خبر فوری نوشت: چند روز از انفجار اصفهان می گذرد و هنوز هیچ دولتی مسئولیت آن را بر عهده نگرفته است. در این میان، رسانه های مختلف گمانه زنی های متفاوتی در این رابطه داشته اند. در میان گزینه های مشکوک، نام دولت های آذربایجان، اوکراین، آمریکا و اسرائیل بیش از همه تکرار می شود. اما کدام یک در عملیات خرابکارانه اصفهان دخالت داشته اند و آیا این کار را به تنهایی انجام داده اند یا با همراهی کشوری دیگر دست به این عمل زده اند. در این گزارش سعی داریم مروری بر شواهد و تحلیل های مختلف در این رابطه داشته باشیم.

آمریکا دست به خرابکاری زده است؟

پایگاه خبری الحدث به نقل از منابعی در ایالات متحده نوشت: «نیروی هوایی آمریکا و یک کشور دیگر، که اسرائیل نیست، در حمله پهپادها به تاسیسات نظامی ایران در اصفهان دست داشتند.»

بیشتر تحلیلگرانی که آمریکا را متهم اصلی خرابکاری اخیر می دانند عرب زبان هستند. در همین رابطه، خبرگزاری تاس روسیه نیز به نقل از شبکه تلویزیونی العربیه گزارش داد که آمریکا و «کشور دیگری» ممکن است در حمله پهپادی به کارخانه نظامی در اصفهان دست داشته باشند. آنچه مورد توجه بسیاری از تحلیلگران قرار گرفته این است که آن "کشور دیگر" چه کشوری است. تحلیلگران معتقدند احتمالا آذربایجان و اوکراین در این کار دخالت داشته اند. باکو به علت حادثه جمعه در سفارتخانه این کشور در تهران و اوکراین بر سر جنگ روسیه با ایران به اختلاف خورده اند و ممکن است با آمریکا همکاری کرده باشند اما همه اینها منوط بر این است که آمریکا عامل حادثه اصفهان باشد. این در حالی است که پنتاگون اعلام کرده هیچ عملیاتی در ایران نداشته است. همچنین، بیشتر رسانه های داخلی آمریکا انگشت اتهام خود را به سمت تل آویو دراز کرده و دولت نتانیاهو را مسئول اتفاقات اصفهان دانسته اند.

آیا نتانیاهو و اسرائیل مجددا به تاسیسات ایران حمله کرده است؟

وال استریت ژورنال یکی از اولین رسانه هایی بود که اسرائیل را مسئول حمله خرابکارانه اخیر به ایران دانست. این رسانه با اشاره به منابع خبری خود که «مقامات آمریکایی و افراد آشنا با عملیات» عنوان شده اند، نوشت: حمله به اصفهان اولین عملیات اسرائیل در داخل ایران در دوره جدید نتانیاهو است.

وال استریت ژورنال در گزارش خود مدعی شد: به گفته مقامات آمریکایی و افراد آشنا با این عملیات، در حالی که ایالات متحده و اسرائیل به دنبال راه‌های جدیدی برای مهار برنامه هسته‌ای و نظامی تهران هستند، اسرائیل یک حمله پهپادی را انجام داده است. 

بسیاری معتقدند اتفاقات اخیر در قدس اشغالی، تهدیدات دولت جدید رژیم صهیونیستی، مسبوق به سابقه بودن عملیات های خرابکارانه تل آویو در ایران و به خصوص هدف قرار دادن مراکز حساس ایران، همگی شواهدی هستند که دخالت اسرائیل در حادثه اصفهان را تایید می کنند. با این حال، لازم به ذکر است که اولا اسرائیل هنوز مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است و ثانیا، اگر هم این واقعه توسط تل آویو رخ داده باشد، بنا به گفته تحلیلگران نظامی، با مشارکت دولتی دیگر انجام شده و اسرائیل در این کار تنها نبوده است‌. کشور دومی که احتمالا به اسرائیل کمک کرده یکی از همان کشورهایی است که در مورد آمریکا نیز بیان شد: آذربایجان و اوکراین.

اوکراین همکار تل آویو یا واشنگتن در حمله خرابکارانه؟

اختلافات تهران و کی‌اف بعد از آغاز جنگ روسیه و اتهام اوکراین مبنی بر اهدای پهپادهای ایرانی به مسکو اوج گرفت. بعد از حادثه اصفهان، مشاور رئیس جمهور اوکراین با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در توئیتر با اتخاذ رویکرد کینه توزانه‌ای مشابه آنچه از سوی محافل سیاسی و رسانه‌ای رژیم صهیونیستی مطرح شده بود، از مشارکت کی‌اف در اقدام علیه مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان خبر داد. این توئیت اگرچه به شدت جنجالی بود اما تا کنون مورد تایید هیچ یک از مقامات رسمی اوکراینی قرار نگرفته است. پس از اظهارات «میخایلو پودولیاک» و پذیرش تلویحی مشارکت این کشور در حمله به مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان، کاردار اوکراین به وزارت امورخارجه برای توضیح پیرامون ادعاهای مطرح شده از سوی پودولیاک احضار شد.

اگرچه مشاور زلنسکی مدعی شده کشورش با اسرائیل همکاری کرده و به اصفهان حمله نموده است و برخی رسانه ها نیز مدعی برقراری ارتباط کی‌اف و  تل آویو قبل از حمله به اصفهان شده اند، اما شرایط جغرافیایی اوکراین و دوری از ایران نشان می دهد که ممکن است ادعای دخالت اوکراین در حمله اخیر صرفا یک حقه اطلاعاتی باشد تا از عامل پوششی اصلی غافل بمانیم. این عامل پوششی می تواند جمهوری آذربایجان باشد.

باکو علیه تهران اقدام کرده است؟

به جز حادثه جمعه سفارتخانه آذربایجان در تهران، اختلافات استراتژیک ایران و باکو و به خصوص همکاری های اخیر  آذربایجان با اسرائیل شواهدی هستند که از دخالت باکو در حادثه اخیر حکایت دارند. پیش از این هم بارها ادعا شده بود که در زمان حمله به نطنز، پهپاد‌های اسرائیل از طریق آذربایجان خودشان را تا این منطقه رسانده بودند؛ هرچند این ادعا هرگز توسط مقامات رسمی تایید نشد.

ایران، جمهوری آذربایجان را به همکاری با اسرائیل و در اختیار قراردادن پایگاه‌هایش برای استفاده یگان پهپادی اسرائیل متهم کرده است. سال ۹۱ روزنامه ساندی تایمز بریتانیا به نقل از یک منبع نظامی اسرائیلی مدعی شد که «رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از رادار باند ایکس و پهپاد‌های مستقر در جمهوری آذربایجان بر آن است که موشک‌های بالستیک ایران را در لحظه آماده شدن برای پرتاب هدف قرار دهد و بدین وسیله حمله موشکی این کشور را در نطفه خفه کند.» حتی اگر این ادعا درست نباشد، باز شکی نیست که همکاری باکو و تل آویو زیاد شده و بعید نیست علی‌اف با نتانیاهو  در زمینه خرابکاری در ایران همکاری داشته باشد، هرچند نمی توان با قطعیت این سناریو را تایید کرد. 

دو ضلع از چهار ضلع مربع تهدید در حادثه اصفهان نقش داشتند

شواهد فوق نشان می دهد که احتمالا یکی از دو دشمن اصلی ایران یعنی آمریکا و اسرائیل در حمله اخیر در اصفهان نقش داشته و در این اقدام، با یکی از دو کشور آذربایجان و اوکراین همکاری کرده اند. در واقع، اسرائیل یا آمریکا نقش اصلی را در این خرابکاری داشته و آذربایجان یا اوکراین نیز به عنوان عامل کمکی همکاری کرده اند. شواهد گویای این است که احتمال دخالت اسرائیل بیش از آمریکا است اما نمی توان بین آذربایجان و اوکراین یکی را انتخاب کرد چون هنوز شواهد کافی برای تصمیم گیری و قضاوت وجود ندارد.