صاحب‌خبر - گروه اقتصاد/ سال گذشته در همین روزهای آخر پاییز موجی از نگرانی شهر را فراگرفت و سویه جدید کرونا موسوم به «امیکرون» در حالی در مشهد شناسایی شده بود که تقریبا کرونا رو به افول گذاشته بود و ستاد استانی مبارزه با کرونا مانند سال قبل (1399) از شهروندان درخواست کرد ضمن رعایت شیوه نامه های بهداشتی از برگزاری تجمعات و مهمانی های خانوادگی خودداری کنند، این نگرانی دورهمی های یلدا را خزان کرد. رمق بازار در بلندترین شب سال گرفته و کرسی های خانه مادربزرگ ها خلوت شد، کسی انار دانه نکرد، فال حافظ پدربزرگ از پشت تلفن خوانده شد... اما امسال قصه گونه‌ای دیگر دارد، خبری از کرونا نیست و زمزمه‌های شب یلدا بلندترین شب سال به گوش می‌رسد، بعد از دو سال بد با حضور ویروس منحوس کرونا که بسیاری را از فال حافظ یلدا برای ابد محروم کرد و بسیاری از کرسی‌ها را خلوت و سیاه نشین، حال مردم بدون ترس و نگرانی خرید شب یلدا را در برنامه‌های خود قرار داده‌اند. آنان که بضاعت مالی دارند رستوران رزرو کرده‌اند تا دورهمی مجلل داشته باشند و بعد از دو سال دلی از عزا دربیاورند و عموم مردم مشهد هم در حال خرید آجیل و میوه شب یلدا هستند، ولی کام شب یلدای امسال با گرانی تلخ شده، درست است سنت اصلی شب یلدا دورهمی ها و صله رحم است، اما این دورهمی ها با آجیل شب یلدا و میوه هایی مانند هندوانه و انار شیرین تر است. گرانی لوکس ها هرچند بازار میوه و آجیل در محدوده دستغیب از روزهای پیش پررونق‌تر به نظر می‌رسد، اما شکایت‌های زیر لب مردم از قیمت‌ها مشهود است؛ با رصد قیمت‌ها در هفته منتهی به شب یلدا، متوجه می‌شویم قیمت میوه و آجیل و به‌طور کلی مایحتاج شب یلدا اگرچه گران اما به نسبت پایدار بوده است، البته مثل همیشه قیمت‌های متفاوت در برخی مغازه‌ها به چشم می‌خورد؛ موز میوه‌ای که بهتر است آن را جزو میوه‌های لوکس به‌حساب بیاوریم؛ در یک هفته بیش از 20 هزار تومان گران شده و از 42 به 62 هزار تومان و در مواردی بیشتر از 65 هزار تومان افزایش یافته است. 2 برابر شدن قیمت شیرینی همیشه برای خرید یلدا، رفتن به مغازه‌های آجیل‌فروشی ترسناک‌تر از دیگر مغازه‌ها بود، اما امسال و بعد از افزایش قیمت آرد و روغن، شیرینی فروشی‌ها نیز به همان اندازه رمق آدم را می گیرد؛ سال گذشته متوسط قیمت شیرینی تر حدود 60 هزار تومان و متوسط قیمت شیرینی خشک حدود 50 هزار تومان بود، اما امسال این قیمت ها بیش از دو برابر افزایش یافته است. قیمت شیرینی تر برای هر کیلو حدود 140 هزار تومان و شیرینی خشک حدود 120 هزار تومان شده است؛ به عبارتی سال گذشته می شد یک کیلو آجیل را با قیمت یک کیلو شیرینی تر در امسال خرید؛ روشن است که حس ورود به شیرینی فروشی ها مثل گذشته شیرین نیست. خرید آجیل و تنقلات شاید سخت ترین بخش ماجرا برای شب یلدا باشد؛ از افزایش قیمت حدود 50 درصدی هندوانه نسبت به سال گذشته اگر بگذریم،به افزایش حدود 100 درصدی قیمت آجیل در امسال خواهیم رسید. گران ترین ها باز گران تر شده اند. گرانی و گریبان یلدا مهمانی سنتی که قدمتی به درازای تاریخ تمدن داشته و خانواده‌ها را که همچنان محکم‌ترین ساختار را در جامعه ایرانی دارند؛ دور هم جمع می‌کرده و موجب سرور و خوشحالی آنان می‌شده است؛ چنان دچار گرانی شده که میزبان را در موارد بسیاری به فکر فرو می برد که قید دید و بازدید و برپایی سنت دیرین خود را بزند و خودش را به کار دیگری مشغول کند؛ از طرفی هم مهمان را ، که نکند کسی را به زحمت بیندازد.باورش سخت است که بپذیریم گرانی چنان گریبانگیر ضیافت یلدا شده است که رفته‌رفته شاید آن را محو شده ببینیم.در این حال و فکرها بودم که خیابان ها را گز می کردم؛ هرچقدر در خاطرات کودکی ام دنبال گشتم نتوانستم لذت شب یلدا را با آن همه مودت و خلوصی که بین اعضای خانواده بود، با شب دیگری برابر کنم و حالا این ترس به ذهن افراد خطور می کند که قید شب به این زیبایی را به دلیل گرانی بزنند یا حداقل مثل سال های قبل آن را در جمع های کوچک برگزار کنند و این‌که قرار باشد همه خانواده دور هم نباشند غمی به بلندای یلدا در سینه آدم می‌پروراند. قیمت میوه‌ها نه چندان متفاوت با پارسال به مغازه‌های میوه فروشی و قیمت های آن ها نگاه که می کنی از پایدار بودن و البته فراوانی اش خوشحال می‌شوی. راه رفتن در بازار میوه همیشه حس خوبی دارد؛ پر است از رنگ و بو، انگار بهار را می توانی مجانی به خودت هدیه بدهی، این را بگذارید کنار، شور و شوق خرید مردم که خودش نمود زندگی است اما اگر قیمت ها بگذارند. قیمت های روی سبدهای میوه را می خوانم؛ سیب زرد و سرخ بین 15 تا 30 هزار تومان، پرتقال که انواع مختلفی دارد بین 18 تا 30 هزار تومان، هندوانه 8 تا 15 هزار تومان، انگور بین 25 تا 40 هزار تومان، کیوی 20 تا 26 هزار تومان، گلابی 20 تا 28 هزار تومان، خرمالو حدود 40 هزار تومان و انار بین 15 تا 30 هزار تومان است. از هر کدامشان اگر بخواهی چند تایی برداری باید به دقت حساب جیبت را کرده باشی تا نه وقت خودت را هدر بدهی و نه وقت آقای فروشنده را. خرید دانه ای میوه؛ اجباری کنار یکی از مغازه های بزرگ ایستاده بودم که هر لحظه انبوهی از آدم ها به آن داخل و از آن خارج می شدند.متوجه شدم میوه خریدن مردم یک تغییر اساسی کرده است؛ دیگر کسی مبادرت به خریدن جعبه ای میوه نمی کند؛ همه پلاستیک های متعدد و البته کم حجم در دست دارند؛ گوشم را تیز کردم و صدای مشتری که می گفت 4 عدد گلابی، 10 عدد پرتقال و ... برایم بگذارید،شنیدم! میوه را دانه ای می خریم! به کارگر میوه فروشی گفتم مگر میوه را دانه ای می خرند؟ کو جعبه ها؟ خندید و به حالت استهزا گفت: گذشت آقا این روزها، کسی دیگر جعبه ای نمی خرد مگر مجلسی، چیزی باشد که آن هم به لطف کرونا و همچنین بی پولی مداوم، از دسترس خارج شده یعنی شاید فیلتر شده است! تخمه به جای آجیل خندیدم و زیر لب گفتم امان از بی پولی! به کارگر میوه فروشی که حالا می شد با او گپ و گفت سرپایی کرد،گفتم بازار چطور است؟ خوب می فروشید شب یلدایی؟ در حالی که داشت سینی میوه ها را مرتب می کرد و سرش گرم جدا کردن سره از ناسره در میوه ها بود، پاسخ داد: از سال قبل واقعاً بهتر است شکر خدا، اما آن قدر هم که لازم است رمق ندارد این بازار؛ خود من شاهکار کنم بعد از یک هفته کار می توانم 2 کیلو گوشت برای خانه بخرم؛ الان از مهمانی که می خواهم بگیرم تنم می لرزد؛ آجیل کیلویی 300 هزار تومان! مجبوریم تخمه بخوریم، ولی می ارزد اگر تنت سالم باشد و خانواده ات دور و برت را بگیرند، همه چیز که آجیل نیست. به نظرم آمد جمله آخرش را چنان که یک حکیم می گوید بر زبان آورد. از این حس همدلی واقعا به شوق آمدم؛ سر ما هر چه بیاید؛ رسوخ این همه سال حکمت که خودش را گاهی در همین مناسک هزار ساله نشان می دهد؛ ما را همدل و انسان نگه می دارد.مردی پا به سن گذاشته که چند کیلو میوه را در کیسه های مختلف حمل می کرد به کمک شتافتم؛ برای سبک کردن دستانش چند کیسه را از او گرفتم و او بعد از تعارف زیاد شروع به دعا کردن کرد؛ فکر کردم علت تعارف زیادش این بود که نمی خواست قبول کند که پیر شده است از این جهت کمی عذاب وجدان با من همراه شد، ولی شروع کردم به تعریف از او که چگونه این همه بار را یک تنه حمل کرده است؟ از او درباره قیمت ها و در دسترس بودن اجناس شب یلدا پرسیدم که پاسخ داد: واقعا گرانی داد مردم را به آسمان برده است؛ این گرانی نه برای مردم خوب است و نه برای فروشنده ها؛ آجیل 500 هزار تومانی را اگر من نخرم طبیعی است که مغازه دار هم سود نخواهد کرد و به دنبال آن کشاورز؛ موضوع کاهش توان خرید و ارزش پول است؛ چرا که دیگر خرج ها با دخل ها نمی خواند؛ به او گفتم مسئولان سال هاست می خواهند همین چند جمله شما را درست کنند،اما فعلاً نشده! خندید، اما شاید تلخ، سرش را پایین انداخت و سوار خودرو شد. مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان خبر داد: اجرای طرح نظارتی بازار ویژه شب یلدا مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان خراسان رضوی گفت: بازرسی‌های مخصوص شب یلدا از تاریخ ۲۳ آذر آغاز شده است و تا اول دی ادامه دارد. بیشترین تمرکز بازرسی‌ها بر واحدهای صنفی فروش آجیل، عمده‌فروشی میوه، خرده ‌فروشی میوه و شیرینی‌فروشی‌ها در سطح شهر است. امیر دلداری در گفت‌وگو با ایسنا درباره نظارت بر بازار شب یلدا اظهار کرد: به زودی نظارت بر رستوران‌ها، واحدهای صنفی فروش لوازم خانگی، فرش ماشینی و دستباف نیز صورت خواهد گرفت. وی افزود: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها ۲۷ گشت مشترک با اتحادیه‌های صنفی برگزار می شود و روزانه ۲۰ تیم بازرسی در سطح شهر بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند. از آغاز اجرای طرح تاکنون ۱۲ گشت در زمینه آجیل، پنج گشت مشترک در میدان های بار، پنج گشت مشترک درخصوص واحدهای صنفی عرضه میوه و پنج گشت مشترک برای بازرسی از شیرینی‌فروشی‌ها انجام شده است. مدیر بازرسی و نظارت اصناف خراسان رضوی درباره تعداد بازرسی‌ها در مشهد تصریح کرد: از تاریخ ۲۳ آذر تا امروز ۱۵۰۰ فقره بازرسی در سطح شهر مشهد انجام شده که به تشکیل ۱۴۵ فقره فرم تخلف به ارزش ۱۸۵ میلیون تومان منجر شده است. دلداری درباره قیمت مصوب شیرینی خاطرنشان کرد: پنج قلم شیرینی پرمصرف که عمده مصرف شهروندان است، در اولویت دوم نرخ‌گذاری خدمات و کالاهای صنفی قرار دارد. اتحادیه بعد از نرخ‌گذاری آن را به اتاق اصناف ارائه می کند و این نرخ‌نامه را پس از تایید به انجمن حمایت از حقوق مصرف کننده می دهد. انجمن پس از انعقاد تفاهم‌نامه با اتحادیه، نرخ‌نامه را دوباره به اتاق اصناف ارسال می‌کند. اتاق اصناف برای بار دوم آن را بررسی و پس از تایید نرخ، آن را به کمیسیون نظارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ارسال می‌کند. آن زمان و در صورت تایید نرخ‌ها قابلیت اجرایی دارد.وی ادامه داد: هم اکنون فرایند نرخ‌گذاری مصوب برای شیرینی در مشهد انجام شده است و به زودی قیمت پنج قلم شیرینی پرمصرف مشخص می‌شود. این پنج قلم اولویت دوم و بقیه شیرینی‌ها که جزو این پنج قلم نیست، در اولویت سوم نرخ‌گذاری کالا و خدمات صنفی قرار می‌گیرد. باید توجه داشت برخی از محصولات را همه قنادی ها ندارند و کیفیت آن ها متفاوت است. مدیر بازرسی و نظارت اصناف خراسان رضوی درباره بازرسی‌ از بازار فروش پوشاک و کفش نیز تصریح کرد: اولویت بازرسی‌ها برای شب یلدا در چهار صنف مذکور است، اما به این واحدها نیز نظارت می شود.∎​