تجارت نیوز نوشت: در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت، مجوز ۳۰ مرکز همسریابی تاکنون صادر شده است. برخلاف اظهارات مقامات دولتی فعالیت این مراکز چندان هم رایگان نیست. یکی هزینه ثبت‌نام و معرفی می‌گیرد و آن یکی هزینه مشاوره. دکانی به نام ازدواج آسان، اما به کام مراکز همسریابی.
زن و مرد با یک فرم از اطلاعات فردی به همدیگر معرفی می‌شوند. حتی اجازه دیدن عکس یکدیگر را ندارند. تا زمانی‌که مراکز همسریابی اجازه ندهند، گفت‌وگویی هم میان طرفین صورت نمی‌گیرد. اولین گفتگو و دیدار در مرکز و زیر نظر مسئولان آنجا صورت می‌گیرد؛ البته آنجا هم با حضور یکی از اعضای خانواده.
بعد از جلسه و دیدار اول، اگر جواب زن یا مرد منفی بود، جلسه مشاوره در انتظار اوست. هر جلسه مشاوره هم ۷۰ تا ۱۲۰ هزار تومان برای آن‌ها هزینه دارد. این خلاصه‌ای است از آنچه در مراکز همسریابی می‌گذرد. مراکزی که دولت رئیسی به دنبال قانونی کردن فعالیت آنهاست.
دولت برای تشویق به ازدواج و فرزندآوری و افزایش آمار در این موارد به هر ریسمانی چنگ می‌زند. برنامه‌هایی که هر بار گوشه‌ای از آن رونمایی می‌شود؛ از اختصاص خودرو به مادران دارای دو فرزند و بیشتر تا بلیت نیم‌بهای سینما به خانواده‌های دارای سه فرزند!
برنامه‌های دولت برای افزایش جمعیت انتقادات زیادی از سوی کارشناسان و برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشته است. از جمله این‌ها می‌توان به طرح ویژه مادران برای خودرو اشاره کرد که اخیرا یکی از شرکت‌های خودروسازی شرایط ثبت‌نام برای مادران زیر ۱۸ سال را فراهم کرد. شرطی که به گفته برخی از جامعه‌شناسان به افزایش آمار کودک‌همسری دامن می‌زند.
همه این برنامه‌ها ذیل قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تعریف می‌شود. بیش از یک سال از ابلاغ این قانون به وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها می‌گذرد. حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان هم بودجه به این قانون اختصاص یافت.
مراکز همسریابی مجوزدار
حالا هم در راستای اجرای این قانون، سامانه ملی بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی راه‌اندازی شده است. سامانه‌ای که قرار است فعالیت این مراکز را قانون‌مند کند.
آنطور که مهدی متقی‌فر، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان گفته برای ۳۰ مرکز همسان‌گزینی در ۱۲ استان مجوز صادر شده است.
اما بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد تعداد مراکز بیشتری در حال فعالیت هستند. آنطور که اپراتور سامانه ملی بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی می‌گوید لیست مراکز همسریابی را وزارت ورزش به زودی منتشر می‌کند و افراد با توجه به محل سکونت خود می‌توانند به مراکز مراجعه کنند.
البته اپراتور می‌گوید تعداد مراکز تهران زیاد است! اظهاراتی که نشان می‌دهد تعداد این مراکز بیش از آماری‌ست که مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت.
همچنین مهدی متقی‌فر گفت: «بابت معرفی دختر و پسر به یکدیگر نباید مبلغ و هزینه‌ای دریافت کنند و معرفی صرف رایگان است. اما بابت خدمات دیگر مثل آموزش و مشاوره می‌توانند هزینه دریافت کنند.»
۵ معرفی اول رایگان است
معرفی طرفین برای ازدواج آسان، چندان رایگان نیست. از جمله موسسات همسان‌گزینی می‌توان به موسسه تبیان، بزرگترین مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی اشاره کرد که اپلیکیشن همدم را راه‌اندازی کرده است.
معرفی افراد به هم در برنامه «همدم» رایگان نیست. پنج نفر اول به صورت رایگان به افراد معرفی می‌شوند. پس از آن افراد امکان استفاده از بسته‌های پنج‌تایی، ۱۰ تایی و… را دارند، اما با پرداخت مبلغی به برنامه.
اپراتور یکی دیگر از موسساتی که برای همسریابی فعالیت دارد، می‌گوید: «برای معرفی افراد به همدیگر هزینه‌ای دریافت نمی‌کنیم، اما برای ثبت‌نام اولیه افراد باید ۱۰ هزار تومان پرداخت کنند.»
او ادامه می‌دهد: «به جز ثبت‌نام برای مشاوره‌های فردی و مشاوره‌های پیش از ازدواج نیز هزینه دریافت می‌کنیم. هر جلسه مشاوره فردی ۷۰ هزار تومان و هر جلسه مشاوره پیش از ازدواج ۱۲۰ هزار تومان. تعداد جلسات هم بستگی به شرایط افراد دارد.»
این موسسه در تهران فعالیت دارد و آن طور که مسئول ثبت‌نام می‌گوید لزوما نیاز به حضور افراد نیست. کافی است افراد مدارک خود را از راه پیام‌رسان‌های ایرانی برای او بفرستند. مدارک هم شامل عکس از صفحات شناسنامه و یک قطعه عکس از متقاضی می‌شود.
ارتباط تحت کنترل مرکز است!
البته آنطور که او می‌گوید افراد اجازه دیدن عکس همدیگر را ندارند. طرفین باید به دفتر موسسه مراجعه کنند و زیر نظر مرکز همدیگر را برای بار اول و همراه با خانواده ببینند. دیداری که ممکن است به مشاوره فردی ختم شود، یا مشاوره پیش از ازدواج.
او می‌گوید اگر تشخیص دهیم که افراد دلیل منطقی برای جواب منفی به پیشنهادات ما نداشته باشند، مشاوره فردی می‌دهیم. تعداد جلسات هم مشخص نیست.
مسئول ثبت‌نام یکی دیگر از این موسسات می‌گوید: «کار ما جهادی و کاملا رایگان است. هدف ما تنها معرفی افراد به همدیگر برای ازدواج است.».
اما توضیحاتی که می‌دهد، فعالیت آن‌ها چندان هم رایگان نیست. اینجا هم با توجه به تشخیص مرکز، جلساتی برای افراد برگزار شود؛ هر جلسه ۱۰۰ هزار تومان.
در این مرکز هم ارتباط و دیدار طرفین با نظارت و کنترل موسسه پیش می‌رود. افراد با نظارت مرکز، اجازه دیدار همدیگر را دارند، پیش از آنکه حتی عکس همدیگر را ببینند. البته دیدار هم با حضور اعضای خانواده طرفین صورت می‌گیرد.
مسئول ثبت‌نام یکی دیگر از این موسسات هم با توضیح اینکه فعالیت مرکز برای ازدواج آسان است، می‌گوید هر جلسه مشاوره ۷۰ هزار تومان دریافت می‌کنیم.
کاهش آمار ازدواج در سال جاری
بنا بر آمار‌های رسمی تاکنون برنامه‌های دولت و قانون جوانی جمعیت تاثیر چندانی در افزایش آمار ازدواج نداشته است. داده‌های سازمان ثبت احوال نشان می‌دهد در سه ماه ابتدایی سال جاری، آمار ازدواج نسبت به سه ماهه سال گذشته ۱۱.۶۲ درصد کاهش داشته است.
بر اساس داده‌های سازمان ثبت احوال، در سه ماه ابتدایی سال جاری، ۱۴۲ هزار و ۲۹۸ ازدواج ثبت شد. در حالی‌که در بهار سال گذشته، ۱۶۱ هزار و یک ازدواج ثبت شد.
داده‌های مرکز آمار ایران نیز نشان از روند نزولی آمار ازدواج می‌دهد. بهار تا پاییز سال جاری، ۳۹۲ هزار و ۳۲۴ مورد ازدواج ثبت شده است. در حالی که مجموع این سه فصل در سال گذشته، ۴۴۳ هزار و ۵۰۶ مورد ازدواج ثبت شد.
البته این نکته مهم را هم باید در نظر گرفت که بخشی از آمار ازدواج کشور، مربوط به کودک‌همسری است. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، بهار تا پاییز سال جاری، ۲۰ هزار و ۶۴۸ مورد ازدواج برای زنان کمتر از ۱۵ سال ثبت شده است.
همچنین از بهار تا پاییز سال جاری، ۱۰۴ هزار و ۷۳۳ مورد ازدواج برای زنان ۱۵ تا ۱۹ ساله ثبت شد. البته مشخص نیست چه تعداد از این ازدواج‌ها زیر ۱۸ سال صورت گرفته است.