دکتر محمود خدابنده درباره اسهال‌های ویروسی شایع در کودکان از جمله روتاویروس، گفت: اسهال‌های ویروسی، از بیماری‌هایی هستند که معمولا ممکن است در فصول سرد سال بیشتر دیده شوند، اما در فصول گرم هم برحسب اتفاق ممکن است به علت شایع شدن برخی ویروس‌ها بروز کنند. به عنوان مثال عفونت‌هایی مانند روتاویروس که منجر به اسهال می‌شود؛ تخمین زده می‌شود که روتاویروس در سال حدود ۱۱۱ میلیون کودک را در جهان درگیر می‌کند که از این تعداد می‌تواند در حدود ۵۰۰ هزار نفر منجر به مرگ شود. حتی در کشورهای پیشرفته‌ای مانند آمریکا مرگ‌ومیر  در این بیماری به دلیل کم آب شدن بدن کودک رخ می‌دهد.  

وی افزود: روتاویروس از خانواده رِئو ویروس‌ها بوده و سویه‌های مختلفی دارد و معمولا اغلب کودکانی که با این ویروس درگیر می‌شوند، سن‌شان زیر پنج سال است و به ویژه سن ۲۴ ماه تا سه سال. کودکانی که زیر سه ماه سن دارند، ‌کمتر درگیر می‌شوند؛ چراکه آنتی‌بادی مادر از طریق جفت به نوزاد می‌رسد.

علائم روتاویروس

خدابنده درباره علائم بیماری‌ ناشی از روتاویروس، گفت: این بیماری یک دوره کمون یک تا هفت روزه دارد. تب خفیف و گاهی تب شدید، استفراغ مکرر و بعد هم مدفوع آبکی مکرر از علائم این ویروس است. اگر در زمان بروز مدفوع آبکی مکرر، کودک مورد درمان قرار نگیرد، منجر به کم آبی شدید بدن کودک می‌شود و حتی گاهی اوقات به قدری شدید می‌شود که کودک نیاز به سرم‌تراپی دارد تا آب از دست رفته بدنش جبران شود. بنابراین سه علامت تب، استفراغ و مدفوع آبکی، در بیماران مبتلا به روتاویروس دیده می‌شود. در عین حال زمانیکه تب و استفراغ فروکش کرد که معمولا در روز دوم تا سوم است، اسهال ادامه دارد که معمولا پنج تا هفت روز طول می‌کشد تا اسهال رفع شود.

وی ادامه داد: گاهی اوقات ممکن است عوارضی مانند تشنج و درگیری مخچه نیز بروز کند و گاهی با کاهش سطح هوشیاری کودکان مواجه می‌شویم. در عین حال چیزی که بیشتر ما را نگران می‌کند، کم آب شدن بدن کودک است.

احتمال بروز فرم‌های شدیدتر بیماری در کدام کودکان بیشتر است؟

خدابنده با بیان اینکه در برخی کودکان انتظار داریم که فرم‌های بروز بیماری شدیدتر باشد، ‌گفت: در محدوده سنی سه تا ۳۶ ماه ممکن است فرم شدید ببینیم. همچنین اگر کودکان مبتلا به سوءتغذیه، دارای نقص ایمنی، کودکان پیوندی و کودکان مبتلا به بیماری گوارشی زمینه‌ای به روتاویروس مبتلا شوند، ممکن است فرم بیماری‌شان شدیدتر باشد.

این فوق تخصص عفونی اطفال تاکید کرد:   درمان این بیماران هم از طریق مایع‌تراپی و سرم‌تراپی انجام می‌شود.

نحوه پیشگیری از انتقال روتاویروس

وی با بیان اینکه انتقال این ویروس عمدتا از طریق دست آلوده، سطوح آلوده و آب و غذای آلوده و به صورت دهانی است، گفت: بحث شست‌وشوی دست‌ها برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار حائز اهمیت بوده و باید دست‌ها به طور مکرر شسته شوند، همچنین فرد مبتلا ایزوله بماند.

خدابنده تاکید کرد: خانواده‌ها با دیدن این علائم حتما به پزشک مراجعه کنند تا کودک دچار کم آبی نشود. در عین حال برای اینکه کودکان دیگر مبتلا نشوند، کودک مبتلا به اسهال را در محیط‌های جمعی مانند مهدکودک‌ها نفرستند تا سایر کودکان مبتلا نشوند.  

خدابنده با بیان اینکه برای روتاویروس واکسن‌های خوراکی وجود دارد که در دو تا سه دز تجویز می‌شود که البته هنوز آن را در ایران نداریم، گفت: صحبت‌هایی درباره ورود واکسن روتاویروس به برنامه واکسیناسیون کشوری مطرح شده است، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. این واکسن در بسیاری از کشورها جزو واکسیناسیون روتین کشوری‌شان بوده و به صورت خوراکی است.