فرارو- سرویس اخبار گوگل در روسیه از صبح روز جمعه به این طرف فیلتر شده، اما خبر شورش گروه واگنر بی‌توجه به محدودیت‌ها توانست مانند یک توده برفی غلطان خود را به پایین کوه رساند. حالا حداقل ۱۲ ساعت است که دنیا بهت‌زده درباره درگیر شدن روسیه با یک جنگ داخلی تمام‌عیار حرف می‌زند.

به‌گزارش فرارو؛ گروه محدودی نیز که احتمال می‌دادند ماجرای شورش گروه واگنر بخشی از یک جنگ رسانه‌ای جدید در محور جنگ اوکراین باشد، حالا با سخنرانی تند و تیز ولادیمیر پوتین و خط و نشان‌های مستقیم او برای گروه واگنر و رهبرشان یعنی یوگنی پریگوژین، شک و تردید را کنار گذاشته‌اند.

ولادیمیر پوتین در اولین واکنش به اخبار منتشر شده درباره شروش گروه واگنر، سعی نکرد همان سیاستمدار بی‌احساس همیشگی باشد. ردپای خشم را می‌توان لابلای تک‌تک کلماتش پیدا کرد. پوتین به‌طور مستقیم از گروه واگنر اسم برد: آنچه امروز با آن روبرو هستیم خیانت داخلی است. ما در روسیه به اتحاد همه نیرو‌ها نیاز داریم، باید اختلافات کنار گذاشته شود. به جنگجویان واگنر هشدار می‌دهم در زمانی که روسیه با مبارزه سختی مواجه است، تسلیم ماجراجویی‌های جنایتکارانه نشوند. هر گونه ناآرامی داخلی تهدیدی مرگبار برای دولت و به مثابه یک سیلی برای مردم روسیه است. برخی تلاش دارند تا کشور به سمت جنگ داخلی سوق داده شود. من برای زندگی و امنیت مردم روسیه و کشور می‌جنگم و اکنون روسیه به اتحاد همه نیروهایش نیاز دارد. آنچه ما با آن روبه‌رو هستیم خیانت داخلی و به منزله خنجر از پشت است. منافع شخصی به خیانت به کشور منجر شده و به همین دلیل نیرو‌های ما با آن درگیر هستند. همه کسانی که مسیر خیانت را در پیش گرفته‌اند، مجازات خواهند شد و به نیرو‌های مسلح دستورات لازم داده شده است. من به عنوان رئیس جمهور و فرمانده کل قوا هرآنچه ممکن باشد برای دفاع از کشور انجام خواهم داد و کسانی که سازماندهی کرده و شورش مسلحانه راه انداخته‌اند، پاسخگو خواهند شد. هرکس شورش را سازماندهی می‌کند، در تلاش است کشور را به تسلیم و جنگ داخلی سوق دهد. وضعیت ضد تروریستی در مسکو و تعدادی از استان‌ها اعلام شده و اقداماتی برای بازگرداندن ثبات به روستوف انجام خواهد شد. من از کسانی که به این مسیر می‌روند می‌خواهم که این اقدامات جنایتکارانه را کنار بگذارند.

یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه واگنر که حالا توسط فرمانده کل قوای روس، خیانتکار خوانده شده، تا همین چند وقت پیش رفیق گرمابه و گلستان ولادیمیر پوتین به‌حساب می‌آمد. پریگوژین، ۶۲ ساله، دوست دارد بقیه بگویند او ثروت و سرمایه‌اش را از راه فعالیت در بخش خدمات پذیرایی جمع‌آوری کرده است. حداقل در نگاه اول این طور به‌نظر می‌رسد، اما قطعا شانس وقتی واقعا به او روی آود که توانست به‌عنوان فردی قابل اعتماد وارد کاخ کرملین شود.

پریگوژین سال ۱۹۶۱ در لنینگراد، سن پترزبورگ کنونی، در اتحاد جماهیر شوروی به دنیا آمد، او پس از محکوم شدن به سرقت و کلاهبرداری مدتی به زندان افتاد و پس از تحمل ۹ سال زندان، به فروش هات داگ در بازار‌های کثیف مشغول شد. خودش در سال ۲۰۱۸ به نیویورک تایمز گفته: «روبل‌ها سریع‌تر از آن چیزی که مادرش می‌توانست بشمارد روی هم جمع می‌شد».

فرمانده فعلی گروه واگنر، پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، چند تجارت همزمان را اداره می‌کرد. حتی سراغ قمار رفت، اما بعد‌ها تصمیم گرفت روی اداره رستوران‌های زنجیره‌ای متمرکز شود. این سرآغاز موفقیت‌های یوگنی پریگوژین بود و او یکی یکی قرارداد‌های پرسود پذیرایی کرملین را روی هوا می‌قاپید.

یوگنی پریگوژین از همین راه به سمت خط مقدم سیاست روسیه حرکت کرد و اولین نشانه‌ها از جاه‌طلبی را در رفتارهایش بروز داد. او شخص ولادیمیر پوتین را هدف گرفت و تا آنجا در رفاقت با مرد مرموز و خشک پیش رفت که دیگر می‌توانست به‌سادگی صاحب صد‌ها میلیون قرارداد دولتی با پوشش‌هایی مثل تغذیه کودکان مدرسه و کارکنان دولتی شود.

یوگنی پریگوژین پس از عبور از دیوارهای کاخ کرملین، شخص ولادیمیر پوتین را هدف گرفت و رفیق گرمابه و گلستان او شد

مخالفان رهبر گروه واگنر می‌گویند سود ناشی از همین قرارداد‌ها بود که پای یوگنی پریگوژین را به ارتش روسیه باز کرد و باعث شد او نقشه اولیه تاسیس یک گروه مزدور و شبه نظامی به نام واگنر را در سر بپروراند. اطلاعات بیطرفانه درباره سرچشمه شکل‌گیری گروه واگنر کمیاب است. پریگوژین تا مدت‌ها ارتباط خود با واگنر را رد می‌کرد و روزنامه‌نگارانی که خلاف این موضوع قلم می‌زدند را به شکایت تهدید می‌کرد.

گروه واگنر، از همان ابتدا به‌خاطر ویژگی‌های منفی شهرت پیدا کرد. به‌خاطر انجام کار‌هایی که خود ارتش روسیه حاضر به انجام آن نبود؛ خشونت وحشیانه، تجاوز و جنایات جنگی! کار تا جایی پیش‌رفت که تا سال‌ها دولت روسیه آگاهانه وجود این گروه را انکار می‌کرد.

اولین حضور علنی گروه واگنر سال ۲۰۱۴ در شرق اوکراین رقم خورد. جایی که آن‌ها به گروه‌های جدایی‌طلب مورد حمایت روسیه در جریان انقلاب سال ۲۰۱۳ و حمایت از رئیس‌جمهور برکنار شده موردپسند کرملین کمک کردند. گروه واگنر سپس به لیبی رفت و برای خلیفه حفتر، علیه دولت وفاق ملی مورد حمایت غرب جنگید.

گروه واگنر در قدم بعدی به جمهوری آفریقای مرکزی اعزام شد. جایی که آن‌ها به تجاوز، سرقت و شکنجه علیه غیرنظامیان غیرمسلح متهم شده‌اند. ماجراجویی در کشور مالی یک اتهام جدید برایشان به‌جا گذاشت: قتل‌عام غیرنظامیان!

یوگنی پروگوژین در طول جنگ اوکراین بار‌ها و بار‌ها فرماندهان نظامی ارتش روسیه را با لحنی پرخاشگرانه مورد خطاب قرار داده بود. ویدئویی منتشر شده از پریگوژین در ماه مه، برای اولین بار برخی از شکاف‌ها بین ارتش و شبه‌نظامیان را علنی کرد. او مقابل اجساد خونین سربازان کشته شده خود نزدیک باخموت، در شرق اوکراین ایستاد و به شویگو و ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش فحش داد. آن‌ها را ضعیف و ناتوان خواند و گفت آن‌ها مقصر این کشتار هستند: «این سربازان به عنوان داوطلب به اینجا آمدند و مردند تا به شما اجازه دهند استراحت کنید. شما در باشگاه‌های گرانقیمت خود نشسته‌اید. فرزندان شما از زندگی خوب و استفاده از یوتیوب لذت می‌برند. کسانی که به ما مهمات نمی‌دهند در جهنم زنده زنده خورده می‌شوند.

ولادیمیر پوتین، ولی نشانه‌ها را جدی نگرفت تا زخم آرام آرام عفونت کند. به‌شکلی که روز جمعه یوگنی پروگوژین رسما وزارت دفاع و ارتش روسیه را متهم کرد نیرو‌های واگنر را عامدانه هدف قرار داده‌اند. پریگوژین با خشمی شگفت‌انگیز اعلام کرد افرادش رهبران نظامی را که دستور حمله را صادر کرده بودند مجازات خواهند کرد و به سمت نیرو‌هایی که بخواهند آن‌ها را متوقف کنند شلیک خواهند کرد. پریگوژین در یک بیانیه ضبط شده فریاد زد: شرارتی که توسط رهبری نظامی کشور تجسم یافته است باید متوقف شود و البته به این نکته تاکید داشت که نیروهایش دنبال به چالش کشیدن پوتین و سایر ساختار‌های دولتی نیستند: عدالت در نیرو‌های مسلح برقرار خواهد شد و سپس عدالت در تمام روسیه برقرار خواهد شد.

حمله گروه واگنر در ابتدا توسط تلویزیون دولتی روسیه نادیده گرفته شد. تنها یک شبکه تلویزیونی در اقدامی کم‌سابقه برنامه‌ای در رد ادعا‌های پریگوژین از سوی وزارت دفاع و اظهاراتش در ویدئوی جنجالی پخش کرد. این اقدامات ظاهرا خشم فرمانده مخوف گروه واگنر را بیشتر برانگیخت و یوگنی پروگوژین روز جمعه به نیروهایش دستور داد در بعضی شهر‌ها از جمله روستوف که تنها ۱۰۰ کیلومتر با مرز روسیه و اوکراین فاصله دارد، عملیات نظامی انجام دهند. حتی در این موقعیت هم گروهی احتمال می‌دادند اخبار منتشر شده از روسیه می‌تواند بازتاب اخبار آمیخته با اغراق و بزرگنمایی رسانه‌های غربی باشد، اما سخنرانی کم‌سابقه ولادیمیر پوتین ثابت کرد درگیری با گروه واگنر و شخص یوگنی پروگوژین به جا‌های باریک کشیده شده است. با وجود این ناظران سیاسی و نظامی می‌گویند به‌طور کلی نمی‌توان نشانه‌ای مبنی بر کاهش نفوذ پوتین در روسیه پیدا کرد: «اوضاع احتمالا هنوز تحت کنترل است»

قطعا بسیاری از فرماندهان نظامی و دولتمردان روس به یوگنی پریگوژین حسادت می‌کنند و به‌خاطر نقش عجیبش در کرملین او را «آشپز پوتین» صدا می‌زنند تا به‌نوعی تحقیرش کرده باشند. آشپز پوتین آش شور و پر از روغنی برای کرملین درست کرده است و حتی اگر در اجرای برنامه‌ مشوش خود شکست بخورد، رفیق قدیمی خود را بدجوری جلوی چشم بهت‌زده ناظران بین‌المللی خوار و خفیف کرده است.