مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز با شماری از مقامات عالی رتبه کشورمان دیدار خواهد کرد. مالی گفت:منتظر نتایج سفر گروسی به تهران قبل از تصمیم گیری هستیم
شانس مجدد برای احیای برجام؟
صاحبخبر - محمدی – بعد از ظهر روز گذشته رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای چهارمین بار از زمان انتصابش به این سمت در راس یک هیئت فنی وارد تهران شد و پس از استقبال از سوی بهروز کمالوندی سخنگو و معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی کشورمان، دیدارهای غیررسمی و مقدماتی خود را در تهران آغاز کرد. قرار است امروز نیز این دیدارها در سطوح عالی رتبه ادامه داشته باشد و شنیده های خراسان حاکی است دیدار با رئیس جمهور و وزیرخارجه نیز برای گروسی در نظر گرفته شده است. همچنین مذاکرات بین وی و اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی امروز به صورت جدی تری دنبال می شود. کارشناسان این سفر را در آستانه تشکیل نشست شورای حکام آژانس که از دوشنبه همین هفته در وین آغاز می شود، بسیار مهم ارزیابی می کنند. این اهمیت از آن جایی است که بدانیم مذاکرات هسته ای برای احیای برجام بیش از 6 ماه است که متوقف شده و بزرگ ترین مانع برای احیای برجام نیز سه پرونده ادعایی آژانس درباره سه مکان است که می گویند آثاری از ذرات غنی شده اورانیوم در آن ها دیده شده است. با این وضعیت سفر گروسی به تهران پس از هفته ها حرف و حدیث و سفر معاون وی در هفته های گذشته این امیدواری را ایجاد کرده که راه هایی برای خروج از این بن بست یافت شود. می توان گفت این سفر و نتایج احتمالی آن به نوعی شانس مجدد برای احیای برجام است که باید از سوی طرفین این گفت و گوها در صورت داشتن اراده سیاسی رسیدن به توافق نهایی، به درستی استفاده شود. با این حال زمزمه های تدوین قطعنامه جدید از سوی سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان با وجود مخالفت ضمنی آمریکا و در شرایطی که آژانس و شخص مدیرکل معتقد به حفظ راه های تعامل با ایران هستند و تهران هم چراغ سبز خوبی نشان داده، می تواند در این شرایط بدترین خبر باشد و همه تلاش ها برای دادن شانس مجدد به برجام را با چالش جدی مواجه کند. تهران همچنان معتقد به دیپلماسی است و تعامل را بهترین روش کار با آژانس می داند اما تاکید کرده که این تعامل باید دو طرفه باشد و تصویب قطعنامه و بهانه گیری های بی دلیل می تواند راه را بر هر تعامل سازنده ای بین تهران و وین ببندد. همزمان رابرت مالی نیز گفت: ما منتظر نتیجه دیدار این پایان هفته مدیر کل آژانس از ایران هستیم تا درباره گام بعدی تصمیم بگیریم. فرا خبر آمریکا فعلا بیخیال مذاکرات است! گل عنبری-طی روزهای گذشته پس از انتشار اخباری درباره مذاکرات هستهای، از سفر عراقچی به وین و واگذاری مدیریت مذاکرات به لاریجانی گرفته تا «پیامهای آمریکا» از طریق عراق و دیگر کشورها و سفر گروسی به ایران، برخی بارها درباره صحت و سقم این اخبار، شایعات و احتمال توافق و غیره سوال کردهاند. واقعیت این است آن چه فعلا به عنوان یک خبر قابل اعتنا وجود دارد سفر مدیر کل آژانس انرژی اتمی به ایران است اما درباره تغییر تیم هستهای فعلا اطلاعات قابل اتکایی وجود ندارد؛ هر چند بعید نیست بحث تعدیل آن مطرح شده باشد. به هر حال، فارغ از این قضایا و اخبار و شایعات، آن چه مهم به نظر میرسد این است که «تا این لحظه» هیچ نشانه و پالس جدید، جدی و مهمی از طرف اصلی مذاکرات یعنی آمریکا برای از سرگیری گفت و گوها صادر نشده است. همچنان که تازه نشانههایی دال بر این که آمریکا «به نوعی» پلن بی خود را شروع کرده، وجود دارد که از جمله آنها میتوان به بستن کانال ارزی عراق اشاره کرد. اما اتفاقاتی چون مستثنا کردن صدا و سیما از تحریم چندان سنجه قابل اعتنایی برای داوری درباره موضع و رویکرد آمریکا نیست.در شرایط کنونی به نظر میرسد که ایران تمایل بیشتری از خود برای مذاکرات نشان میدهد اما بر عکس گذشته، «فعلا» به دلایل مختلفی چنین رغبتی از طرف آمریکا مشاهده نمیشود. به نظر نگارنده، موانع توافق امروز فراتر از مباحث پادمانی با آژانس است؛ اگر قبلا اختلافات با آژانس بر سر سه سایت ایرانی به عنوان مهمترین مانع توافق قلمداد میشد، به نظر امروز شرایط بسیار متفاوت است و موانع چه بسا مهمتری از آن حادث شده است. از این رو، اگر هم فرضا گشایشی در مذاکرات احتمالی ایران و آژانس روی دهد، به معنای این نیست که توافق برای احیای برجام در دسترس خواهد بود. اما درباره اخباری که درخصوص تغییر تیم مذاکراتی و سپردن آن به لاریجانی ـ عراقچی مطرح است، هیچ بعید نیست که این اخبار هدفمند منتشر شود تا واکنش آمریکاییها سنجیده شود یا میتواند حامل پیام «نرمش» احتمالی به آنها باشد.اما گویا آن چه فعلا مطرح است وجود مذاکراتی غیر مستقیم با آمریکا با میانجیگری قطر برای تبادل زندانیان و آزاد کردن بخشی از اموال بلوکه شده ایران است. در این قضیه هم که از خیلی وقت پیش مطرح است، گویا آن چه تاکنون مانع توافق نهایی شده است، ساز و کار آزاد کردن اموال ایران در کره جنوبی است. در این خصوص بعید نیست که در آیندهای نه چندان دور قرارداد مبادله زندانیان نهایی و اجرایی شود.∎