به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی بامداد نو، سیدمحمد خاتمی در دیداری با عده‌ای از فعالان سیاسی و رسانه‌ای گفت: جمهوری معنی و تاریخ دارد و آن اسلامی که در انقلاب ۵۷ در کنار جمهوریت قرار گرفت، اسلامی بود که باید خود را با جمهوریت سازگار می‌کرد. او همچنین گفت: بسیاری از اشکالات نظام جمهوری اسلامی امروز روشن شده است و اشکالات و ایرادات آن از چند دهه پیش آرام‌آرام خود را نمایان کرده بود و دقیقا به همین خاطر هم ضرورت و نیاز به اصلاح از همان سال‌های دهه ۷۰ احساس شد.
خاتمی خاطرنشان کرد: جمهوری تاریخ و معنا و لوازمی دارد. از دوران روم باستان، یونان و تا به امروز جمهوری به اشکال مختلف وجود داشته و توسعه‌یافته است و امروز اشکالی از آن در جهان وجود دارد و در حکمرانی موفق بوده‌اند. او یادآور شد: اینکه جمهوری اسلامی در ایران معنا دارد یا ندارد، باید در مورد آن بحث شود و مدافعان آن دلایلی دارند و معتقدان به ضدیت عرف و دین نیز برای خود فکت و استدلال دارند، اما شخصا معتقدم نسخه اسلام سازگار با عرف، اشکالی را ایجاد نمی‌کند.
رییس‌جمهوری پیشین اعلام کرد: متاسفانه اولین بار من از مفهوم مردمسالاری دینی استفاده کردم، اما منظور ما از مردمسالاری همان دموکراسی و از دینی بودن همان اخلاق دینی سازگار با عرف بود. امروز شاهدیم جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی تمایل پیدا کرده، در حالی که منظور موسسان از جمهوری اسلامی، حکومت آخوندی نبود.
خاتمی تصریح کرد: یکی از فرماندهان ارتش در همان روزهای ابتدایی بعد پیروزی انقلاب- که فکر می‌کنم تیمسار مصطفی رحیمی بود- نگران کلمه جمهوری اسلامی بود و به امام نامه نوشت و نگرانی خود را با ذکر دلایلی ابراز کرد.
او اضافه کرد: من شخصا پیگیر نامه بودم و می‌خواستم بدانم حضرت امام چه نظری دارند.
از مرحوم احمد آقا [سیداحمد خمینی] پرسیدم چه شد. سیداحمد آقا به من گفت، امام نه یک بار که دو بار نامه را مطالعه کرد و گفت به رحیمی بگویید منظور از جمهوری اسلامی، حکومت آخوندی نیست. این مردم نگرانند اسلام با جمهوری سازگار نباشد. خاتمی گفت: مردم در همه‌پرسی تعیین نظام به کدام جمهوری اسلامی رای دادند؟ اگر همان زمان می‌گفتیم که قرار است با اسلامیتش تو سرتان بزنیم، آیا کسی به آن رای می‌داد؟
رییس دولت اصلاحات همچنین به مباحث اخیر در حوزه حجاب اشاره کرد و گفت: می‌گویند اگر روسری زنی تا نصفه عقب باشد، اشکالی ندارد و بچه‌های خودمان هستند، اما اگر روسری افتاد و چهار تار مو بیشتر آشکار شد، دیگر بچه‌های خودمان نیستند. بله اسلام نسبت به بی‌حجابی محض حرف دارد و البته اختلاف‌نظرها هم زیاد است، ولی اسلام دین رکود نیست بلکه برای زمان و مکان انعطاف دارد.
او اضافه کرد: برانداز می‌گوید این نظام باید برود، تفکر اصلاح‌طلبی مبنا را بر تغییرات و اصلاحات کم‌هزینه می‌گذارد. من معتقدم اگر زندگی و آزادی می‌خواهید آن را در براندازی و انقلاب جست‌وجو نکنید، در صورتی که آن اتفاق حادث شود، ایران روزگار خوبی نخواهد داشت، اگر «زن، زندگی، آزادی» می‌خواهیم باید بدانیم، براندازی زندگی مردم را بهتر نخواهد کرد.»
سیدمحمد خاتمی در بخش دیگری از گپ و گفت‌وگوی خود با حاضران در این دیدار با اشاره به بحث ولایت مطلقه فقیه، یادآور شد: «آقای سعید حجاریان در همان سال‌های ابتدایی حرکت اصلاحی در کشور (بعد از خرداد ۷۶) در توجیه ولایت مطلقه می‌گفت، این مفهوم برای عرفی کردن شرع است، در حالی که من فکر می‌کنم این ترکیب و مفهوم عملا در حال «شرعی کردن عرف» است.»
∎