شفقنا- عضو شورای تقویم کشور با اشاره به اعزام گروه های رصد هلال ماه مبارک رمضان از عصر روز چهارشنبه گفت: روز چهارشنبه هلال ماه مبارک رمضان با چشم مسلّح در نیمه شمالی ایران و در نیمه جنوبی ایران هم با چشم عادی قابل رویت خواهد بود.
حجت الاسلام والمسلمین مهدی سهرابی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا درخصوص رویت هلال ماه مبارک رمضان در ایران اظهار کرد: عصر روز چهارشنبه حدود 150 تا 170 گروه از سوی دفتر مقام معظم رهبری جهت استهلال ماه به مناطق مختلف کشور اعزام می شوند.
او افزود: این گروه ها تا غروب خورشید و تا زمانی که هنوز ماه غروب نکرده است، حضور دارند و در فاصله زمانی بین غروب خورشید تا غروب ماه سعی می کنند با ابزارهای نجومی ماه را رویت کنند؛ پس از رویت هلال ماه با ابزار نسبت به رویت هلال با چشم عادی اقدام می شود.
عضو شورای تقویم کشور تصریح کرد: هلال ماه مبارک رمضان روز چهارشنبه در نیمه شمالی کشور از طریق دوربین امکانپذیر خواهد بود البته در بخش هایی از نیمه شمالی، احتمال رویت هلال ماه با چشم عادی وجود دارد.
او تصریح کرد: هلال ماه مبارک رمضان روز چهارشنبه در نیمه جنوبی کشور با چشم عادی قابل رویت خواهد بود بنابر این، إن شاء الله روز 28 خرداد 1394، اول ماه مبارک رمضان خواهد بود.
سهرابی خاطر نشان کرد: در طیّ سالهای اخیر رؤیت هلال در روز نیز در نظرات فقهی وارد شده است. امروزه نظر برخی از فقهای معظم این است که اگر مثلاً هلال در عصر هم رؤیت شود، فردای آن روز اول ماه خواهد بود. علاوه بر این که امروز ابزار نیز وارد مقولة استهلال و مشمول نظرات فقهی شده است. البته ابزاری که به طور مستقیم هلال را نشان دهد، نه با پردازش تصویر. در کنار شرایط نجومی رؤیت هلال، شرایط جوّی نیز مطرح است. شرایط جوّی میگوید هر چه ارتفاع ماه بالاتر باشد، چون ضخامت جوّ نسبت به حالت افق کمتر است، نور کمتری از ماه جذب میشود؛ در این صورت هلال بهتر دیده میشود. همین هلال اگر در سمت افق قرار بگیرد ممکن است دیگر دیده نشود. در برخی ماهها وضعیت هلال اینگونه است. اگر در روز دیده نشود، زمان غروب نیز امکان روئت وجود ندارد همچنین در رابطه با ابزار. از شرایط دیگر جوّی رطوبت است، گاهی ابرهای رقیقی در آسمان هست که ما نمیبینیم. بخارهای آب در جوّ زیادند در افق نیز که ضخامت بیشتر است مقدار این بخارها نیزبیشتر خواهد شد. امروز یکی از مشکلات اساسی جوّی غبار است بعضی هلالهایی که به راحتی قابل رؤیت هستند، به دلیل وجود غبارها غیر قابل رؤیت میشوند.
او در ادامه به منظور روشنتر شدن وضعیت رویت هلال ماه در مناطق مختلف کشور به ارائه مقادیری در قالب جدول و نقشه به شرح زیر پرداخت و گفت: در نقشههای رؤیت هلال، چگونگی رؤیتپذیری هلال در مناطق متعارف زمین از نظر اوقات شرعی (مناطقی که در آنجا وضعیت اوقات شرعی عادی است)، به طور تقریبی نشان داده شده است. مفهوم رنگهای به کار رفته برای نواحی مختلف چنین است:
قبل از غروب خورشید، ماه غروب میکند.
عضو شورای تقویم توضیح داد: در غروب روز 29 شعبان المعظّم 1436، برابر با 27 خرداد 1394، مشخّصههای مهمّ رؤیتپذیری هلال در هنگام غروب خورشید، برای پنج نقطۀ جمهوری اسلامی ایران (چهار نقطه در اطراف و یک نقطه در مرکز) مطابق جدول 1 است:
جدول 1
همچنین نقشۀ رؤیتپذیری هلال در غروب این روز برای مناطق مختلف جهان، مطابق شکل 1 است:
شکل 1
او در مورد وضعیت رؤیتپذیری هلال ماه شوّال عنوان کرد: در غروب روز 29 ماه مبارک رمضان برابر با 25 تیرماه جاری، ماه در برخی نقاط شمالی ایران قبل از غروب خورشید غروب میکند و از این رو، در این نقاط به هیچوجه قابل رؤیت نخواهد بود.
سهرابی ادامه داد: برای نقاط دیگر کشور هم، ماه تقریباً در اوج فاصلۀ خود از زمین قرار دارد، همچنین ارتفاع آن کمتر از یک درجه و مکث آن پس از غروب خورشید به ندرت حداکثر تا 5 دقیقه میرسد و به علاوه، جدایی زاویهای ماه و خورشید کمتر از 8/5 درجه، ضخامت هلال کمتر از 0/2 دقیقۀ قوسی و مقدار روشن سطح ماه حدود 0/5درصد آن است. با توجه به این اطلاعات، این هلال در پهنۀ ایران حتی با چشم مسلّح هم قابل رؤیت نیست و روز 26 تیر 1394 برابر با 30 ماه مبارک رمضان خواهد بود.
او در عین حال عنوان کرد: روز 25 تیر با گذشت چند ساعت بعد از غروب خورشید در مناطق غربی ایران، هلال در نقاط جنوبی آفریقا با دوربینهای قوی و تلسکوپ قابل رؤیت خواهد بود و به تدریج برای مناطق آمریکای جنوبی در شرایط جوّی مناسب با چشم غیر مسلّح نیز رؤیتپذیر میشود (شکل 2).
شکل 2
رئیس ستاد استهلال استان قم تصریح کرد: وضعیت مشخصههای ماه در روز 25 تیر، عدم امکان رؤیت هلال را در این روز در ایران و نواحی مجاور نشان میدهد و بر این اساس، روز 26 تیر در ایران، سیام ماه مبارک و لزوماً 27 تیر، اول شوّال المکرّم خواهد بود.
او به منظور فهم بهتر این رویداد مهم ضمن ارجاع به نقشه به بیان مشخصههای مهمّ رؤیتپذیری هلال در هنگام غروب خورشید در 30 ماه رمضان برای پنج نقطۀ جمهوری اسلامی پرداخت که به شرح زیر است:
جدول 2
همچنین نقشۀ رؤیتپذیری هلال در غروب این روز برای مناطق مختلف جهان، مطابق شکل 3 است:
شکل 3
سهرابی بیان کرد: با توجه به جدول 2 و شکل 3 هلال شوّال در غروب روز 30 رمضان، در تمام نقاط ایران با چشم عادی قابل رؤیت خواهد بود. بنابر این، روز 27 تیر برابر با اول شوّال و عید فطر است.
او در ادامه این گفت وگو در خصوص دلیل اختلاف نظر علما در مورد اعلام اول ماه مبارک رمضان و نیز عید سعید فطر گفت: این اختلاف نظر معلول عوامل مختلفی است که یکی از آنها ابزار رویت هلال است.
عضو شورای تقویم تصریح کرد: برخی مراجع عظام تقلید قائل به رویت هلال با ابزار نیستند و معتقدند هلال ماه باید با چشم عادی رویت شود در این میان می توان از علمایی چون حضرت آیت الله العظمی سیستانی نام برد که قائل به رویت هلال ماه با ابزار نیستند.
او ادامه داد: اما برخی دیگر از مراجع عظام تقلید همچون آیات فاضل لنکرانی، بهجت، خامنه ای، نوری همدانی و جوادی آملی رویت هلال با ابزار نجومی را قبول دارند و آن را حجّت می دانند.
سهرابی در عین حال یادآور شد: حضرت آیت الله جوادی آملی رویت هلال ماه با ابزار نجومی را در صورتی قبول دارد که دیدن ماه با موانعی روبرو باشد که اگر آن موانع نبود به صورت عادی هلال ماه قابل دیدن بود مانند اینکه غبار موجود در هوا مانع رویت هلال باشد.
سهرابی محدوده افقها را عامل دیگر اختلاف علما در باب رویت هلال عنوان کرد و گفت: اینکه افق تا چه حدّی تعریف شود میان علما اختلاف است، مثلا عده ای می گویند اگر هلال ماه در غرب کشور دیده شد برای شرق کشور هم حجّت است که مقام معظم رهبری بر این نظر است.
او در تشریح نظر فقها در مورد افق گفت: از بررسی نظر فقها در این زمینه چهار نظر به دست میآید: 1) ثبوت هلال در هر شهری برای همة مناطق حجت است. این نظر دارای اشکالاتی جدی است که در جای خود قابل طرح می باشد. 2) ثبوت هلال در هر شهری برای همان شهر حجت است. 3) نظر به تفصیل؛ به این معنی که رؤیت ماه در شهرهایی که همافق یا قریبالافق باشند، برای همة آنها حجت است. 4) در همة جاهایی که در شب مشترکاند اول ماه ثابت می شود.
مسئول ستاد استهلال استان قم افزود: معیار فقها برای همافقی یا قریبالافق بودن نیز متفاوت است، به عنوان مثال برخی فقها محدودهای که خارج از آن نماز قصر میشود و وجوب روزه برداشته میشود را قریب الافق دانستهاند. این معیارها بحثهای خاص خود را دارد که در فقه به آن پرداخته شده است.
او ادامه داد: در تشریح نظریه افقهای نزدیک، دو بحث در مورد رؤیت هلال مطرح است: الف) ثبوت هلال در شهر اول برای شهر دوم در صورتی اثباتکننده است که مانعی مانند ابر یا غبار باعث عدم رؤیت در این شهر شده باشد. البته باید شرایط دیگر مانند زمان طلوع و غروب خورشید و ماه تقریباً مانند هم باشد. ب) دو شهری که از نظر جغرافیایی همطول باشند، ثبوت هلال در یکی باعث اثبات آن در شهر دوم میشود؛ که در این صورت طلوع و غروب آفتاب و ماه با هم تفاوت خواهد داشت (البته این ملاک برای جاهای نزدیک قابل تسری است).
سهرابی افزود: در فقه نزدیک و دور بودن عرفی است که یا باید خود مکلف تشخیص دهد یا به کارشناس مراجعه نماید.
انتهای پیام
www.shafaqna.com/persian