شبکه تلویزیونی سی بی اس نیوز آمریکا در پی دیدار وزیران خارجه ایران و عربستان و توافقات جدید میان دو کشور گزارش داد: چین با پیشروی آشتی ایران و عربستان به یک پیروزی دیپلماتیک دیگر دست یافت.
این شبکه تلویزیونی آمریکایی در تحلیلی درباره روابط ایران و عربستان و میانجیگری چین گزارش داد: عربستان سعودی و ایران رقبای دیرینه منطقه ای هستند، اما به عنوان بخشی از توافقی که ماه گذشته با میانجیگری چین به امضا رسید، تهران و ریاض به سمت آشتی و احیای روابط دیپلماتیک حرکت کرده اند. این توافق نشان دهنده گامی جدید به سوی آشتی پس از هفت سال تنش میان عربستان و ایران است و احتمال درگیری مسلحانه میان این دو رقیب هم مستقیم و هم در درگیری های نیابتی را کاهش می دهد.
در بخش هایی از تحلیل این شبکه تلویزیونی آمریکایی آمده است:
توافقی که با میانجیگری پکن بدست آمد همچنین نشان دهنده یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای چین است زیرا کشورهای عربی خلیج فارس تصور می کنند آمریکا به تدریج درحال ترک منطقه خاورمیانه است. چین این پیروزی دیپلماتیک را در میان روابط پر تنش با آمریکا بر سر وضعیت تایوان به دست آورد.
رهبر این جزیره که دارای حکومت دموکراتیک است، روز چهارشنبه با کوین مک کارتی، رئیس مجلس نمایندگان و سایر قانونگذاران آمریکایی در کالیفرنیا دیدار کرد. چین می گوید تایوان بخشی از این کشور است و در صورت لزوم با قاطعیت به سرزمین اصلی متصل خواهد شد. پکن در جریان نشست رئیس حکومت تایوان با قانون گذاران آمریکایی در کالیفرنیا متعهد شد که «اقدامات متقابل قاطعی» اتخاذ کند.
همزمان با اعلام اقدامات جدید دیپلماتیک از سوی ایران در پکن در روز پنجشنبه، کشتی‌های جنگی ارتش چین در آب‌های اطراف تایوان به حرکت درآمدند.
پیشرفت دیپلماسی در پکن در میان تلاش‌های مداوم دیپلمات‌ها برای پایان دادن به جنگ چندین ساله در یمن رخ داد. در این جنگ، هم ایران و هم عربستان سعودی به صورت گسترده در آن نقش دارند.
روز پنجشنبه شبکه های تلوزیونی ایران و عربستان نشان دادند که وزرای خارجه دو کشور با یکدیگر در پکن دیدار کردند.
این اولین دیدار رسمی دیپلمات‌های ارشد دو کشور از سال ۲۰۱۶ بود. در این سال، عربستان روابط خود را با تهران پس از تهاجم معترضان به مراکز دیپلماتیک آن در ایران قطع کرد. چند روز قبل از این اعتراضات، عربستان سعودی یک روحانی برجسته شیعه را به همراه ۴۶ نفر دیگر اعدام کرده بود و این اقدام اعتراضات در ایران را به دنبال داشت.
دیدار وزیران خارجه جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی در پکن پایتخت چین با حضور و حمایت دولت چین و توافقات اعلام شده فی ما بین برای ازسرگیری روابط دو کشور، بازتاب گسترده ای داشته است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، این دیدار و گفت و گوی دوجانبه با همتای عربستانی خود در پکن را در فضایی بسیار مثبت و سازنده توصیف کرد و با ابراز خرسندی از بازگشت روابط دو کشور همسایه، دوست و برادر به حالت طبیعی، تأکید کرد جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط با عربستان در تمامی زمینه‌های مورد علاقه آمادگی دارد.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اهمیت و ضرورت توسعه روابط در زمینه‌های اقتصادی و تجاری و نیز سرمایه گذاری، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور را اعلام کرد.
وزیرخارجه عربستان نیز در این دیدار گفت که روابط ریاض- تهران فضای مثبت جدیدی در کل منطقه ایجاد کرد و عربستان سعودی آمادگی دارد تا با کمک و همکاری ایران فضای مثبت یادشده در مناسبات منطقه ای را تقویت کند.
بن فرحان از برگزاری این نشست و فعال شدن روابط رسمی دو کشور در ماه مبارک رمضان ابراز خرسندی کرد و آن را زمینه ساز خیر و برکت برای دو کشور و کشورهای منطقه توصیف کرد.
وی گفت: روابط جدید میان دو کشور، فضای مثبت جدیدی را در کل منطقه ایجاد کرد و عربستان سعودی آمادگی دارد تا با کمک و همکاری ایران فضای مثبت یادشده در مناسبات منطقه ای را تقویت کند.
«علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی نیمه اسفند ۱۴۰۱ با هدف پیگیری توافقات سفر بهمن ماه آیت‌الله رئیسی به پکن، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل و فصل نهایی موضوعات دوجانبه با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد. در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای برای «حل و فصل اختلافات»، «پای‌بندی به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی» به امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین رسید.
در این بیانیه که نوزدهم اسفند امضا شد، آمده بود که جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی و قرار شد وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.
به همین منظور حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه شب گذشته (چهارشنبه ۱۶ فرودین) در صدر هیاتی وارد پکن شد و امروز پس از دیدار با فیصل بن فرحان همتای عربستانی خود بیانیه‌ای مشترک به امضا رساندند.