به گزارش مشرق، در نتیجه شورش نظامی نیروهای «واگنر» روسی علیه ارتش این کشور، انتظار و اضطرابی بر جهان حاکم شده و واکنش‌ها آغاز شده است. «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه قبل از جدی شدن این چالش و درگیری، متعهد شد که اقدامات سخت‌گیرانه و سختی علیه نیروهای واگنر انجام خواهد داد.

شورش واگنر و پاسخ قاطع مسکو

پوتین امروز (شنبه، ۲۴ژوئن) در پی اعلام شورش گروه واگنر علیه رهبری ارتش، این گروه را به اقدامات سختگیرانه و خشن تهدید کرد. در حالی که «یوگنی پریگوژین» رهبر این گروه، امروز تهدید کرد که در حال پیش‌روی به سمت مسکو، پایتخت روسیه است و قبل از این هم، نیروهای وی بر اماکن نظامی در شهر روستوف مسلط شده‌اند.

«ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه در واکنشی تند به تحولات اخیر و در نطقی تلویزیون «همه شهروندان روسیه، نیروهای مسلح، نیروهای اجرایی قانون و نیروهای ویژه» را مخاطب قرار داد و با اشاره به اقدامات شبه‌نظامیان گروه واگنر و یوگنی پریگوژین مدیر آن، این اقدامات را «خیانت در داخل کشور» و «شورش مسلحانه» خواند.

رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی کوتاه و تندش تصریح کرد: هر آن‌کس که این شورش را سازماندهی کرده، تلاش داشته کشور را تسلیم کند و آن را به جنگ داخلی بکشاند؛ ما پاسخ سختی به این شورش مسلحانه می‌دهیم.

ترکیه، چچن و بلاروس: حامیان روسیه

در ابتدای این درگیری و امروز دو کشور موضع مشابهی از حمایت را درباره تحولات روسیه اعلام کرده‌اند که اولین آن‌ها جمهوری چچن و دومی نیز بلاروس بود؛ ساعاتی قبل ترکیه نیز به جمع حامیان پیوست. براساس گزارش‌های رسانه‌ای، «رمضان قدیروف»، رئیس جمهوری چچن اعلام کرد: نیروهایش آماده بودند تا در خنثی کردن شورش پریگوژین کمک کنند و در صورت لزوم از روش‌های خشن استفاده کنند.

قدیروف، به عنوان یکی از متحدان پوتین، افزود که هر آنچه در حال رخ دادن است خنجر از پشت و یک قیام واقعی نظامی است. وی ادامه داد: بارها و بارها گفته‌ام که جنگ مکان مناسبی برای برجسته کردن اختلافات شخصی و حل اختلافات پشت سرمان نیست.

رئیس جمهوری چچن، مبارزان روسی را مورد خطاب قرار داده و از آن‌ها خواست در دام تحریک نیفتند. او خطاب به شورشیان گفت: «مهم نیست که چه اهدافی را تعیین کرده‌اید و چه وعده‌هایی به شما داده شده است؛ دقیقاً اکنون امنیت و وحدت جامعه روسیه بالاتر از هر ملاحظه دیگری است».

از حمایت تا مراقبت؛ واکنش‌های جهانی به شورش «واگنر» علیه مسکو

بر اساس خبری که در کانال رسمی ریاست جمهوری بلاروس در پیام‌رسان تلگرام منتشر شد، دومین کشور حامی از مسکو، بلاروس بود؛ که پوتین با «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهور این کشور تماس گرفته و درباره وضعیت و تحولات اخیر روسیه گفت‌وگو کرد.

لوکاشنکو در این تماس، حمایت خود را از پوتین در مواجهه با شورش واگنر اعلام کرد. کاخ کرملین همچنین اعلام کرد که پوتین با روسای جمهور ازبکستان و قزاقستان نیز تلفنی گفت‌وگو کرده اما جزئیات بیشتری از این گفت‌وگوها ارائه نداد.

شورای امنیت بلاروس هم بعد از این رایزنی‌ها در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما متحد روسیه بودیم و هستیم و نمی‌توانیم از حوادثی که در این کشور رخ می‌دهد جدا بمانیم.

کاخ ریاست‌جمهوری روسیه هم ساعتی پیش از گفت‌وگوی تلفنی «ولادیمیر پوتین» با «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیه‌ای خود در خصوص تحولات مسکو خبر داد. خبرگزاری «اسپوتنیک»، طبق اعلام کرملین نوشت: اردوغان طی گفت‌وگوی تلفنی با پوتین، حمایت کامل خود را از اقدامات رهبری روسیه در پی تلاش برای شورش مسلحانه در این کشور اعلام کرده است.

واشنگتن و لندن: نگرانی همراه با هماهنگی

«آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا در توییتی در واکنش به تحولات اخیر روسیه اعلام کرد که امروز با وزرای خارجه گروه هفت و «جوزپ بورل»، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره وضعیت جاری در روسیه گفت‌وگو کرده است. وی تصریح کرد که ایالات متحده با متحدان و شرکای خود در هماهنگی نزدیک خواهد بود.

شورای امنیت ملی آمریکا در واکنش های خارجی اعلام کرد که واشنگتن تحولات اوضاع روسیه را زیر نظر دارد و در این خصوص با متحدان خود رایزنی خواهد کرد. شبکه «سی‌ان‌ان» آمریکا همچنین به نقل از منابعی اعلام کرد که کاخ سفید به‌طور فعالانه اوضاع را در داخل روسیه رصد می‌کند؛ «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا هم در جریان اوضاع داخل روسیه قرار گرفته است.

رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که «آدام هاج»، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هم با صدور بیانیه‌ای تصریح کرد: ما اوضاع را رصد می‌کنیم و با متحدان و شرکای خود درباره این تحولات مشورت خواهیم کرد. مقامات دیگری از کاخ سفید اذعان کرده‌اند که به نظارت دقیق بر آنچه که در داخل روسیه رخ می‌دهد ادامه داده و آن‌ها تا زمانی که مشخص شود دقیقاً بین پوتین و پریگوژین چه می‌گذرد، مراقب اوضاع هستند.

وزارت دفاع انگلیس هم امروز با اذعان به اینکه «کشور روسیه با بزرگترین چالش امنیتی خود در چند وقت اخیر مواجه است»، در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد: «طی ساعات آینده، میزان وفاداری نیروهای امنیتی روسیه و به ویژه گارد ملی روسیه برای تعیین مسیر این بحران بسیار مهم خواهد بود».

از حمایت تا مراقبت؛ واکنش‌های جهانی به شورش «واگنر» علیه مسکو

رسانه‌های انگلیسی با حمایت ضمنی از این شورش، اعلام کردند که نیروهای واگنر از بخش‌هایی از اوکراین که تحت کنترل روسیه است به حداقل دو نقطه در روسیه رفه‌اند و تقریباً مطمئن هستند که این گروه سایت‌های امنیتی کلیدی در روستوف، از جمله ستادی که عملیات نظامی روسیه در اوکراین را مدیریت می‌کند، اشغال کرده است.

در ادامه این گزارش‌ها که از پیشروی نیروهای شورشی واگنر تا مسکو حمایت می‌کنند، موضع وزارت دفاع انگلیس آمده است. این وزارتخانه اعلام کرده «با وجود شواهد بسیار محدودی مبنی بر درگیری بین واگنر و نیروهای امنیتی روسیه، این احتمال وجود دارد که برخی از نیروهای ارتش نجنگیده، به واگنر ملحق شده باشند».

وزارت خارجه انگلیس که نسبت به خطر درگیری در سراسر روسیه و سفر به این کشور هشدار داده، اعلام کرد: «گزارش‌هایی از تنش نظامی در منطقه روستوف و خطر ناآرامی‌های بیشتر در سراسر کشور وجود دارد. علاوه بر این، احتمال کمبود پروازهای بازگشت به بریتانیا هم قویاً وجود دارد».

پاریس، برلین و رم: تمرکزها همچنان بر حمایت از کی‌یف

کاخ ریاست جمهوری فرانسه، الیزه هم واکنش نشان داده و اعلام کرد که «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه از نزدیک اوضاع روسیه را دنبال می‌کند. الیزه در گزارشش افزود که «تمرکز ما بر حمایت از اوکراین است».

سخنگوی دفتر اطلاع رسانی دولت آلمان نیز به نوبه خود به رسانه‌های این کشور اعلام کرده که دولت صدراعظم «اولاف شولتز» از نزدیک وضعیت روسیه را زیر نظر دارد. وزارت خارجه آلمان همچنین به مسافران توصیه کرده تا به دلیل حوادث روسیه تا اطلاع ثانوی از سفر به روستوف و مناطق اطراف آن و حتی تردد در مرکز شهر مسکو خودداری کنند.

از حمایت تا مراقبت؛ واکنش‌های جهانی به شورش «واگنر» علیه مسکو

در ایتالیا، «جورجا ملونی»، نخست‌وزیر ایتالیا هم در موضعی خاص و با اعلام حمایت ضمنی از سرپیچی نیروهای واگنر گفت: شورش پریگوژین نشان داد که حمله روسیه به اوکراین نتیجه معکوس داشته و تبعاتش به پوتین رسیده است. دفتر ملونی در بیانیه‌ای اعلام کرد که «به دقت تحولات روسیه را زیر نظر دارد که نشان می‌دهد چگونه تجاوز به اوکراین باعث بی‌ثباتی در فدراسیون روسیه می‌شود».

از ورشو تا ناتو: اوضاع تحت رصد است

«اندژی دودا»، رئیس جمهور لهستان نیز با بیان اینکه با چند مقام کشورش در مورد وضعیت روسیه مشورت کرده است، گفت که ورشو اوضاع را زیر نظر دارد. دودا در ادامه واکنشش به تحولات مسکو خاطرنشان کرد: خصوص وضعیت روسیه صبح امروز رایزنی‌هایی با نخست وزیر و وزارت دفاع و همپیمانان انجام دادیم و به طور مستمر بر روند حوادث پشت مرزهای شرقی خود نظارت می‌کنیم.

از حمایت تا مراقبت؛ واکنش‌های جهانی به شورش «واگنر» علیه مسکو

«کایا کالاس»، نخست‌وزیر کشور استونی نیز از تقویت امنیت در مرزهای روسیه خبر داد و از شهروندانش خواست به هیچ منطقه‌ای در روسیه سفر نکنند. در حالی که یکی از سخنگوهای ائتلاف نظامی ناتو نیز تاکنون اذعان کرده که این ائتلاف در حال «نظارت بر اوضاع» در روسیه است.

دیگر نقاط جهان: احترام به حاکمیت قانون و اولویت به خویشتن‌داری

از سوی دیگر، در میان واکنش‌ها، هشدارهایی درباره ناآرامی در یکی از قطب‌های جهان و کشوری دارای زرادخانه بزرگ هسته‌ای، شنیده می‌شود که نگرانی‌ها درباره سرنوشت بقیه کشورها و سازمان‌های جهانی را منعکس می‌کنند.

«سالومه زورابیشویلی»، رئیس‌جمهور گرجستان هم که هم‌مرز روسیه و میزبان رزمایش‌های ناتو است، مدعی نظارت دقیق کشوش در مرزها شده و از بیم مهاجرت‌های احتمالی دستور تقویت بیشتر مرزهای شمالی این کشور با روسیه را صادر کرد.

وزارت امور خارجه دولت قطر هم با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که با نگرانی شدید تحولات روسیه دنبال می‌کند و خواستار رعایت حداکثر خویشتن‌داری، توسل به عقلانیت و در امان‌ماندن غیرنظامیان از عواقب درگیری‌ها است.

«ناصر کنعانی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم، این رویداد را موضوع داخلی روسیه دانست و تاکید کرد که ایران از حاکمیت قانون در روسیه حمایت می‌کند.