از اواخر سال ۱۳۸۴ طرح شبکه ملی اطلاعات مطرح شد و کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت مهم ترین دلیل پیاده سازی آن عنوان شده بود. در سند ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات ذکر شده که این شبکه به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبه همه شبکه‌های کشور است. گفتنی است این شبکه از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملا داخلی، شبکه ای حفاظت شده نسبت به اینترنت و شبکه ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم است، تشکیل شده است.

شبکه ملی اطلاعات در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی کامل از دیگر اقدامات آموزشی، حقوقی و قضایی به نحو مطلوب و مطمئن تامین‌کننده نیازهای ارتباطی برای انواع ذی‌نفعانی که حداقل یکی از آنها در داخل کشور قرار دارد، است و امکان ارائه انواع خدمات و محتواهای فضای مجازی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی و دفاعی را در کشور فراهم می‌کند. همچنین در سند ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، بر ایجاد شبکه‌ای با قابلیت برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاه‌ها و مراکز حیاتی کشور و میزبانی داخلی در صورت نبود شبکه جهانی اینترنت تاکید شده است.

اما در سال‌های بعد از ۱۳۸۴ عملا اجرای این طرح با کندی صورت می‌گرفت تا این‌که در دولت یازدهم، اجرای این طرح پیگیری و درنهایت در اواخر همان دولت اعلام شد که فازهای اول، دو م و سوم آن افتتاح و رونمایی شد. اما با روی کارآمدن دولت سیزدهم اهتمام بیشتری به این پروژه شد به گونه ای که طرح شتاب بخشی به روند اجرای شبکه ملی اطاعات از ابتدای پاییز سال ۱۴۰۰ آغاز شد و همچنان هم در مرحله اجرا قرار دارد.

بر این اساس تحقق شبکه ملی اطلاعات در سالی که گذشت در صدر برنامه‌های وزارت ارتباطات قرار داشت و برای این‌که این پروژه مهم محقق شود تمام منابع وزارتخانه بسیج شد. اولویت اول وزارت ارتباطات تحقق شبکه ملی اطلاعات در لایه‌های مختلف است و شورای راهبردی توسعه شبکه ملی اطلاعات با مسئولیت وزیر ارتباطات شکل گرفته و هر هفته جلسه برگزار می‌کند. هفت پروژه کلان تعریف شده که مبتنی بر مصوبه شورای عالی فضای مجازی در سال ۱۳۹۹ است. در این طرح وظایف دستگاه‌های مختلف برای تحقق شبکه ملی اطلاعات تعریف شده است که از ۵۳ بند ۳۷ بند آن مستقیما به وزارت ارتباطات باز می‌گردد. ۲۰۰ زیر پروژه برای تحقق اهداف تعریف شده است و در این جلسات قرارگاهی میزان پیشرفت این پروژه‌ها بررسی می‌شود.

در همین رابطه به تازگی عیسی زارع پور- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات اظهار کرد: ایجاد شبکه ملی اطلاعات یکی از تکالیف جدی وزارت ارتباطات محسوب می‌شود که براساس مصوبۀ شورای عالی فضای مجازی برعهده ما قرار گرفته است. با تلاش‌های انجام شده در مجموعه وزارت ارتباطات، میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات ازابتدای دولت از ۲۳ درصد به ۶۰ درصد رسیده است که برنامه امسال ما این است که این عدد را به ۷۵ درصد برسانیم.

وی با بیان این‌که «شبکۀ ملی اطلاعات یک شبکۀ پرسرعت، باکیفیت و امن است»، افزود: محدودیت اینترنت ربطی به شبکه ملی ارتباطات ندارد و هرچه سرعت شبکه داخل کشور بیشتر باشد، سرعت اینترنت هم بیشتر می شود. ما چیزی به اسم اینترنت ملی نداریم، یک شبکه داخلی وجود دارد که ارتباطات درون آن جریان دارد، در داخل این شبکه انواع اطلاعات جریان دارد.

همچنین چندی پیش علی بهادری جهرمی- سخنگوی دولت- از پیشرفت ۳۰ درصدی این شبکه در مدت ۲۰ ماه خبر داد و گفت: براساس گزارش‌های مراجع رسمی همچون شورای‌ عالی فضای مجازی از سال ۱۳۸۴ که فرآیند ایجاد شبکه ملی اطلاعات آغاز شده تا ابتدای شروع کار دولت سیزدهم تحقق و پیشرفت کمتر از ۳۰ درصد بوده اما در طول دو سال اخیر تکمیل شبکه ملی اطلاعات به حدود ۶۰ درصد رسیده است. یعنی در مدت ۲۰ ماه حدود ۳۰ درصد پیشرفت کرده‌ایم که این میزان، نشانگر تمرکز دولت بر این حوزه است.

یکی از برنامه های اصلی دولت سیزدهم، پایان پروژه اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور به شبکه اینترنت است. اصلی‌ترین سیاست ادامه این پروژه در دولت سیزدهم رعایت هرچه بیشتر اصل عدالت در توسعه ارتباطی بوده است، به این معنی که استان‌هایی که در این پروژه درصد پیشرفت پایین‌تری داشته اند، در اولویت قرار گرفته و در آنجا کار با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند.

بنابراین با تلاش‌های انجام شده از ابتدای استقرار دولت سیزدهم تا نیمه فروردین سال جاری تعداد ۳۴۲۵ روستای بالای ۲۰ خانوار به شبکه اینترنت متصل شده‌اند که با احتساب این تعداد روستای جدید، آمار اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار متصل به شبکه ملی اطلاعات از ۸۰ درصد در ابتدای دولت به ۹۱ درصد تاکنون رسیده است.

عمده روستاهایی که پوشش اینترنت در آنها برقرار شده است جزو روستاهایی هستند که از نظر وجود زیرساخت هایی مانند جاده، برق و زیرساخت شبکه که الزامات ایجاد پوشش اینترنت است، در مضیقه بوده اند.