آرمان- رضا رئیسی: نبض مذاکرات هسته‌ای در هفته پیش رو تندتر از هر زمان دیگری می‌زند. مذاکره کنندگان هر دو طرف پس از نزدیک به دو سال جلسات فشرده، سخت و هدفمند هرچه رشته و مهیا ساخته‌اند اکنون روی میز خواهند گذاشت تا بالاخره پس از ۱۲سال پرونده پرمناقشه هسته‌ای به ساحل آرامش و نقطه غایی رهنمون شود. بی‌شک هفته طوفانی و پرتلاطمی پیش روی دیپلمات‌ها قرار خواهد داشت و ماراتن نهایی در اوج حساسیت پی گرفته خواهد شد و به احتمال قریب به یقین همانند لوزان کار به جلسات چند ساعته و بی‌وقفه و تمدید مدت و وقت اضافه خواهد کشید؛ در چنین شرایط سخت و فرسایشی سخنان رهبر معظم انقلاب در تمجید و تایید مذاکره‌کنندگان و روحیه‌بخشی به آنان در این مصاف و کارزار سخت نقشی سترگ و بی‌بدیل خواهد داشت. حمایتی که در رسانه‌های بین‌المللی نیز انعکاس گسترده‌ای یافته و توشه مذاکره کنندگان را وزانت و جلوتی نمایان بخشیده و آنان را با اطمینان خاطر دوچندان به مصاف عالی‌ترین دیپلمات‌های شش قدرت برتر جهانی خواهد فرستاد. اکنون غربی‌ها می‌دانند که تکیه بر بهانه‌های واهی یا اصرار بر حفظ اهرم‌های فشار فایده‌ای نخواهد داشت و اگر خواهان توافقی هستند که با توجه به شرایط منطقه‌ای و نیز ملاحظات سیاسی درونی و صرف هزینه‌های بسیار برای رسیدن به توافق، اینچنین می‌نماید، باید در هفته نهایی فارغ از فشارهای شرکای خارجی و زیاده‌خواهی‌های منتقدان توافق با اراده سیاسی لازم انعطاف معطوف به نتیجه‌ای از خود نشان داده و با اعتنا به دیپلماسی سازنده و تعاملی و متوازن کار را تمام کنند. گرچه منتقدان داخلی نیز که پیش از این سعی در تخریب وجهه تیم مذاکره‌کننده کشورمان داشتند -برای نمونه می‌توان به خائن خطاب شدن وزیر خارجه در جلسه غیرعلنی ماه گذشته مجلس اشاره کرد- نیز حساب کار دستشان آمد.
دلواپسان عذرخواهی کنند
نماينده لاهيجان و سياهکل در مجلس با اشاره به سخنان مقام معظم رهبري درتاييد تيم مذاکره‌کننده، گفت: مقام معظم رهبري در اظهاراتشان يک گام پيش‌دستي کردند که موجب کيش و مات شدن بعضي‌ها شد. ايرج نديمي ادامه داد: رهبري تاکيد داشتند که مذاکرات را ما از دولت قبل استارت زديم. ايشان فرمودند يکي از معتمدين منطقه پيشنهاد مذاکره را دادند که ما ابتدا نپذيرفتيم و بعدا با قبول اين پيشنهاد مذاکرات را آغاز کرديم و درحال حاضر هم ادامه داده‌ايم. اين نماينده مجلس اظهار داشت: رهبري همچنين دوبار تيم مذاکره‌کننده را امين، غيور، متدين و شجاع خواندند که به اين معناست که اين تيم خائن نيست. وي افزود: توصيه ما به کساني که دل درگرو نظام دارند اين است که توافق قابل بحث است اما مذاکره قابل بحث نيست. لذا ما از کساني که تحت عناوين مختلف با تيم مذاکره کننده مخالفت مي کردند مي خواهيم که عذرخواهي کنند چراکه اين افراد مدعي‌اند تابع رهبري هستند. قطعا اعتبار اين افراد با عذرخواهي نزد مردم بيشتر مي‌شود. مهرداد بائوج لاهوتي نیز با اشاره به بیانات مقام معظم رهبري درتاييد تيم مذاکره کننده، گفت: کساني که به تيم مذاکره‌کننده توهين کرده‌اند بايد عذرخواهي کنند. وي ادامه داد: قطعا ما جمله‌اي از اين صريح‌تر نداريم که مقام معظم رهبري فرمودند تيم مذاکره کننده امين، غيور، متدين و شجاع هستند لذا کساني که حسن‌نيت دارند بعد از فرمايش ايشان ديگر نبايد به مخالفت‌هاي خود با اين تيم ادامه دهند. نماينده مردم لنگرود اظهار داشت: اگر از اين به بعد کسي بخواهد مدعي شود به تيم مذاکره کننده اعتماد ندارد مردم دراصل بايد به خود اين شخص بي‌اعتماد شوند.
تمدید مذاکرات در دقیقه 90
در عین حال با نزدیک شدن به خط پایان مذاکرات رسانه‌های جهانی به گمانه‌زنی در این باره پرداخته‌اند. بلومبرگ به نقل از دیپلمات یکی از کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل نوشته است که «به احتمال بسیار زیاد» در ضرب‌الاجل مقرر توافق نشده و گفت‌وگوها در ماه جولای (ماه آتی میلادی) ادامه پیدا می‌کند. بلومبرگ پیش از این هم گزارش داده بود که احتمال دارد مذاکرات بعد از وقفه‌ای کوتاه، از روز 4جولای از سر گرفته شود. بلومبرگ در گزارش دیگری عنوان کرده بود که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا آزادی عمل سیاسی زیادی برای تمدید مذاکرات هسته‌ای در صورت عدم رسیدن به توافق ایران و 1+5 تا مهلت 30 ژوئن (10 تیرماه) دارد. طبق این گزارش، امکان تمدید چند روزه مذاکرات و نه بیشتر بسیار محتمل است زیرا ایران و اکثر طرف‌های درگیر در مذاکرات ابراز تردید کرده‌اند که بتوانند در مهلت تعیین شده 30 ژوئن به توافق نهایی دست پیدا کنند. جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرده است: رسیدن به توافق مناسب بهتر از خود ضرب‌الاجل معین است. همچنین دنیس راس مشاور سابق اوباما در خصوص ایران اعلام کرد که اگر لازم باشد که طرفین مذاکره‌کننده ایران و 1+5 برای رسیدن به یک توافق قابل قبول زمان بیشتری داشته باشند، کنگره اجازه زمان بیشتری به مذاکره کنندگان برای مذاکرات را می‌دهد.
در نهایت...
مذاکرات هسته‌ای مهم ترین لحظات خود را پیش رو دارد و با حضور وزرای خارجه روند کار بی‌گمان متفاوت خواهد شد و از کندی و فشلی چند وقت اخیر بیرون خواهد آمد. این نکته بر کسی پوشیده نیست که تمامی طرفین انجام توافق هسته‌ای را خواهان بوده و منافع آنان در گرو برون رفت معقولانه و متوازن از این چالش بیش از یک دهه‌ای است اما این نکته را هم نباید فراموش کرد که با همه این اوصاف فشار مخالفان و تحرکات پشت پرده آنان جدی‌تر شده و از طرف دیگر طرفین بدون شک برای کسب امتیازات مضاعف و سنگین کردن کفه خود در معادلات به چانه‌زنی‌های پایانی بسیار دلخوش کرده‌اند و در این میان همه این وزنه‌ها بر پای دیپلمات‌ها سنگینی کرده و باید منتظر ماراتنی سخت و نفسگیر در روزهای پایانی بود.
∎