شرق: آغاز هشتمین دور مذاکرات هسته‌ای در وین با اخبار متفاوتی همراه بود؛ اخباری که به‌نوعی به فضای رخوتناک مذاکرات شوک وارد کرد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا، که از خانه خود در بوستون با خبرنگاران در محل وزارت امور خارجه آمریکا از طريق یک ارتباط تصویری از راه دور سخن می‌گفت، اشاره كرد «ما خود را به بررسی آنچه ایرانی‌ها در یک برهه زمانی انجام داده‌اند، مقید نمی‌کنیم. اکنون به پیشرفت می‌اندیشیم».کری، در این کنفرانس در پاسخ به این سؤال که آیا PMD (ابعاد نظامی احتمالی) موضوع مذاکره است، گفت: «ما روی این موضوع متمرکز نشده‌ایم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی یا هر زمان دیگری انجام داده، توضیح دهد. درباره طرح این مسئله در برخی رایزنی‌ها کمی تحریف می‌شود. ما می‌دانیم که آنها چه کاری انجام داده‌اند و هیچ تردیدی نداریم. ما از فعالیت‌های نظامی خاصی که آنها مشغول انجام آن بودند، کاملا مطلع هستیم. آنچه ما درباره آن نگران هستیم، آینده است».
این اظهارنظر در حالی مطرح می‌شود که کمتر از دو هفته به پایان ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای و دستیابی به توافق جامع مانده است. درهمین‌حال، برخی اظهارات نشان می‌دهد که موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران که از جمله موضوعات باقی‌مانده از قبل است، جزء گره‌های مذاکرات بود. به گزارش «انتخاب»، وزیر امور خارجه آمریکا گفته: «ما باید مسائل را براساس خطوطی که در لوزان مشخص کردیم، حل کنیم». جان کری گفته است: «برای ما ضروری است که بدانیم فعالیت‌هایی که متوقف شده‌اند در آینده چگونه خواهند بود و اینکه بتوانیم با روشی مشروع، راهي مناسب را درخصوص آن فعالیت‌ها به‌کار گیریم. این مطمئنا یکی از نیازمندی‌های ما برای قضاوت درباره آن چیزی است که باید در یک توافق قانونی به دست آید. برای داشتن توافقی که بتواند عاملی برای کاهش عمده تحریم‌ها شود باید پاسخ آنها را داشته باشيم».جان کری گفت: «تاریخ دقیق حضورم در مذاکرات مشخص نیست، اما بسته به شیوه‌ای که اوضاع در وین در روزهای آینده پیش می‌رود، من برای انجام مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران، که هرکسی امیدوار است پایان یابد و باید پایان یابد، به آنجا خواهم رفت. مسلما خطرات و ریسک مذاکرات بسیار بالاست. موضع ما تغییر نکرده است. من از برخی پس‌وپیش‌رفتن‌ها در چندروز گذشته مطلع شده‌ام، اما مواضع ما حتی یک ذره نسبت به آنچه که هم در برنامه اقدام مشترک اعلام کردیم و هم آنچه که من در مصاحبه‌ها و گفت‌وگوها با افراد در چند ماه گذشته گفته‌ام، تغییر نکرده است. بنابراین گفت‌وگوها همچنان سخت و حساس است و همان‌طور که همواره گفته‌ام، ما نمی‌خواهیم برای یک توافق فقط به‌خاطر اینکه توافقی داشته باشیم، عجله کنیم و قرار نیست توافقی را امضا کنیم که معتقد نیستیم کار را تمام می‌کند».
تمرکز بر دسترسی‌ها
درحالی‌که به‌نظر می‌رسد اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی‌بر این است که تمرکز بر موضوع پی‌ام‌دی در جریان مذاکرات به نقطه روشنی رسیده، ‌اما این‌بار تمرکز بر دسترسی‌ها قرار خواهد داشت. او گفته: «البته این یک مذاکره است و البته در مذاکره بده‌‌بستان همیشه وجود دارد، اما در لوزان و همچنین در طرح اقدام مشترک پارامترهای اساسی درباره آنچه که نیاز است به آن دست یابیم، تعیین شد؛ برای مثال در برخی از موضوعات نظیر ابعاد نظامی احتمالی، طرح اقدام مشترک به آن اشاره می‌کند و می‌گوید که این مسئله در متن محصول نهایی (توافق نهایی) حل‌وفصل می‌شود و این مسئله همچنان درست است و باید حل‌وفصل شود. ما باید به‌خصوص پرسش‌های خود درباره آن را حل‌وفصل کنیم. دسترسی ‌بسیار مهم است و همواره از همان روز اول مهم بوده و همچنان هم مهم است. ما در لوزان این مسئله و به‌نوعی خطوط اساسی را مشخص کردیم. با توجه به این، راه گریزی وجود دارد تا بتوانیم مسائل خاصی را بیشتر تصریح کنیم و البته مسائلی وجود دارد که من به‌خصوص در لوزان در کنفرانسی خبری به آن اشاره کردم که ما می‌دانیم هنوز حل نشده است. بنابراین مسلما این مسائل بیش از هر مسئله دیگری سرگشاده باقی مانده است، اما مسائل اساسی هستند».
دل‌مشغول پی‌ام‌دی نیستیم
جان کری در مورد ابعاد نظامی احتمالی تصریح کرده که «آمریکا و شرکای مذاکره‌کننده‌اش خود را «دل‌مشغول» این مسئله نخواهند کرد چون آنها از قبل تصویر کاملی از فعالیت‌های گذشته ایران به‌دست آورده‌اند. ما بیشتر نگران آن چیزی هستیم که ایران شاید در آینده انجام دهد و تمرکز فعالیت‌های خود را بر این امر گذاشته‌اند چون ضرب‌الاجل 30 ژوئن برای حصول به یک توافق‌نامه در حال نزدیک‌شدن است».
جان کری گفت: «ما برای اینکه به توافقی برسیم که در آن کاهش قابل‌توجه تحریم‌ها درج شده باشد، باید پاسخ‌هایی برای این مسائل داشته باشیم».
روز گذشته روزنامه «نیویورک‌تایمز»، در مطلبی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه آمریکا نوشت: «احتمالا تحریم‌های ایران پیش از حل موضوع ابعاد نظامي احتمالی برنامه هسته‌ای ایران (PMD) لغو خواهد شد». پیش از این هرگونه توافقی در جریان مذاکرات هسته‌ای و لغو تحریم‌ها به رفع مسئله ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای موکول شده بود که به سال‌های قبل مرتبط بود. به گزارش ایسنا به نقل از روزنامه «هافینگتون‌پست»، نماینده آمریکا در سازمان‌ملل نیز با حضور در جلسه کمیته روابط خارجی کنگره به نمایندگان اطمینان داد که «در صورت پایبندنبودن ایران به تعهداتش، تحریم‌ها علیه این کشور به‌سرعت قابل بازگشت است. آمریکا و هم‌پیمانانش اجازه نخواهند داد مکانیسم بازگشت فوری تحریم‌ها در دست روسیه و چین باشد».
در چارچوب توافق باید تکلیف پی‌ام‌دی معلوم شود. روز گذشته عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، نیز در مورد پی‌ام‌دی گفت: «پاک‌شدن پرونده‌های «پی‌‌ام‌دی» خواسته ایران است و باید روشن شود که پرونده‌های «پی‌‌ام‌دی» غلط بوده و در مذاکرات نیز فشار می‌آوریم که بايد در چارچوب توافق، تکلیف این پرونده‌ها روشن شود».سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌‌کننده هسته‌ای کشورمان، در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما گفت: «اگر با گروه 1+5 به توافق برسیم و پروتکل الحاقی هم در این توافق وجود داشته باشد، طبعا دسترسی‌های مدیریت‌شده بدون هیچ‌گونه سوءاستفاده از آنها، در پروتکل الحاقی و توافق وجود خواهد داشت».
او افزود: «در این چارچوب، دو طرف به‌دنبال راه‌حل‌هایی هستند که آژانس بتواند برای سؤال و پرونده‌های گذشته ایران یک پاسخ درخور پیدا کند، اما هنوز هیچ راه‌حلی نهایی نشده و همچنان مشغول رایزنی هستیم».سیدعباس عراقچی در مورد برنامه مذاکراتی روزهای آینده گفت: «احتمالا تعدادی از اختلافات که مقداری کلیدی و اساسی‌تر است برای روزهای آخر می‌ماند تا وزرا ملحق شوند و در سطح آنان تصمیم‌گیری شود. ما 10 تیر را برای پایان مذاکرات در نظر گرفته‌ایم، اما این‌طور نیست که توافقی خوب و مطلوب را فدای این تاریخ کنیم. اگر لازم باشد ممکن است چندروزی فراتر برود یا زودتر تمام شود. اینها به‌نظر ما اصل قضیه نیست. ما به تاریخ مشخصی پایبند نیستیم و یک تاریخ مشخص برای ما مقدس نیست». او ترکیب حضور مذاکره‌کنندگان را به مسیر مذاکرات مرتبط دانست. 
گمانه‌زنی براي تمدید مذاکرات
روز گذشته خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی شد که متن اصلی توافق جامع به دلیل وجود اختلاف بر سر 10 موضوع اساسی، دارای ده‌ها جای خالی است که هنوز پر نشده است. به گزارش فارس به نقل از آسوشیتدپرس، منابع دیپلماتیک گفته‌اند با توجه به اختلافات باقی‌مانده، انتظار می‌رود که گفت‌وگوها تمدید شود و در ماه جولای (اواسط تیرماه تا اواسط مرداد) ادامه یابد. 
همچنین امروز رئیس‌جمهور و وزیر خارجه روسیه قرار است در حاشیه نشست اقتصادی «سنت‌پترزبورگ» در مورد مذاکره هسته‌ای ایران، با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو ‌کنند. به گزارش ایسنا و به نوشته روزنامه اورشلیم‌پست، لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، نیز قرار است آخر هفته جاری به منظور دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در مورد مذاکره هسته‌ای ایران به اراضی اشغالی سفر کند.