سرویس خارجی-
بعد از مدتی کشمکش در مورد وابستگیها و ارتباطات پنهان بیبیسی و مدیرانش به سیاستمداران فاسد، «ریچارد شارپ» کسی که بیشتر به عنوان کارچاقکن «بوریس جانسون» شناخته میشود، به دلیل افزایش فشارها درباره نحوه انتصابش به ریاست این رسانه، مجبور شد از مقامش کنارهگیری کند.
ما معمولاً وقتی میخواهیم در مورد بیبیسی سخن بگوییم از اینجا شروع میکنیم که در سالهای منتهی بهاشغال ایران در شهریور 1320 شوروی و انگلستان براساس رویه رقابتآمیز همیشگی خود در ایران به منظور پیگیری سیاستهای تبلیغاتی خود در طول جنگ جهانی دوم به رسانه برتر آن روز یعنی رادیو روی آوردند و هر كدام به فاصلهاندكی از همدیگر در برنامههای رادیویی برونمرزی خود بخش فارسی تأسیس كردند. ابتدا شوروی و به فاصله حدود یك سال انگلیس رادیویی به زبان فارسی راهاندازی كردند. آنچه که انگلیس تأسیس کرد همان رادیوی فارسی بیبیسی بود که در کودتای 28 مرداد ایفای نقش کرد و... اما در واقع بیبیسی خیلی پیش از آن آغاز به کار کرده بود.
بیبيسي (بنگاه سخنپراکنی «بریتانیا» با مسئولیت محدود) در سال ۱۹۲۲ بنیان گذاشته و در ۱۹۲۷ پس از دریافت پروانه سلطنتی تبدیل به یک شرکت دولتی شد. در حال حاضر نیز بیبیسی میگوید یک شرکت دولتی نیمهخودمختار است که توسط یک «هیئت امنا» اداره میشود. ادعای گردانندگان بیبیسی این است که این شرکت تحت هیچگونه نفوذ تجاری و سیاسی نیست و تنها به مخاطبان خود پاسخگو است؛ زیرا بودجه تمام بخشهای آن، غیر از «بخش جهانی»، از هزینهای که مردم «بریتانیا» برای تماشای تلویزیون میپردازند، تأمین میشود. اما بودجه بخش جهانی بیبیسی توسط دولت و وزارت خارجه بریتانیا تأمین میشود.
اما بخش جهانی از نظر اداری زیر مجموعه دستگاه حاکمیتی لندن به شمار میرود و سیاستهای کلان آن همواره تحت نظارت مسئولان دولتی یا نمایندگان آنان قرار دارد. گرچه مسئولان بیبیسی اصرار بر استقلال سرویس جهانی خود دارند اما برای تصویب و اجرای برنامههای گوناگون، نیازمند ارائهی طرحهای خود به مسئولان قانونگذاری و اجرایی و بررسی و تأیید مستقیم پارلمان از طریق بخش دیپلماسی عمومی کمیسیون خارجی و وزارت خارجه آن کشور هستند. بنابراین به نظر میرسد تولید و پخش برنامههای بخش خارجی بیبیسی در راستای «دیپلماسی عمومی» انگلستان انجام میشود؛ بهگونهای که وزارت خارجه انگلیس نام «سرویس جهانی بیبیسی» را در میان 4 محور اساسی دیپلماسی عمومی این کشور قرار داده است. باری، وابستگیهای بیسیسی به ساختار سیاسی در انگلیس جدیتر و پیچیدهتر از این حرفهاست.«ریچارد شارپ»، مدیر مستعفی بیبیسی، روز جمعه اعلام کرد تا تعیین جانشین وی سرپرستی بیبیسی را برعهده خواهد داشت. وی درحالی این تصمیم را گرفته است که نتیجه تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد نحوه انتصاب وی، قوانین دولتی را نقض کرده است. شارپ از ژانویه 2021 (در 1399) به دلیل کمک به «بوریس جانسون» نخستوزیر وقت این کشور برای تضمین وام، مورد انتقاد قرار گرفته بود. روزنامه «ساندی تایمز» انگلیس پیشتر گزارش داد که چند هفته قبل از انتصاب شارپ به عنوان رئیسبیبیسی توسط بوریس جانسون، او شرایط دریافت وامی به مبلغ ۸۰۰ هزار پوند را برای جانسون فراهم کرده بود.
آنطور که ایرنا گزارش کرده، این روزنامه نوشته بود که شارپ، سیاستمدار پیشین انگلیسی و از حامیان مالی حزب محافظهکار، در اواخر ۲۰۲۰ که بوریس جانسون، نخستوزیر وقت، مشکل مالی داشت، به او کمک کرده است. چند ماه بعد هم جانسون او را به عنوان رئیسبیبیسی پیشنهاد کرد. جانسون در آن زمان درگیر پرداخت هزینههای طلاق از همسرش، پرداخت مخارج فرزندانش و تغییر دکوراسیون ساختمان نخستوزیری در داونینگ استریت بود و به پول نیاز داشت.
شارپ، «سم بلایث» (میلیونر کانادایی) را به جانسون معرفی کرد. بلایث از قبل ابراز تمایل کرده بود تا برای دریافت وام از یک مؤسسه اعتباری، ضامن جانسون شود. در پی این اتفاقات در ژانویه ۲۰۲۱، شارپ به عنوان گزینه پیشنهادی دولت برای مدیریت بیبیسی معرفی شد. یافتههای تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد که چگونه آقای شارپ با سفارش نخستوزیر انگلیس به ریاست بیبیسی منصوب شده و قوانین مرتبط با تعارض منافع را نقض کرده است. گفتنی است این تحولات در حالی رخ داده که بیبیسی از یک سو با مشکلات داخلی و نارضایتی کارکنان مواجه است و از سوی دیگر اعتبار خود را در میان مخاطبانش از دست داده است. طبق تحقیقات صورت گرفته توسط روزنامه «تایمز لندن» شمار زیادی از مردم انگلیس اعتماد خود را به بیبیسی از دست دادهاند. نیمی از جمعیت انگلیس به این نتیجه رسیدهاند که بیبیسی دیگر بیانگر ارزشهای مورد علاقه آنها نیست و ارزش تماشا ندارد. تحقیقات نهاد ناظر بر فعالیتهای رسانهای انگلیس موسوم به «آکفام» نشان میدهد که این شبکه رسانهای به لحاظ بیطرفی، پایینتر از رقبای خود نظیر آیتیوی، کانال ۴، کانال ۵ و اسکای رفتار کرده است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته ۵۴ درصد بزرگسالان در انگلیس معتقدند که اخبار بیبیسی بیطرف نیست. همچنین تحقیقات موسسه افکار سنجی «یوگوو» حاکی از آن است که ۴۴ درصد مردم انگلیس معتقدند که این شبکه رسانهای ارزشهای آنها را نادرست انعکاس میدهد.