جان کری روز سه شنبه برای نخستین بار اشاره کرد که آمریکا آماده لغو تحریم‌های اقتصادی ایران است بدون آنکه مدارک کامل دال بر اینکه دانشمندان ایران به طور مخفیانه در ساخت تسلیحات هسته‌ای شرکت ندارند، ارائه شده باشد. نیویورک تایمز نوشت؛ وزیر خارجه آمریکا در نخستین کنفرانس خبری خود از زمان حادثه‌ای که حین دوچرخه‌سواری برایش رخ داده بود، به این نکته اشاره کرد که ممکن است تحریم‌های اصلی پیش از پاسخ دقیق بازرسان بین‌المللی به سوالاتشان در مورد آزمایشات و کار طراحی هسته‌ای که به نظر می‌رسید در راستای تولید یک بمب باشد، لغو شود. این تحریم‌ها فروش نفت و مبادلات مالی ایران را مسدود کرده است. این مباحث نشان می‌دهد ایران توانسته در مذاکرات هسته‌ای موضوعی را که مد نظر داشته به خوبی پیش ببرد و از این رو مهمترین کشور در میان اعضای 1+5 که آمریکا است را وادار به عقب‌نشینی کند. وزیرخارجه آمریکا طی یک کنفرانس ویدئویی در سالن برگزاری نشست خبری روزانه وزارت خارجه به اظهارنظر درباره موضوعات مختلف از جمله مذاکرات هسته‌ای ایران پرداخت و‌ گفت: «ما اصراری بر این نداریم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی، یا هر زمان دیگر انجام داده توضیح دهد. ما می‌دانیم آنها چه کاری انجام داده‌اند. شکی نداریم. از فعالیت‌های نظامی معینی که آنها مشغول انجام آن بودند، آگاهی کامل داریم. چیزی که از آن نگران هستیم، زمان‌های بعدتر است. برای ما حیاتی است بدانیم که این فعالیت‌ها در زمان‌های بعدتر، متوقف شده‌اند و اینکه بتوانیم به روشی مشروع آن فعالیت‌ها را از بین ببریم‌ و اینکه می‌توانیم به روشی مشروع آن را پایان دهیم. این مطمئنا یکی از شرایط ما برای قضاوت درباره آن چیزی است که باید در یک توافقنامه مشروع به دست آید.» سخنان جان کری از این بابت دارای اهمیت است که فاش شده، ‌حداقل از فروردین‌ماه سال گذشته، رژیم صهیونیستی از آمریکا درخواست کرده به‌عنوان بخشی از شرایط توافق جامع هسته‌ای، ایران ملزم به «اعتراف» به این موضوع شود که در گذشته فعالیت‌های پنهان مربوط به ساخت سلاح هسته‌ای انجام داده است. همین درخواست در نامه روز دوشنبه باب کروگر، سناتور جمهوری‌خواه نمودی مجدد یافت. به گفته این سناتور آمریکایی- که طراح برخی از طرح‌های ضدایرانی در سنای آمریکاست ـ گزارش‌هایی که باعث نگرانی او شده، حاکی از این است که تیم مذاکره‌کننده آمریکا، ممکن است به چیزی کمتر از «افشای کامل ابعاد نظامی احتمالی فعالیت اتمی ایران» رضایت دهد. پیش از این، ایالات متحده و دیگر قدرت‌های غربی سال‌ها مدعی بودند که ایران ابتدا باید تکلیفش را با موضوع تحقیقات گذشته ادعایی برای ساخت سلاح هسته‌ای روشن کند، ولی در آستانه رسیدن به مهلت پایان مذاکرات، دولت اوباما اکنون به این نتیجه رسیده ‌که حسابرسی ادعاها درباره تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای پیش از سال 2003 ضروری نیست، زیرا ایالات متحده اکنون اطلاعات دقیقی درباره ابعاد این مسأله دارد و با سیستم‌های جدید نظارتی، امکان این هست که آژانس بین‌المللی مانع از تلاش ایران برای ساخت سلاح در سال‌های آینده شود. ایران در سال‌های گذشته همواره ادعاهای غرب در اینباره را تکذیب کرده است اما موضع جدید کری نشان می‌دهد ‌از این پس پرداختن به این موضوع فوریت نخواهد داشت.

 اعتراف به سرسختی ایران

نشریه آمریکایی فارن پالیسی، تغییر در موضع آمریکا را از جمله در نتیجه این واقعیت دانسته که محال است ایران به چنین مساله‌ای اعتراف کند. از نظر این نشریه تغییر در موضع آمریکا می‌تواند دو اثر مهم داشته باشد. نخست ادعای برخی از متخصصان عدم اشاعه هسته‌ای است که این اتفاق را معادل کم اهمیت شدن جایگاه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌دانند و دوم اینکه برخی دیگر از کشورهای غربی و به ویژه فرانسه مدعی هستند که رسیدن به درکی روشن از تلاش‌های سابق ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای، در مسیر رسیدن به توافق جامع هسته‌ای اهمیتی حیاتی دارد. ژرارد آرود، سفیر فرانسه در آمریکا، به‌تازگی گفته است، بدون حل دو مسأله PMD و تحقیق و توسعه، هیچ توافقی نهایی نخواهد شد. دیوید آلبرایت، مدیر مؤسسه موسوم به دانش و امنیت بین‌المللی، موضع جدید کری را بسیار نگران‌کننده توصیف کرده و مدعی شده است که این موضع بازتابی از این ادعاست که آمریکا درحال امتیاز دادن زیاد به ایران است و هر گاه آمریکایی‌ها با سرسختی ایران در موضوعی مواجه شوند، سرانجام در برابر ایران کوتاه خواهند آمد. آلبرایت مدعی شده، ‌در صورت دست کشیدن از موضوع PMD برای بسیاری سخت خواهد بود که از توافق با ایران حمایت کنند. این در حالی است که عده‌ای دیگر از کارشناسان به فارن پالیسی گفته‌اند، سخنان کری نشان‌دهنده واقعیت در‌باره چیزهایی است که می‌توان در مذاکره با ایران به آن دست یافت و چیزهایی که رسیدن به آن ممکن نیست.

  مجبورکردن ایران هیچ منطقی ندارد

ژاکلین شایر، یکی از کارشناسان سابق بخش اعمال تحریم‌ها علیه ایران در شورای امنیت‌ در این باره گفته است: مجبور کردن ایران به پذیرش این ادعا، که یک دهه پیش درگیر انجام تحقیقاتی برای ساخت سلاح هسته‌ای بوده است، هیچ منطقی ندارد. وی افزود: مسأله حیاتی این است که آژانس اطلاعات مفصلی‌ داشته باشد تا مطمئن شود، فعالیت‌های غیرقانونی ایران متوقف شده است. این ایده که ایران باید به نوعی به صراحت در‌باره همه تحقیقات گذشته خود اعلام نظر کند، هرگز واقع‌بینانه نبوده است.