صاحب‌خبر - گروه ایران- در حالی که کمتر از دو هفته تا پایان ضرب‌الاجل هسته‌ای باقی‌مانده، هر دو طرف مذاکره برای رسیدن به یک توافق جامع، ابراز امیدواری می‌کنند. این در حالی است که در هفته گذشته امیدها به حداقل کاهش یافته بود و بحث «پی.ام.دی» یا همان بازرسی از مراکز نظامی، تبدیل به موضوعی لاینحل شده بود. سرانجام با عقب‌نشینی آمریکا از مواضع خود، یکی از سخت ترین مباحث حل شد و از آن زمان به بعد مذاکرات با سرعت قابل توجهی در حال جریان است. هرچند هر دو دولت در داخل کشورهایشان با مجلسی شکاک دست و پنجه نرم می‌کنند؛ مجلس شورای اسلامی در ایران و کنگره در آمریکا.
شانس بیشتر
در حالی که فرانسه همچنان روند سختگیرانه خود را در مذاکرات دنبال می‌کند و اوباما نیز احتمال توافق را 50-50 می‌داند اما امیدواری‌ها بیشتر شده است. دیپلمات‌های نزدیک به مذاکرات، به رویترز گفتند که شانس‌های دستیابی به توافق با توجه به اینکه وزیران امور خارجه ایران و گروه 1+5 هفته آینده به وین می‌روند تا وارد آخرین مرحله از این پروسه تقریبا دو ساله شوند، بسیار بیشتر است. این دیپلمات‌ها با یک خوشبینی محتاطانه گفته‌اند که پیشرفت زیادی در حل مسایل مورد اختلاف حاصل نشده و فشار سیاسی زیادی بر هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا برای پایان دادن به بیش از 10 سال بن‌بست سیاسی میان ایران و غرب وجود دارد. یک مقام ارشد غربی نیز به رویترز گفت: نمی‌توانیم شکست مذاکرات را غیرمحتمل بدانیم اما بیشتر به نظر می‌آید که به نتیجه می‌رسیم، البته نه تا پایان 30 ژوئن بلکه در روزهای پس از آن. یک مقام غربی دیگر در گفت‌وگو با رویترز تاکید کرد: از نظر من یک توافق حاصل خواهد شد چون اصلی‌ترین بازیگران در این مذاکرات به آن نیاز دارند.
مسایل حل نشده
ایران و گروه 1+5 که نزدیک به دو سال است در حال ادامه این مذاکرات جدی و پیچیده هستند، در اوایل ماه آوریل به یک چارچوب کلی برای توافق نهایی دست یافتند اما اختلافات اصلی شامل راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران برای اطمینان از صلح‌آمیز بودن آن و جدول زمانی لغو تحریم‌ها، حل‌نشده باقی ماند. این دیپلمات‌ها همچنین اذعان کردند که این مسایل حل‌نشده، می‌تواند به بروز برخی مشکلات و تاخیرهایی منجر شود با این حال تمایل زیادی برای مصالحه وجود دارد. با توجه به اینکه روند مذاکرات صلح فلسطین- اسراییل مدتی است متوقف شده و جنگ عراق و سوریه ادامه دارد، حصول یک توافق هسته‌ای به لحاظ سیاسی برای رییس‌جمهور آمریکا و حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش ضروری است. توافق با ایران بعد از کوبا که دیگر دشمن قدیمی آمریکا محسوب می‌شود، می‌تواند از دستاوردهای مهم اوباما در عرصه سیاست خارجی در طول ریاست جمهوری‌اش باشد.
شانس 70 درصدی
یکی از مذاکره‌کنندگان پیشین گروه 1+5 به رویترز گفت که شانس دستیابی به توافق 60 به 40 است. همچنین یک مقام ارشد ایرانی در این‌باره گفت: توافق به دست خواهد آمد. آمریکایی‌ها بیشتر از ما خواهان این توافق هسته‌ای هستند و این توافق به هر دو کشور کمک خواهد کرد. وی شانس حصول این توافق را 70 درصد توصیف کرد. بنا بر اعلام رویترز، دستیابی به توافق هسته‌ای برای حسن روحانی نیز بسیار حائز اهمیت است چون شکست این مذاکرات می‌تواند به تضعیف سیاسی وی منجر شود. هرچند هیچ‌یک از این دو رییس‌جمهور (روحانی و اوباما) نمی‌توانند امتیاز زیادی بدهند. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته نشان داد که واشنگتن در حال دست کشیدن از اصرارهای گذشته‌اش برای حل کامل تحقیقات آژانس درباره آنچه وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای گذشته ایران می‌خواند، است. وی در یک کنفرانس خبری گفت: ما روی توضیح ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی یا زمانی دیگر انجام داده متمرکز نیستیم.
شواهد ساختگی
این در حالی است که مقامات آمریکایی پیش از این تاکید داشتند ایران باید به تمام سوالات آژانس پاسخ دهد و کاهش تحریم‌ها منوط به این مساله است. ایران تاکید می‌کند شواهدی که آژانس بر اساس آنها ادعا می‌کند این کشور در گذشته فعالیت‌های مرتبط با تسلیحات هسته‌ای انجام داده، ساختگی هستند و برنامه هسته‌ای ایران ماهیت کاملا صلح‌آمیز دارد. رویترز در نوامبر گزارش داده بود که قدرت‌های جهانی احتمالا برای جلوگیری از شکست این توافق تاریخی از خواسته‌شان برای حل کامل آنچه آژانس ابعاد نظامی احتمالی می‌خواند، دست برخواهند داشت.
عصبانیت جمهوریخواهان
روزنامه واشنگتن‌پست که به جمهوریخواهان نزدیک است، در گزارشی به قلم جنیفر روبین نوشت: «سخنان جان کری وزیر خارجه (آمریکا) درباره مساله بغرنج توضیح ایران درباره ابعاد نظامی احتمالی (پی‌ام‌دی) برنامه (هسته‌ای) آن در گذشته، تعجب‌برانگیز بود. این مساله در کمک به بازرسان برای شناسایی تخلفات صورت گرفته نقش اساسی دارد.» کری ضمن تاکید بر اینکه آمریکا از برخی فعالیت‌های نظامی ایران در گذشته اطلاع قطعی دارد، گفت اکنون اصرار خاصی بر این نیست که ایران به خصوص مرحله به مرحله اقداماتش را تشریح کند. در این گزارش با اشاره به بخش‌های دیگری از سخنان جان کری آمده است: اهمیت افشای پی‌ام‌دی در این است که در صورت هرگونه پیشرفتی بدون حل این مساله، بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی‌های کافی وجود نخواهد داشت چون اطلاعی از محل و نحوه فعالیت‌های قبلی در دست نیست.
ایستگاه آخر
در آخرین رویدادها پس از پایان نشست داخلی معاونان وزیران خارجه کشورهای 1+5 سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی نشستی هماهنگی با هلگا اشمید برای تنظیم برنامه‌ها و مذاکرات آینده برگزار کردند. به گزارش ایرنا، معاونان وزیران خارجه انگلیس، آلمان، فرانسه، چین، روسیه و آمریکا که از پنجشنبه به وین رفته‌اند، دیروز (جمعه) نشستی داخلی برای هماهنگ کردن مواضع خود برگزار کردند. این نخستین نشست شش قدرت جهانی پس از تازه‌ترین اظهارات جان کری بود که گفت در راه رسیدن به توافق و برچیدن تحریم‌ها، نگاه دولت او نه به گذشته که به آینده است. عراقچی و روانچی از چهارشنبه برای هشتمین دور مذاکره نگارش متن توافق جامع در وین به‌سر می‌برند و تا پایان مهلت تعیین شده برای این کار یعنی دهم تیر، در آن شهر خواهند ماند. با توجه به ابراز امیدواری هر دو طرف مبنی بر توافق هسته‌ای اخبار غیررسمی از سوی دیپلمات‌های ساکن در وین نشان از تمدید زمان مذاکرات دارد.∎