این حال، منبع مورد استناد این گزارش گفت همه این اتفاقات خیلی سریع افتاد و فهم میزان جدیت تهدیدهای پریگوژین علیه ارتش روسیه دشوار بود. روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» هم گزارش داده جاسوسان آمریکا اواسط ماه میلادی جاری دریافتند پریگوژین در حال برنامه‌ریزی برای عملیات مسلحانه در روسیه است. طبق این ادعا، این اطلاعات نگرانی‌هایی ایجاد کرد مبنی بر اینکه آیا ولادیمیر پوتین در قدرت می‌ماند و هر گونه بی‌ثباتی می‌تواند چه معنایی درخصوص کنترل زرادخانه هسته‌ای روسیه داشته باشد.
پوتین هم باخبر بود!
اما روزنامه واشنگتن پست در ادعایی دیگر به نقل از منابع آگاه خود نوشته است که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا بر این باورند که رئیس‌جمهوری روسیه دست‌کم ۲۴ ساعت پیش از اقدام نظامی واگنر آگاه شده بود اما معلوم نیست که چرا اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نداد.