عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در نگاه اول تصویر مقابل نکتۀ خاصی ندارد چرا که روزنامۀ ایران از سال 1394 و در دولت حسن روحانی که اصطلاح «برجام» - سرواژۀ پارسی 4 کلمۀ برنامۀ جامع اقدام مشترک - ابداع شد بارها دربارۀ برجام نوشته است.
چه از 94 تا 97 که شروع و اوج برجام بود و چه از 97 که ترامپ از برجام خارج شد و چه از بهمن 99 که با روی کار آمدن جو بایدن و چند ماه فاصله با پایان کار دولت روحانی امید به احیای برجام زنده شد و چه در تیر 1400 که ابراهیم رییسی رییس جمهور شده بود و روحانی گفت اگر همین حالا به عراقچی اختیار دهیم برجام احیا می شود و آن روز البته دلار 25 هزار تومان بود.
تصویر بالا اما از این منظر اهمیت دارد که تیتر روزنامۀ دولت در همین چهارشبۀ گذشته 30 تیر 1401 است و کافی است به یاد آوریم در ادبیات این روزنامه پش از تحویل به دولت کنونی به جای برجام از «رقع تحریمها» و «خنثی سازی تحریم ها» گفته میشد و آقایان امیر عبداللهیان و باقریکنی هم حتیالمقدور از بر زبان آوردن واژۀ «برجام» خودداری میکردند هرچند شبی در میهمانییی در حیاط تالار رودکی وقتی به آقای باقری کنی گفتم چرا با واژۀ برجام مشکل دارید تأیید نکردند و لبخند زدند.
حالا اما واژۀ برجام بر تیتر روزنامۀ دولت مینشیند بی آنکه آن را همان هیچ بدانند و با تعابیری که معمولا کیهان به کار میبرد.
داستان اما تنها این نیست. اهمیت مضاعف به خاطر آن است که شب قبل از آن به نقل از جو بایدن این خبر منتشر شده بود که در پاسخ به پرسشی گفته بود «برجام مرده است اما نمی توانیم آن را اعلام کنیم. داستانش طولانی است». هر چند که بعدتر مشخص شد ظاهرا یک ایرانی مخالف ایران و دموکراتها و برجام در برنامهای خود را به بایدن نزدیک کرده تا چنین پاسخی را دریافت کند و یک موضع رسمی نبوده است.
با این حال اگر وضعیت اقتصادی و اجتماعی چنین نبود قاعدتا باید همان جمله اگر نه بر صفحه اول روزنامه دولت که بر پیشانی کیهان می نشست و کلی ذوق میکردند که بایدن هم اذعان کرده برجام مرده است کما این که اگر یک سال قبل و در 29 اذر 1400 چنین گفته بود عین آن جمله تیتر یک آنها می شد.
حالا اما روشن است که امید به احیای برجام یکی از مهمترین امیدها برای پایین آمدن قیمت دلار است و روزنامه دولت منتقد برجام مثل روزنامۀ دولت منعقدکنندۀ برجام صریح و روشن از آن مینویسد و نه تعبیری مثل رفع تحریم ها یا خنثیکردن تحریمها و مانند آن.
در همان شب یلدا که خبر اظهارات بایدن منتشر شد ولی فردای آن تیتر کیهان و ایران نشد (تا بر افزایش قیمت دلار تأثیر منفی بیشتر نگذارد و کار بسیار درستی هم بود) اما آقای امیر حسین ثابتی مجری شبکۀ افق خطاب به کامبیز مهدیزاده داماد رییس جمهوری سابق این توییت طعنه امیز را منتشر کرد: «آقا داماد، شب چله که رفت منزل پدر خانم، از آقای روحانی بخواهد برایش زیر کرسی قصۀ پریدن دلار با زندۀ برجام از 3700 به 32000 را بگوید تا دفعۀ بعد که خواست نمک بریزد دست پُرتر باشد.»
کامبیز مهدیزاده هم در پاسخ نوشت: «مردۀ برجام از سیاست های اقتصادی شما بهتر عمل میکند! تا اسم برجام می آیدقیمت ها در بازار عقب نشینی می کند. تا در زمستان سختِ توهّمی، خودمان یخ نزدیم [نزده ایم] به برجام روحانی برگردید.»
حالا با این توضیحات مفهوم تیتر روزنامۀ دولت منتقد برجام -و در حال مذاکره برای احیای همان برجام- را بهتر میتوان دریافت.