پنج روز پیش بود که یک زمینشناس هلندی به نام فرانک هوگربیتس (Frank Hoogerbeets) در یک فیلم پنج دقیقه و شش ثانیهای اعلام کرد وقوع زلزله قدرتمندی، ترکیه و چند کشور دیگر را تهدید میکند. او به این فیلم بسنده نکرد و سه روز پیش در توییتیگفت: «دیر یا زود، زلزلهای در حدود بزرگای 7.5ریشتر در جنوب مرکز ترکیه، اردن، سوریه و لبنان رخ خواهد داد.» توییتیکه چندان جدی گرفته نشد تا ساعت 4 و 17 دقیقه بامداد روز دوشنبه که ناگهان زمین بهشدت شروع به لرزیدنکرد و مردم وحشتزده از زمینلرزه را در سرمای زمستان به خیابانهای تاریک کشاند. مرکز این زمینلرزه شهر پازارجیک در استان قهرمان مرعش و در عمق 24.1کیلومتری زمین بود. در اثر این لرزه، بسیاری از ساختمانهای مسکونی یکی پس از دیگری روی زمین آوار شد و مردمی که فرصت فرار پیدا نکرده بودند، زیر تلی از آهن و سیمان گرفتار شدند. 11 دقیقه پس از وقوع زلزله و در حالیکه مردم بهتزده نظارهگر وضعیت بحرانی منطقه بودند، وقوع زلزله دیگری اوضاع را بحرانیتر کرد و حتی باعث انفجار در لولههای انتقال گاز و آتشسوزیهای وسیع در منطقه قهرمان مرعش شد که آتشنشانان برای اطفای حریق بهسرعت به محل حادثه اعزام شدند. در حالیکه به نظر میآمد در اثر این زلزله علاوه بر منازل مسکونی، به سازههای دیگر نیز آسیب وارد شده باشد اما معاون رئیسجمهور ترکیه اعلام کرد مدارس، خوابگاهها و مراکز اقامتی آسیبی ندیده است.وضعیت شهرهای زلزلهزده ترکیه شبیه مناطق جنگی است و اینترنت و برق در بخشهای آسیبدیده در جنوب ترکیه قطع است. برخی اتوبانها ترکهای عمیق برداشته و وضعیت به شکلی است که امکان عبور و مرور برای خودروها وجود ندارد و بسیاری از مردم خودروهای خود را وسط اتوبان و خیابانها رها کردهاند. بیمارستانها پر از مصدومان ناشی از زمینلرزه است و بسیاری از زخمیها در راهروها بستری شدهاند. براساس گزارشها شرایط به حدی وخیم است که یک زایشگاه به اجبار تمام نوزادان بخش خود را به بیمارستانهای نزدیک منتقل کرده تا بتواند به مصدومان رسیدگیکند. پس از ارزیابیهای اولیه، مسئولان ترکیه اعلام کردند دستکم 10 شهر ترکیه از جمله عثمانیه، آدانا و دیاربکر و بیش از 2818 ساختمان آسیب دیده است. در شرایطی که امدادگران مشغول آواربرداری هستند، یکی از زلزلهزدگان ترکیه در حالیکه به نظر میرسد زیر آوار گرفتار شده، میگوید: «اگر کسی صدای من را میشنود، من و مادرم در طبقه هفتم ساختمان هستیم. حالمان خوب است اما آب در حال بالا آمدن است و به کمک نیاز داریم.» شهروند دیگری توییت زده است: «خانواده من در محله تورگوت ریس هستند. لطفا کمک کنید.»شهروندان برخی مناطق زلزلهزده ترکیه از تاخیر و بیبرنامگی در امدادرسانی شکایت دارند. سوزان شاهین از حزب مخالف جمهوریخواه خلق در اینباره میگوید: «من در منطقه اسکندرون هستم. منطقه ما در وضعیت وخیمی قرار دارد. بیش از 30 ساختمان و بیمارستان قدیمی ویران شده و در شرایط بسیار بدی قرار داریم. ساعتها از زلزلهگذشته اما عملیات امداد و نجات هنوز آغاز نشده است. نه خبری از سازمان بلایای طبیعی و اضطراری است و نه مقامات دولتی. نمیتوان اجساد را به بیمارستانها منتقلکرد. مردم ما مردهاند و از ساعت 4 صبح تا یک بعدازظهر کسی نیامده است.»زلزله ترکیه، سوریه را هم بینصیب نگذاشت و شهرهای زلزلهزده این کشور هم دستکمی از شهرهای جنگزده ندارد. در سوریه هم زلزله در استانهای حلب، حمص، لاذقیه، حماه و طرطوس خسارات متعددی بهجا گذاشته، براساس اعلام مرکز ملی رصد زلزله سوریه، ادلب، لاذقیه و حلب بیشترین آسیب را از زلزله دیدهاند. پس از وقوع زلزله، وزارت دفاع سوریه وارد عمل شد و تمام واحدها و تجهیزات خود را روانه نقاط زلزلهزده کرد.برخی رسانههای سوری میگویند علاوه بر شهروندان عادی، بستگان برخی مقامات سوری هم جزو جانباختگان زلزله سوریه بودهاند. به گفته آنها، نسوم عرنوس، خواهر حسین عرنوس نخستوزیر سوریه پس از ریزش خانهاش در شهر حماه جانش را از دست داده و 11نفر از فرزندان و نوادگانش نیز فوت شدند. خبری که البته هنوز توسط مقامات سوریه تایید نشده و در حد شایعه است.بخش خدمات اضطراری ترکیه اعلام کرد دست کم ۱۴۹۸ نفر درپی وقوع زلزله کشته شدند. همچنین ۷۸۳مورد فوتی در سوریه درپی زلزله ثبت شده که تعداد کشتهشدگان در دو کشور را به ۲۲۸۱ نفر میرساند. این در حالی است که با توجه به حجم خرابیها بهنظر میرسد با ادامه جستوجوها تعداد کشتهها افزایش پیدا کند.
لیلا حسینزاده - گروه حوادث
لیلا حسینزاده - گروه حوادث